117003

swoje prawa i obowiązki, a sądy miały możliwość zapewnienia ich przestrzegania

•    zakaz wstecznej mocy norm

•    zasada proporcjonalności

Środek wspólnoty powinien być w stanie zrealizować cel i nie przekraczać tego, co niezbędne do jego osiągnięcia.

Traktat powołuje się też na poszanowanie różności kultur i tradycji narodów Europy oraz na tożsamości państw członkowskich UE.

2.    Charakterystyka filarów UE

Unia europejska składa się z trzech filarów

•    Wspólnoty Europejskie,

•    Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa,

•    współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych.

Struktura Unii stanowi odzwierciedlenie dwóch odmiennych wizji europejskiej integracji: koncepcji federalistycznych i koncepcji Europy Państw.

Idee i założenia federalistyczne są widoczne w funkcjonowaniu Wspólnot Europejskich. Opierają się one na ponadnarodowych instytucjach, które nadają im quazi-federalną strukturę. Federalny charakter Unii wzmocniła wprowadzona Traktatem z Maastricht zasada subsydiarności (pomocniczości), która ma znacznie jedynie w kontekście struktury federalnej, w ramach której występuje równowaga pomiędzy instytucjami Unii. lej struktura instytucjonalna poddana została dalszej federalizacji przez umocnienie organów Unii, zwłaszcza Parlamentu Europejskiego.

Drugi i trzeci filar Unii odzwierciedlają natomiast jej międzyrządowy charakter. Podstawową rolę odgrywa w nich współpraca suwerennych państw członkowskich, przy ograniczonej roli instytucji ponadnarodowych, przede wszystkim Komisji, Parlamentu Europejskiego i Trybunału Sprawiedliwości. Współpraca ta nie podlega kontroli Parlamentu Europejskiego, Trybunał Sprawiedliwości nie ma prerogatyw arbitrażowych, a Komisja dzieli prawo inicjatywy ustawodawczej z państwami członkowskimi. Z powodu przekazania Wspólnocie wielu obszarów polityki spraw wewnętrznych i wymiaru sprawiedliwości osłabieniu uległ międzyrządowy charakter trzeciego filara Unii. Ponadnarodowy Traktat o WE stanowi więc centralną budowę Unii, podczas gdy filary drugi i trzeci uzupełniają tylko tę strukturę.

3.    Ogólne zasady integracji gospodarczej

Zasadami tymi są:

aj zasada zrównoważonego rozwoju - znajduje swoje odbicie w różnych postanowieniach traktatów europejskich, traktaty te definiują cele Unii i Wspólnoty (m.in. zrównoważony rozwój); ponadto zasada ta znajduje odbicie w polityce gospodarczej;

bf zasada solidarności - wywodzi się z prawa zwyczajowego i nakłada na państwa obowiązek wykonania zobowiązań międzynarodowych (zasadę tę definiuje art. 10 TWE)

cl zasada subsydiarności - wywodzi się z Katolickiej Doktryny Społecznej; zasada ta zobowiązuje do podejmowania decyzji w Unii na szczeblu jak