WYKŁAD 7
Najczęściej UZ nawozimy nawozami mineralnymi. UZ ma duże możliwości adsorpcyjne dlatego też użytki zielone możemy nawozić gnojowicą i gnojówką; sytuacja jest inna w przypadku nawożenie gruntów ornych ponieważ zdolności adsorpcyjne są mniejsze związki biogenne zawarte w gnojownicy lub gnojówce mogą przedostawać się do wód gruntowych.
ZNACZENIE OBORNIKA NA UZ, ODDZIAŁYWANIE NA RUŃ
najczęściej stosujemy na GO
nawozowe
dostarcza i wyrównuje proporcje składników pokarmowych( makroelemntów i mikroelementów)
wpływ na wzrost plonów nie tylko w roku następnym po zastosowaniu, lecz następnym i w dalszych latach
fizyczne
chroni rośliny przed wymarzaniem i suszą( sosujemy na powierzchnie darni i przyorujemy)
przedłuża okres wegetacji
poprawia bilans wilgoci w glebie
biologiczne
stabilność składu botanicznego runi
wzrost udziału roślin motylkowatych drobnonasiennych( koniczyna)
zwiększenie masy korzeniowej
pobudzenie krzewienia się traw przez co wpływa na zagęszczenie darni i umożliwia szybsze zamknięcie jej uszkodzeń
poprawia właściwości fizyczne, chemiczne, biologiczne gleby
przyczynie się do aktywacji mikroflory) 10-20 t/ha) i fauny glebnej( 2 t dżdżownic przerabiających i przemieszających 50-60 t masy glebowej na ha)
sprawia że gleba łąkowa staje się ponownie biologicznie czynna, co ma szczególne znaczenie po suszy
ZASADY STOSOWANIA OBORNIKA NA UZ
najkorzystniejszy termin stosowania obornika na łąki i pastwiska jest listopad, ponieważ:
rośliny są w stanie spoczynku
część N w formie amonowej jest absorbowana przez glebę, niska temperatura i wilgotność łąk zabezpiecza przed jego ulotnieniem się w powietrze
jesienią i zima do gleby przechodzi ok. 90% K, 60% P, 50% N
dawki obornika powinny wynosić 30-40 t/ha co 3-4 lata; w zależności od żyzności gleby, stopnia żywotności runi( stanu jej degradacji)
dobre efekty daje też stosowanie niższych dawek obornika na zmianę z nawożeniem mineralnym
przy stosowaniu dużych dawek obornika należy wczesną wiosną zgrabić resztki słomy
obornik powinien być przefermentowany i drobny
nie należy stosować obornika zbyt wysuszonego gdyż brakuje w nim drobnoustrojów mineralizujących materię organiczną
EFEKTYWNOŚC NAWOŻENIA OBORNIKIEM UZ NA GLEBACH TORFOWYCH
Kombinacje nawozowe |
Plon s.m. t/ha |
Opłacalność zł/ha |
Bez nawożenia |
2,72 |
- |
30 t/ha jesień NPK |
9,27 |
359 |
30 t/ha zima NPK |
7,82 |
-3 |
30 t/ha wiosna NPK |
8,82 |
247 |
30 t/ha lato NPK |
7,58 |
-63 |
Gnojowica zawiera 6-6,5% s.m
Gnojowica 3% s.m.
