100109

Pojedynczy element ściskany lub zginany, dobrany wstępnie z warunku nośności przekroju ulega utracie stateczności ogólnej przeważnie przed wyczerpaniem nośności przekroją W takim przypadku można zapobiegać niestateczności na dwa sposoby. Jednym jest odpowiednie (często znaczne) zwiększenie powierzchni przekroju pręta, połączone ewentualnie ze zmianą ksztaltuprzekroju poprzecznego. Drugim jest zaprojektowanie w wybranych punktach osi pręta podparć (stężeń) przekrojów poprzecznych, które uniemożliwią w płaszczyznach tych przebojów przemieszczenia wynikające z utraty stateczności. W tym przypadku nie jest konieczna zmiana wielkości lub kształtu przeboju pręta. Rozstaw podparć jest ograniczony największą długością pręta, przy której jest zachowana jego stateczność ogólna (patrz: rozdz. 6. i 7. skryptu oraz norma [51]).

Sposób konstruowania podparć usztywniających musi uwzględniać przebieg zmiany postaci elementu w początkowej fazie utraty stateczności ogólnej (rys. 8.1, 8.2). Przebieg ten wskazuje, jak należy ukształtować rozwiązania konstrukcyjne stabilizujące element. Stosuje się podparcia punktowe, tzw. dysbetne, oraz ciągłe - tarczowe.

Poprzeczna stabilizacja punktowa przebojów to:

•    podparcia boczne w przypadku

1)    wyboczenia giętnego, stosowane do podparcia pręta w płaszczyźnie mniejszej sztywności,

2)    zwiclirzenia, stosowane do podparcia pasa ściskanego w berunku prostopadłym do płaszczyzny głównej przekroju elementu,

*    podparcia przeciw skrętne przekroju poprzecznego elementu stosowane w przypadkach wyboczenia skrętnego i giętno-skrętnego oraz zwiclirzenia.

Gdy istnieje możliwość połączenia elementu z tarczą w sposób ciągły lub gęsty, uzyskuje się liniowe podparcie boczne. Z tarczą można powiązać również podparcia przedwskrętne.

W dalszej części rozdz. 8. podano przykładowe rozwiązania konstrukcyjnego stężania elementów prętowych.