104514

Historia (lo/ofii - Galileusz 1

Baruch de Spinoza (1632 - ok. 1667)

•    holenderski Żyd, publikował pod pseudonimami

•    napisał m in. „Etykę"

•    system racjonalistyczny

o wzorowany na zasadach matematycznych

o krytyka poznania doświadczalnego i wszelkich prawd pośrednich (tradycji itp.) o tylko rozum dociera do istoty rzeczy (do jej idei) i wyraża ją w postaci aksjomatów i definicji

o byt - substancja, które istoty nie można pojąć, nie zakładając jej istnienia

■    bytem takim jest Bóg - wieczny, stanowiący przyczynę samego siebie, najdoskonalszy i mający nieskończoną liczbę „cech koniecznych"

■    panteizm - utożsamianie wszelkiego bytu z Bogiem i uznawanie istnienia przyrody w Bogu

o rozum wyrażający porządek

■    postępowanie człowieka jest moralne wtedy, gdy jest zgodne z rozumem

■    ludzki rozum stanowi fragment umysłu boskiego

o opanowanie emocji nie poprzez ascetyzm, ale zakorzenienie ich w wiedzy

■    wszelkie wzruszenia wynikają z idei rozumowych

■    idee jasne przesądzają o doskonałości człowieka i wywołują uczucia wyłącznie pozytywne

■    idee mgliste są przez człowieka nieopanowane i wywołują uczucia negatywne

o dobro i zło należy do świata wewnętrznego - jest pomocą lub przeszkodą w osiągnięciu wolności

■    wolność - uświadomienie konieczności zdarzeń

■    szczęście - pogoda czerpana z wolności, żyda rozumnego i utrwalonego w Bogu