50395

■    Niedobory witamin obniżają także sprawność układu odpornościowego. Nie oznacza to jednak, że zwiększanie podaży witamin w jakiś szczególny sposób może ponad normalną miarę aktywizować funkcje ustroją

■    Nadmierne spożycie lub przedawkowanie niektórych witamin (hyperwitaminoza) może być szkodliwe i może stać się przyczyną schorzeń z objawami zatrucia włącznie.

WITAMINY I ICH NIEZBĘDNOŚĆ

■    Witamina C - dla człowieka, małpy, świnki morskiej; inne gatunki same wytwarzają potrzebne ilości wit. C.

Niektóre w pewnym zakresie powstają w organizmie człowieka:

■    Część witamin grupy B i witaminy K - wytwarza je mikroflora w jelitach;

■    Witamina D3 - syntetyzowana w skórze z 7-dechydrocholesterolu (prowitamina D) pod wpływem promieni ultrafioletowych.

■    Witamina PP - wytwarzana z aminokwasu tryptofanu

■    Witamina A - powstaje w organizmie z beta-karotenu (prowitamina A) i niektórych innych karotenoidów w wyniku biokonwersji.

CHARAKTERYSTYKA

Witaminy charakteryzują się następującymi cechami:

■    biorą udział prawie we wszystkich procesach metabolicznych zachodzących w organizmie jako koenzymy lub substancje biologiczne czynne, działając już w bardzo niewielkich ilościach,

■    muszą być dostarczone organizmowi z zewnątrz, a tylko niektóre z nich, jak witamina D3, są częściowo syntetyzowane w organizmie pod wpływem promieniowania ultrafioletowego lub mogą powstawać z innych związków (np. niacyna z tryptofanu),

■    nie są źródłem energii chociaż są niezbędne w jej wytwarzaniu w organizmie, mają niewielkie znaczenie jako materiał budulcowy,

■    charakteryzują się niską trwałością, są mało odporne na działanie wysokich temperatur, światła, tlenu, zasadowego odczynu środowiska, zarówno w procesie przechowywania jak i obróbki kulinarnej, co prowadzi do znacznego obniżenia wartości odżywczej przygotowywanej żywności,

■    nadmiar większości witamin jest wydalany z organizmu z moczem, jednak niektóre z nich mogą się odkładać w narządach stwarzając zagrożenie dla zdrowia człowieka