52276

28. Wody archipelagowe.

Ten rodzaj wód wprowadza konwencja prawa morza z 1982 r. na których obowiązuje prawo nieszkodliwego przepływu lecz też na trasach normalnie wykorzystywanych dla żeglugi międzynarodowej nie podlegające zawieszeniu prawo przejścia archipelagowym szlakiem morskim.

29.    Morzę terytorialnę.

Pas wód morskich położonych między wybrzeżem albo wodami wewnętrznymi z jednej strony a morzem otwartym lub strefą ekonomiczną z drugiej strony. Stanowi część terytorium państwa nadbrzeżnego ale jest ograniczone prawem nieszkodliwego przepływu. W latach 60 i 70 morze terytorialne wynosiło 12 mil morskich i tak zostało.

30.    Morska strefa przyległa.

Obszar morza otwartego o określonej szerokości, przylegający do zewnętrznej granicy morza terytorialnego, na którym państwo nadbrzeżne sprawuje w odniesieniu do obcych statków kontrolę w specjalnie przewidzianych dziedzinach i w ograniczonym zakresie. Konwencja z 1982 r. dopuszcza 24 milową strefę przybrzeżną.

31.    Morska strefa ekonomiczna i strefa wyłącznego rybołówstwa.

Strefa ekonomiczna - państwo nadbrzeżne posiada suwerenne prawo poszukiwania i eksploatacji wszelkich zasobów (żywych i mineralnych) wód morskich oraz dna morskiego i jego podziemia. Jest to suma uprawnień w strefie wyłącznego rybołówstwa i na szelfie kontynentalnym.

Strefa wyłącznego rybołówstwa - pas morski leżący poza morzem terytorialnym na którym państwo nadbrzeżne zastrzega sobie wyłączność rybołówstwa tzn. posiada takie same uprawnienia jak na morzu terytorialnym. Dopuszczenie obcych statków do rybołówstwa może nastąpić na podstawie umów międzynarodowych decyzji wewnętrznej państwa nadbrzeżnego i może być odpłatne lub darmowe. Obecnie wszystkie państwa które mogły to zrobić ze względu na warunki geograficzne ustanowiły 200 milowe strefy rybołówstwa lub strefy ekonomiczne.

32.    Szelf kontynentalny.

Dno morskie i podziemia płytkich obszarów przylądowych gdzie państwo nadbrzeżne posiada suwerenne prawo poszukiwania i eksploatacji zasobów naturalnych szelfu. Minimalna szerokość szelfu wynosi 200 mil mierzonych od linii podstawowych. Prawa państwa nadbrzeżnego mogą jednak sięgać poza 200 mil aż do zewnętrznej krawędzi obrzeża kontynetu.

33.    Morze pęłnę - zasada wolności męrza ótwęrtęgę, wolność żęglugi i jęj ogranięzęnia.

Morze pełne nie podlega suwerenności żadnego państwa, a korzystanie z niego pozostaje wolne dla wszystkich państw i ich obywateli. Jedynym ograniczeniem wolności jest nieprzeszkadzanie innym w korzystaniu z tych praw.

Wolności morza pełnego:

-    wolność żeglugi, wolność przelotu,

wolność układania kabli podmorskich i rurociągów,

-    wolność budowania sztucznych wysp i innych instalacji, wolność rybołówstwa,

wolność badań naukowych.