8763

UNIA W LUBLINIE 1569 r.

Unia była związana z dążeniami szlachty polskiej oraz litewskiej i Zygmunta Augusta, który nie posiadał dziedzica.

Cele szlachty były zróżnicowane. Magnateria polskiej dążyła do ekspansji gospodarczej na słabo zaludnione, a żyzne tereny wschodnie (Ukraina, Wołyń). Stronnictwo egzekucyjne było przeciwne unii ponieważ widziało w tym możliwość odbudowania potęg magnackich. Szlachta litewska dążyła do wyrwania się spod kurateli magnaterii i uzyskania takich samych przywilejów co szlachta polska.

Jedną z ważnych przyczyn podpisania unii była obawa Litwinów przed konfrontacją z szybko rosnącym w siłę państwem moskiewskim. Król natomiast obawiał się, że po jego bezpotomnej śmierci Litwa i Polska wybiorą sobie osobnych władców do czego nie chciał dopuścić.

Przeciwnikami unii była magnateria litewska, która obawiała się, że utraci swoją pozycję i nie będzie miała jak dotychczas możliwości decydowania o losach Litwy.

Warunki podpisania unii a także jej postanowienia i cele zostały ustalone na sejmie w Lublinie, który trwał od stycznia do lipca 1569 r. Sejm ten w trzecim miesiącu obrad próbowali zerwać magnaci litewscy, którzy nie chcieli się zgodzić na przyłączenie do Polski Podlasia, Wołynia i Ukrainy. Posłowie i senatorowie, podczas ich nieobecności, uchwalili jednak, że ziemie Ukrainy, Wołynia, Podola,

Podlasia a w późniejszym czasie także Kijowszczyzny zostają wcielone do Korony. Tym samym Litwa została pozbawiona połowy swojego terytorium. Akty unijne zostały wystawione przez sejm 1 lipca 1569 r. a potwierdzone przez króla 4 lipca. W czasie trwania obrad sejmu król Zygmunt August przeniósł dziedziczne prawa Jagiellonów do tronu litewskiego na Koronę.

Akty unijne mówiły o połączeniu dwóch suwerennych państw (Polski i Litwy) w jeden organizm polityczny. Organizmem tym była Rzeczpospolita Obojga Narodów. Elementami jedności Rzeczpospolitej były:

-    wspólny monarcha- po śmierci Zygmunta miała nastąpić wspólna elekcja jego następcy

-    wspólny sejm, w którym zasiadałyby oba narody -jeden naród szlachecki

-    wspólna polityka międzynarodowa

Unia mówiła także o tym, że oba państwa zachowają osobną władzę wykonawczą (wyjątkiem był król), wojsko oraz skarb.