6554

2

Szkoła jest drugim po rodzinie środowiskiem wychowawczym mającym olbrzymi wpływ na całokształt rozwoju dziecka. Dlatego ważne jest, aby nauka szkolna ukierunkowana była na „ ... rozwijanie w jak najpełniejszym zakresie osobowości, talentów oraz zdolności umysłowych i fizycznych dziecka ” ⁿ.

Wyżej przytoczone zdanie stanowi jedno z praw zawartych w Konwencji o Prawach Dziecka, która weszła w życie 2 września 1990 roku. Polska ratyfikowała ją 7 czerwca 1991 roku, by weszła w życie miesiąc później. Podpisanie konwencji jest jednoznaczne z respektowaniem i gwarantowaniem zawartych w niej praw.

Przez ustanowienie praw dzieci w państwie, dziecko awansowało z przedmiotu na podmiot, z biernego asysty na pełnoprawnego obywatela, któremu prawo zapewnia odpowiednie warunki dożycia, do prawidłowego wychowania i rozwoju ^a . Poddając jednak analizie obowiązujący w polskiej oświacie system oceniania można stwierdzić, że szkoła funkcjonuje niezgodnie z przyjętymi prawami zawartymi w Konwencji o Prawach Dziecka.

W czasach systemu totalitarnego niedopuszczalne było wykraczanie poza to, co zostało odgórnie określone programem, kodeksem czy regulaminem. Wraz z filozofią oświaty pojmowaną jako administrowanie ludźmi w taki sposób, jak administruje się rzeczami, czyli w sposób ilościowy, miała zwiększać się lojalność obywateli wobec systemu politycznego. Drogą do realizowania tych założeń była i jest ocena szkolna ^{1 2 3}.

Kontrola, opiniowanie, ocena, świadectwa, promowanie, kwalifikowanie - to typowe przejawy stosowania władzy nad człowiekiem jako przedmiotem. Leży to w sprzeczności z Konwencją o Prawach Dziecka, która oparta jest między innymi na założeniu, że dziecko jest samodzielnym podmiotem; jest istotą ludzką, która wymaga poszanowania tożsamości, godności i prywatności ⁴.

1

Dziennik Ustaw 1991 nr 120, poz.526 oraz poz.527 - Oświadczenie Rządowe z 30.09.1991 w sprawie ratyfikacji przez RP tej Konwencji.

2

¹ M.Balcerek: Prawa dziecka. PWN, Warszawa 1986.

3

W.Śliwierska. B.Śliwierski: Edukacja w wolności. Impuls, Kraków 1991.

4

* E.Czyż: Dziecko i jego prawa. Biblioteka Komitetu Ochrony Praw Dziecka. Warszawa 1992