115151

podstawowym elementem definicji są oczekiwania, jakie wiążemy z funkcjonowaniem systemu

2. teoria empiryczna Schumpetera

próba odpowiedzi na pytanie czym jest współczesna demokracja ( a nie czy powinna być ) za kryteria instytucjonalno-proceduralne uznano cykliczne i rywalizacyjne wybory( obie te cechy jako podstawowy wyróżnik demokraci wg Schumpetera), rywalizację polityczną oraz istnienie partii politycznych. Pozwoliło to na zminimalizowanie zarówno aksjologicznego aspektu demokracji ( wartości jakie ma realizować) jak i aspektu teologicznego (jakie cele ma urzeczywistniać)

Współczesne rozwinięcia teorii Schumpetera:

*Dahl- nacisk na obieralność wysokich urzędów, alternatywność źródeł informacji, wolność ekspresji politycznej i prawo zrzeszania się

*O^łDonnell I Schmitter za proceduralne minimum demokracji uważają powszechne prawo wyborcze dla dorosłycli, tajność głosowania, regularność elekcji, rywalizacje międzypartyjną, uznanie swobody działania i faktyczny dostęp do stowarzyszeń i odpowiedzialność egzekutywy.

Podsumowując, demokracja oznacza: nieskrępowana rywalizacje polityczna, odpowiedzialność władzy wykonawczej, ochronę praw obywatelskich.

Demokracja a inne reżimy:

•    uzyskiwanie władzy politycznej- w demokracji jedynie tywalizacyjne wybory

•    organizowanie procesu rywalizacji politycznej - swoboda zrzeszania się, powszecline prawo wyborcze, regularne elekcje

•    struktura naczelnych organów władzy- wybieralny parlament, odpowiedzialna przed parlamentem, bądź bezpośrednio wyborcami egzekutywa i niezawisłe sądy

•    dystrybucja władzy- trójpodział władz, decentralizacja administracji publicznej

•    proces decyzyjny- sformalizowane procedury

•    odpowiedzialność władzy- wybory, niezawisłe sądy

Zróżnicowanie współczesnych demokracji:

•    dwu partyjne i wielopartyjne

•    władza wykonawcza monistyczna i dualistyczna

•    parlamentaryzm, prezydencjalizm, semiprezydencjalizm

•    system wyborczy proporcjonalny, większościowy

UWARUNKOWANIA DEMOKRATYCZNEJ STABILNOŚCI

Stabilność demokracji oznacza trwałość, kontynuację i brak realnych zagrożeń dla cech reżimu demokratycznego (rywalizacji politycznej, odpowiedzialności egzekutywy, ochrony praw obywatelskich)

Próby wyjaśnienia stabilności demokracji:

• funkcjonalizm, na który składa się wyjaśnienie ekonomiczne - rola wzrostu gospodarczego i dobrobytir, socjologiczne - rola klasy średniej, kulturowe - rola poziomu wykształcenia i typu kultury politycznej społeczeństwa i elit.