109661

Urządzenia do wytwarzania gazów obojętnych

Do gaszenia pożarów podziemnych znalazły zastosowanie takie gazy, jak: C0₂,N oraz mieszaniny tych gazów z parą wodną. C0₂ jako środek gaśniczy jest stosowany do gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem, olejów, metanu, acetylenu, węgla i drewna. Do magazynowania C0₂ słuZą butle stalowe o pojemności do 40dm³. Z lkg ciekłego C0₂ otrzymuje się po odgazowaniu wtemp. +15°C i ciśnieniu O.IMpa 555dm³ C0₂ w stanie gazowym.

C0₂ może być podawany z butli stalowych za pomocą instalacji(rysl0.7). Instalacja ta jest przystosowana do korzystania z 4 butli, które wystarczają do ciągłego podawania C0₂. Czas potrzebny na wymianę jednej butli zasilającej instalację jest na ogól krótszy od czasu opróżnienia butli z C0₂. Nagle opróżnienie butli może spowodować powstanie szronu w kolektorze i jego zatkanie.

C0₂ stosuje się również do gaszenia pożarów w komorach transformatorowych, w komorach olejowych, w zajezdniach lokomotyw itp. Jest także przydatny do wypełniania przestrzeni między tamami pożarowymi a śluzą wentylacyjną, co utrudnia przenikanie powietrza do otamowanego pole pożarowego.

Działanie gaśnicze azotu (N), podobnie jak C0₂. polega przede wszystkim na rozrzedzeniu tlenu w sąsiedztwie palącego się materiału. Dopływ N do pożaru rozrzedza gazy pożarowe i obniża stężenie tlenu. Jeżeli roztwór gazów pożarowych z powietrzem kopalnianym ma właściwości wybuchowe, to obniżenie stężenia tlenu poniżej wartości krytycznej neutralizuje ten roztwór i zapobiega jego wybuchowi, a także utrudnia proces palenia, działa więc jako środek gaśniczy. W celach przeciwpożarowych w kopalniach azot może być transportowany w butlach o pojemności 40dm³, przy czym w jednej butli przy ciśnieniu 15MPa znajduje się 6000dm³ azotu, masa napełnionej butli wynosi ok. 80kg.

W kopalniach węgla do transportu azotu w stanie ciekłym mogą być stosowane specjalne pojemniki. Masa pojemnika łącznie z gazem wynosi 650kg. Zbiorniki napełnia się z cysterny ustawionej w pobliżu nadszybia. Pojemniki pełne są transportowane na dole kopalni do miejsca opróżniania. Po dołączeniu przewodów zasilających i odbiorczych azot można podawać do przestrzeni objętej pożarem. Azot ciekły ze zbiorników jest przepompowywany do kolektora, przewodu i dyszy za pomocą azotu sprężonego zawartego w butli. Wypływająca z dyszy ciecz w postaci mgły przemieszcza się wzdłuż wyrobiska, przy czym zawieszone w gazie kropelki cieczy stopniowo nagrzewają się i odparowują tworząc gaz.

Po opróżnieniu pojemniki należy odłączyć od elastycznych przewodów, a na końcówki wkręcić zaślepki. Czas opróżniania zbiorników zależy od utrzymywanego ciśnienia na kolektorze i liczby zastosowanych dysz wylotowych. W przypadku jednej dyszy czas ten wynosi około 1500s dla 4 pojemników przy ciśnieniu na kolektorze wynoszącym 0,3Mpa. Azot w stanie ciekłym może być także transportowany z powierzchni do miejsca odbioru specjalnymi rurociągami.

Coraz częściej stosuje się przy zwalczaniu pożarów zgazowanie ciekłego azotu na powierzchni i podawanie go rurociągiem na dól do miejsca odbioru. Jako rurociągi do podawania azotu w stanie gazowym często wykorzystuje się rurociągi istniejące, np podsadzkowe.