PIELĘGNACJA UZ
ZNACZENIE WAŁOWANIA NA UZ
ma największe znaczeni, jest podstawą
dociskanie warstwy darniowej do podglebia na glebach organicznych( na wiosnę zostaje wchłonięta woda w glebę, następnie opada ona i powstają przestrzenie jest to przerwa miedzy kapilarami; a w związku z tym trzeba ową glebę trzeba docisnąć)
wspomaganie darni w regeneracji uszkodzeń po zimie
wyrównywanie powierzchni łąki i pastwisk( po zwierzętach)
zapobieganie rozprzestrzenianiu się chwastów( niszczenie chwastów grubo łodygowych, baldaszkowatych, sitów, turzyc)
stymulowanie rozwoju traw i roślin motylkowych poprzez lepsze podsiąkanie wody i wzrost intensywnego krzewienia
poprawa właściwości fizycznych gleby
ZASADY WAŁOWANIA UZ
optymalnym terminem dla wałowania jest zawartość w glebie 11-12%
powietrza; praktycznie oznacza to moment kiedy darń ugina się pod naciskiem stopy a w śladach pozostających nie ma oznak wilgoci
najlepsze w działaniu są wały gładkie z zaokrąglonymi krawędziami, które można napełniać wodą, dobre rezultaty zapewniają takie wały łąkowe poprzecznie żeberkowate, powinny one przy prędkości 3-5 km/h posiadać obciążenie 1-1,2 t/m szerokości roboczej
ZNACZENIE WŁÓKOWANIA UZ
wyrównanie powierzchni łąk i pastwiska zwłaszcza rozgniatania kretowisk powstałych w darni w okresie jesienno- zimowym
zapobieganie rozprzestrzenianiu się chwastów w runi
zapobieganie zanieczyszczeniu zielonki ziemią, zwłaszcza w procesie konserwacji w formie kiszonki bądź sianokiszonki
korzystny wpływ na regeneracje roślin łąkowych w momencie ruszenia wegetacji
przyczynianie się na pastwiskach do rozcierania starcyh łajniakow
ZASADY WŁÓKOWANIA
wiosną jest początek obsychania kretowisk
ostanim momentem wykonania włókowania jest wyskość runi na poziomie 10 cm
stosowanie włóki łąkowej lub włóki z metalowych obręczy, starych opon, odwróconych bron, gałęzistych
ZNACZENIE BRONOWANIAUZ
ułatwia dostęp tlenu i pobudza uszkodzoną darń dożycia
usuwa warstwę „filcu” złożoną z zeschłej roślinności po zimie
rozkrusza i częściowo usuwa warstwę namułów naniesioną z wodą zalewną
usuwa zamszenie( pokrycie mchami pomiędzy trawami)
niszczy częściowo starą darń przed wykonaniem podsiewu
ZASADY WYKASZANIA NIEDOJADÓW NA PASTWISKACH
zabieg ten wystarczy przeprowadzić 1-2 razy w sezonie pastwiskowym
stosować specjalne kosiarki rotacyjne ścinające pozostawione elementy runi na wysokości 9-10 cmi rozrzucanie rozdrobnionych części roślin na powierzchnie pastwiska
GOSPODAROWANIE WODĄ NA UZ
Podział roślin łąkowych w zależności od wymagań wodnych”
wymagające najwięcej wilgoci gleby- 95% polowej objętości wodnej( mozga trzcinowata, wiechlina błotna wyczyniec łąkowy, mietlica biaława, groszek łąkowy, mietlica biaława, koniczyna biało różowa)
wymagające średniej wilgotności gleby 85% polowej objętości wodnej( życica trwała i wielokwiatowa, kostrzewa łąkowa, tymotka łąkowa, konietlica łąkowa, koniczyna łąkowa i biała)
wymagające niskiej wilgotnoci gleby- 70% polowej objętości wodnej( wiechlina łąkowa, kupkówka pospolita, koniczyna zwyczajna, lucerna sierpowata)
wymagające najniższej wilgotności gleby 55-65% polowej objętości wodnej( rajgras wyniosły, stokłosa bezostna, kostrzewa czerwona)
GOSPODAROWANIE WODĄ A FUNKCJE UZ NA GLEBACH TORFOWYCH
|
Plon s.m. t/ha |
Mo w glebie t/ha |
Bioróżnorodność |
Torfy niskie w naturalnym stanie z wodą gruntową na powierzchni |
Ściółka |
+0,2 - 1,0 |
+ |
Torfy niskie- ekstremalne odwodnienie z obniżeniem poziomu wody do 0,5 m |
3,5- 5 |
Max 10 |
+ |
Torfy niskie- ekstremalne odwodnienie z obniżeniem poziomu wody do 1 m |
10- 15 |
-5 - 15 |
- |
WPŁYW DESZCZOWANIA NA PLON I JAKOŚĆ RUNI UZ
Azot kg/ha |
s.m. |
Strawna s.m. |
Białka |
Bez deszczowania |
|||
240 |
9,15 |
5,04 |
1,29 |
300 |
9,14 |
6,04 |
1,39 |
Z deszczowaniem |
|||
240 |
12,6 |
7,96 |
1,84 |
300 |
13,4 |
8,54 |
2,1 |
Wykład 8
TERMIN I CZĘTOTLIWOŚĆ ZBIORU ODROSTÓW RUNI NA UZ
|
Termin koszenia 1 odrostu |
||
Wyszczególnienie |
kłoszenie |
Początek kwitnienia |
Pełnia kwitnienia |
Zawartość Nel ( MJ/kg) |
6,4 |
6 |
5,8 |
Plon energii Nel |
22400 |
24000 |
26560 |
Dzienne pobranie paszy pastewnej przez krowę kg s.m. |
13 |
12 |
11 |
Dzienne wydajność mleka z paszy od krowy kg |
14,3 |
11,3 |
8,5 |
Produkcja mleka z paszy pastewnej (kg/ 121 dni) |
3003 |
2373 |
1885 |
Zużycie pasz treściwej w roku (dt/krowę) |
8 |
11 |
15 |
Koszt paszy (DM/ kg mleka) |
0,16 |
0,19 |
0,22 |
Nadwyżka bezpośrednia (DM/ kg mleka) |
0,48 |
0,4 |
0,3 |
ZMIANY W SKŁADZIE CHEMICZNYM TRAW OD ICH ROZWOJU WEGETATYWNEGO DO GENERATYWNEGO( % S.M.)
ZALEŻNOŚĆ SKŁADU FLORYSTYCZNEGO RUNI UZ OD INTENSYWANOŚCI NAWOŻENIA I URZYTKOWANIA
RENOWACJA UZ
RENOWACJA UZ
WYMAGANIA JAKOŚCI PASZY DO KRÓW ORÓŻNEJ WYDAJNOŚCI MLEKA
|
Dzienna wydajność mleka |
||
|
10 |
20 |
35 |
Pobranie s.m. |
13 |
16,5 |
21,5 |
Zawartość białka % |
13 |
14 |
16 |
Zawartość NEL |
5,4 |
6,3 |
6,9 |
Zawartość włókna % |
Ok. 18% |
WSKAŹNIKI PROCENTOWE DEGRADACJI UZ
wzrost udziału chwastów
pojawienie w darni pustych miejsc
PRZYCZYNY PROCESU DEGRADACJI
czynniki siedliskowe, niezależne od użytkowania
susza
są to czynniki zależne od nietypowego czasu i siedliska
niekorzystne warunki w okresie zimy
inne
błędy w użytkowaniu
nadmiar lub brak nawożenia mineralnego, zwłaszcza azotu
nieumiejętne stosowanie gnojowicy
stosowanie zbyt ciężkiego sprzętu na runi
nieodpowiednia wysokość i częstość koszenia runi
zła gospodarka pastwiskowa
STRATEGIE I METODY RENOWACJI UZ
Renowacja runi pierwotnej |
Częściowa renowacja darni |
Całkowita renowacja darni |
- Nawożenie - Herbicydy -Pielęgnacja i użytkowanie( dotyczy metod za pomocą których kierujemy składem botanicznym |
- Podsiew |
- Siew bezpośredni - Pełna uprawa |
WARUNKI OKREŚLAJĄCE STOSOWANIE STRATEGII KIEROWANIA RUNI W RENOWACJI UZ
ruń zachowuje zdolności reagowania na składniki pokarmowe zawarte w nawozie
brak w runi uciążliwych chwastów łąkowych lub istnieje możliwość ich zwalczania za pomocą herbicydów
dobre uwilgotnienie gleby
WARUNKI OKREŻLAJĄCE STOSOWANIE CZĘŚCOWEJ RENOWACJI DARNI UZ
udział wartościowych traw w runi >50%
w tym traw niskich >20%
brak w runi uciążliwych chwastów łąkowych lub istnieje możliwość zwalczania za pomocą herbicydów
rozluźniona darń z dużą ilością pustych miejsc
dobre uwilgotnienie gleby
WARUNKI OKREŚLAJĄCE STOSOWANIE CAŁKOWITEJ RENOWACJI DARNI UZ
niewielki udział wartościowych traw i motylkowych w runi
udział uporczywych i trujących chwastów łąkowych oraz sitów i turzyc kępiastych w runi >40%
udział śmiałka darniowego w runi >20%
gleba wyjałowiona, silnie zakwaszona
zagospodarowanie uz po wykonaniu melioracji
TECHNIKA STOSOWANIA HERBICYDÓW W ZWALCZANIU CHWASTÓW NA UZ
tradycyjna( herbicydy selektywne i ich mieszanki- Starane, Asuloź, Ferando, Randro)
proekologiczna( herbicydy nieselektywne- Roundup)
- mazacze ręczne
- mazacze ciągnikowe
łącznie stosowania herbicydów z innymi metodami renowacji( nawożenie, podsiew)
CZYNNIKI DECYDUJĄCE O POWODZENIU PODSIEWU
siedlisko
termin podsiewu
dobór gatunków i odmian hodowlanych
konkurencyjność darni pierwotnej
technika podsiewu
pielęgnacja runi po wschodach
SIEDLISKO
uwilgotnienie
zaopatrzenie w składniki pokarmowe
rozluźnienie darni
usunięcie filcu
typ gleby
TERMIN PODSIEWU
wczesnojesienny
późnoletni
Termin podsiewu determinuje warunki wilgotnościowe gleby i konkurencyjnośćdarni pierwotnej.
