125018

PODSTAWY ESTETYKI

I. Dzieje pojąca sztuka

Estetyka - dział fibrofn zajmujący sie miedzy uuym tym: jak odbierać piękno, czym jest i w jaki sposób się

kształt uje; jako samodzielna nauka wyodiąb tuła się v; v/akuXIX. Dziedzina obok etyku logiki.

Cogito aesthetica - ząmuje się wartościami estetycznymi

Zauteresovaria estetyku wartości artystyczne, proces twórczy (jak powstaje sztuka, dzieła sztoki, artefakty), sposćb istnienia sztuki, świat codzienny - kultura nas otaczająca

E st etyka współcześnie z aj muje się procesem odbioru sztuki ( w jaki sposób) i naszą tv*>iczej, aktywnej roh będąc odbiorcami

Sztika - pojęcie nie jedroiodre, jego znaczenie zmieniało się

Sztoka prehistoryczna - malowidła naskalne (np. Paleolit 1S-18 tys. pne - „Lascaux", 24-22 tys. pre - „Virus z

Wllerdorfu"; reolit -np. „Mrajdra" -świątyniana Malcie)

Starożytna Grecja i Rzym:

- umiejętna wytwarzanie czegoś wg. ściśle określonych reguł byb sztuką (jeśli ktoś znał reguły i umiejętnie się do nich

stosował to uprawiał sztuką, np. garncarz), tu sztika obejmowała również nauki.

Współcześnie takie znaczenie możra nazwać kunsztem.

Sztoki:

>    wolne (ars liberales)

>    pospolite (ars wugares)

Używano dwóch określeń

techne (greckie)

~ ars (łacińskie)

Sztoki wolne, to te których uprawianie wymagało wyłąrznie trudu umysłowego (wszystkie naiki, muzyka jako bona harmonii)

Sztoki pospolite, to te których wykoranie to trud umys to wy i fizyczny (malarstwo i rzeźba)

Poezja nie przynależała do żadnej sztoki ale zasługiwała na takie miano, była czymś więcej, była wieszczeniem Zbtypodział, boska proporcja, złota proporcja stosunek części większej (a) do części mniejszej (b) jest taki jak całości do części większej (np. Parterem - Vw pne -przykład zastosowania tej proporcji)

KCNTRAPOST -w sztukach plastycznych sposćb ustowieróa postaci-cały ciężar jej ciała opiera się na 1 nodze, pcdczas gdy druga jest od dąż ona i lekko wspiera się na ziemi. Ten układ nóg równoważ om/ jest przez wygięcie tułowia i rąk -barki są pochylona przeciwnie w stosunku do bioder, co w połączeniu z po chyleniem głów y s praw la, że kręgostop... np. Michał Anioł, Dawid (1501 -1504); Polikbt, Doryforos (450-440 pne Storożytra Grecja)

„Grecki profil" -zasadą że czoło jest takiej samej długości jak część nosowa i broda 1:1:1

Kanon Polikleta - głowa jest zawsze jedną ósmą całej wysokości postaci - tu ilościowe postrzeganie piękna - wg. idealnych proporcji.

Średniowiecze:

-    zaczęto wykładać sztuki na Uniwersytetach (7 sztuk wolnych: retoryka, logika, arytmetyka, geometria, astronomia, nuzyka i gramatyka)

Malarstwo i rzeźba nie znalazły się wśród sztuk wykładanych ze względu ra kryteria użyteczności

Epala odrodzena.

-    oddzielenie sztuki od rauk