6327

Na początku przystąpimy do charakterystyki cywilizacji współczesnej, aby pokazać głównie to, co jest w niej nowe co jest w niej nowe i ważne dla ukształtowania treści i roli wychowania.

Co charakteryzuje cywilizację współczesną? Przede wszystkim niebywały wzrost sił wytwórczych. Przez całe wieki ludzkość umiała się posługiwać tylko bardzo skromnymi rodzajami energii(siła mięśni, wiatr, woda) i zdobywała do życia to co potrzebne, w sposób oparty na empirycznych nawykach. Dopiero w wieku XIX i XX poczęto rozumieć zachodzące w niej procesy przynajmniej w tym stopniu, że potrafiono nimi władać, odkryto i opanowano nowe rodzaje energii. 1 jeśli dziś nie potrafimy wszystkim ludziom udostępnić dóbr życiowych, to już nie tyle dlatego, iż brakuje ich w skali światowej, ale raczej dlatego, że nie potrafimy jeszcze w odpowiedni sposób zorganizować gospodarstwa światowego. Fakt ten odsłania drugą wielką nowość naszej epoki. Przez wieki ludzkość żyła w izolowanych, regionalnych kręgach. Komunikacja między częściami świata była utrudniona, życie gospodarcze kontynentów było niemal zupełnie samowystarczalne. Dopiero XIX wiek to zmienia. Bezpieczna i szybka komunikacja pozwala na nawiązanie kontaktów, występowanie częstszych wymian handlowych i gospodarczych. W coraz większej mierze świat staje się gospodarczo zaspokojony i współzależny. Trzecią wielką nowością epoki współczesnej jest proces społecznego równania ludzi. Idea równości jest bardzo starą ideą ale urzeczywistnienie jej dokonywało się bardzo powoli. Przez całe wieki tradycja i religia odgrywały rolę zasadniczą w życiu ludzkości. Postępowanie wyznaczone było nawykami i rutyną, przekazywanymi z pokolenia na pokolenie. Nauką zajmowało się nieliczne, odosobnione grono ludzi. Nie miała ona wpływu na społeczeństwo. W dobie współczesnej sytuacja ta się zmieniła, gdyż nauka stała się jedną z kierowniczych sił, przede wszystkim, dlatego że warunkuje życie gospodarcze ludzkości oraz że przekształca i wyznacza technikę zawodową. Dzisiejszych zawodów trzeba się uczyć nie tylko dla zdobycia sprawności, ale także dla umiejętności zastosowania naukowych doświadczeń i teorii. Rola nauki wzrasta w dzisiejszej epoce także, dlatego, iż przez technikę zmieniającą życie codzienne, przez medycynę, organizującą opiekę nad zdrowiem, przez szkołę, książkę, radio nauka zstępuje w masy. W tej nowej sytuacji trwa jeszcze konflikt między stylem życia dawnym a nowym, wymaganym w dobie upowszechniania się zdobyczy naukowych, stylem, w którym obserwacja, krytycyzm, inteligencja odgrywają rolę zasadniczą. Chciałbym przedstawić całkowitą treść słowa kształcenie- rozumiemy przez to ogół czynności procesów umożliwiających jednostce uzyskanie orientacji w otaczającej go rzeczywistości przyrodniczej i społecznej. W toku kształcenia zdobywamy wiedzę, umiejętności i nawyki. Rezultatem kształcenia jest wykształcenie. Na etapie podstawowej, drugi etap wykształcenia średniego, osta6tni etap kształcenie wyższe, samokształcenie po skończeniu pewnego etapu.

2