121784

górotworu. Przekrój prostokątny lub kwadratowy zezwala natomiast na lepsze wykorzystanie jego powierzchni do celów wyciągowych i innych.

Obecnie głąbi się tylko szyby o przekroju kołowym przy czym w górnictwie węglowym najczęściej o średnicy 4,5, 5,5, 5,0, 7,5, 8,5 m w górnictwie rud żelaza 3,5, 5,0 m a w górnictwie miedzi 9,5 m.

Poszczególne urządzenia w szybie należy tak rozmieścić, aby maksymalnie wykorzystać przekrój poprzeczny szybu, czyli tzw. Tarczę szybową.

Rozróżnia się przedziały wydobywcze (skipowe, klatkowe, zjazdowe, drabinowe, rurowe, drzewne, kablowe, irp.)

Na powierzchni terenu znajduje się nad szybem wieża szybowa, a obok wylotu szybu nadszybie, gdzie odbiera się urobek wyciągany szybem oraz skąd odbywa się zjazd załogi. Górna część szybu - długość kilku do kilkunastu metrów, nazywa się głowicą albo gardzielą szybu.

Zależnie od funkcji szybu znajdują się w niej niskie kanały: wentylacyjny, rurowy, kablowy oraz wejście do chodnika ucieczkowego i przedziału drabinowego.

Na kolejnych poziomach do szybu przylegają podszybia czyli zespoły wyrobisk łączących szyb z poziomem. Dolna część łącząca poniżej najmniejszego poziomu wydobywczego, w której zbiera się woda ściekająca w szybie, nosi nazwę rząpia.

Przekrój podłużny szyby z nadszybiem, podszybiem i rząpiem: