115325

Pewną równowagę dla parlamentu stanowić miał prezydent, wybierany i odwoływany przez naród. Z uwagi na źródło swych pełnomocnictw oraz autorytet osobisty w przypadkach konfliktowych stać się mógł rozjemcą między rządem a parlamentem. Zgodnie z systemem rządów parlamentarnych prezydent mianował kanclerza, a na jego wniosek ministrów, posiadał prawo rozwiązania Reichstagu, którego akty rządowe wymagały kontrasygnaty. Pewnym wyłomem w klasycznym, systemie parlamentarnym było przyznanie prezydentowi (obok jednej dziesiątej uprawnionych do głosowania obywateli) prawa zarządzania referendum.

W mianowanym przez prezydenta rządzie pewne przywileje posiadał kanclerz. Był on powoływany na podstawie decyzji prezydenta, do którego należało prawo przedstawiania wniosków co do składu rządu oraz określenie zasadniczej linii polityki i odpowiedzialności za nią (co nie wykluczało odpowiedzialności indywidualnej ministrów) przed parlamentem.

Z inicjatywy mocarstw zachodnich na mocy zarządzeń trzech gubernatorów wojskowych i premierów krajów zachodnioniemieckich została powołana Rada Parlamentarna do ostatecznego opracowania projektu konstytucji. 8 maja 1949 roku zakończyła ona swoje prace, uchwalając znaczną większością głosów ustawę zasadniczą. Ustawa ta weszła w życie 24 maja 1949 i datę można uważać za datę powstania RFN.

Ewolucja ustroju politycznego NRD konsekwentnie zmierzała w kierunku upodobnienia systemu politycznego do modelu przyjętego w pozostałych państwach bloku wschodniego. W roku 1952 zlikwidowano elementy federalnej struktury państwa, dzieląc kraj, w ramach unifikacji, na 15 okręgów, powiaty i gminy; w roku 1960 zniesiono urząd prezydenta, powołując na to miejsce Radę Państwa. 6 kwietnia 1968 roku uchwalono nową konstytucję w pełni odzwierciedlającą socjalistyczny charakter ustroju, obowiązującą w wersji znowelizowanej od 7 października 1974 roku do roku 1990.

31 sierpnia podpisany został w Berlinie układ między RFN i NRD o ustanowieniu jedności Niemiec. Ten obszerny dokument reguluje wszystkie kwestie prawne związane z przystąpieniem ziem wschodnich do RFN i potwierdza datę 3 października jako dzień zjednoczenia.

Konstytucja RFN i jej zasady naczelne

Ustawa zasadnicza RFN była wielokrotnie nowelizowana. Za najważniejsza uznano 17 poprawkę, wprowadzającą do tekstu konstytucji postanowienia o stanie wyjątkowym. W obliczu zbliżającego się zjednoczenia, 23 września 1991 roku znowelizowano po raz 36 konstytucję, zmieniając, uzupełniając lub uchylając stosowne postanowienia, tak aby uwzględniły one warunki funkcjonowania zjednoczonego państwa.