WYKŁAD 9
Termin wczesnojesienny jest najlepszy( jeśli chodzi o wschody) ilość siewek jest większa( niż po 2 odroście)
DOBÓR GATUNKÓW DO PODSIEWU
trawy o szybkim tempie początkowego wzrostu i rozwoju ( życica trwała, wielokwiatowa, kostrzewa łąkowa, kupkówka pospolita, rajgras wyniosły, Festulolium(Pierwszy polski mieszaniec międzyrodzajowy powstały ze skrzyżowania kostrzewy łąkowej i życicy wielokwiatowej)
rośliny motylkowe- koniczyna biała, łąkowa, szwedzka biało różowa
zioła łąkowe- kminek zwyczajny, babka lancetowata, krwawik pospolity
CECHY ODMIAN HODOWLANYCH TRAW WYKORZYSTYWANYCHW PODSIEWIE
zdolność szybkiego ukorzeniania( instalacji) w starej darni
odporność na niedobór światła w początkowym etapie wzrostu i rozwoju
odporność na większe stężenie CO2 w okresie wschodów
odporność siewek na porażenie przez choroby i szkodniki
duża konkurencyjność
STRUKTURA NASION OTOCZKOWANYCH W PROCESIE AGRICOTE
Nasiona otoczone są warstwami:
szczepy Rhizobium
ochronna warstwa
stumulatory wzrostu
fungicydy przeciw Pythium
NPKS, mikroelementy
Powłoka wapniowa
Ochronna warstwa
KONKURENCYJNOŚĆ DARNI PIERWOTNEJ
pośrednia
bezpośrednia
fitoksyny z martwych i żywych korzeni wiechliny łąkowej, kłosówki miękkiej, wełniastej i mniszka pospolitego hamują kiełkowanie nasion i rozwój siewek gatunków podsiewanych.
SPOSOBY OGRANICZENIA KONKURENCYJNOŚCI DARNI PIERWOTNEJ
mechaniczne
niskie koszenie runi
intensywny wypas
uszkadzanie darni: brona talerzowa, glebogryzarka
chemiczne
herbicydy totalne w mniejszych stężeniach( Roundup)
herbicydy selektywne( Asulox, Ferando, Starane)
desykanty( Reglone)
fitohormony( efekt drzewiącej darni)
PODSIEW TRADYCYJNY( OVERSOWING)
Wprowadzenie nasion na powierzchnie uz bez próby ich precyzyjnego umiejscowienia w darni najczęściej po częściowych- mechanicznym lub chemicznym uszkodzeniu
ręcznie
siewnikiem zbożowym rzutowo
nasiewaczem nawozów mineralnych
aplikatorem gnojowicy
PODSIEW NOWOCZENY( OVERDRILLING)
Wprowadzenie nasion bezpośrednio w darń uz z wykorzystaniem specjalistycznych maszyn zwanych siewnikami darniowymi
obniżenie żywotności nasion ok. 20%
SYSTEMY NOWOCZESNEGO PODSIEWY
rotacyjne oparte o gryzowanie darni
glebogryzarkowy
pasowy( 2/3 uz jest nienaruszona)
szczelinowe- oparte na rozrywaniu darni
talerzowy( w szczeliny wprowadzane są nasiona darń jest nacinania talerzami pojedynczymi lub podwójnymi)
nożowy( za nożami znajduje się uciskacz)
szczelinowe oparte o rozrywanie darni
sprężynowy- zębowy
kultytatywny
redlicowe
Wada- wszystkie są bardzo drogie
Wykład 10
PIELĘGNACJA RUNI PO WSCHODACH
koszenie pielęgnacyjne
nawożenie” pielęgnacyjne” azotem
koszenie 1 odrostu( żeby młodsze nie były zacieniane
umiarkowany wypas kolejnych odrostów( młodsze są bardziej wrażliwe na udeptywanie)
deszczowanie
WPŁYW POPRAWY SKŁADU BOTANICZNEGO RUNI METODĄ PODSIEWU NA OPŁACALNOŚĆ PRODUKCJ MLEKA
zwiększeni plonowania łąk i pastwisk
poprawa jakości paszy
efektywniejsza produkcja mleka
koszty mniejsze( 68 gr z posiewem- 2 gr. zysku) a koszty bez podsiewy to 75 gr
podsiew jest metodą proekologiczną
siewniki nie wprowadzają O2 nie ma procesu mineralizacji azotu azotanowego( co jest zjawiskiem niekorzystnym)
nie uszkadza darni
STRATEGIA CAŁKOWITEJ RENOWACJI DARNI
linia ciągła
plon obniża się przez pogarszanie składu botanicznego
załamanie plonowania przez np. takie czynniki jak temperatura
wzrost plonu przez dodawanie mieszanek
później stabilizacja plonu
Dostarczając O2 do gleby duża część materii organicznej ulega rozkładowi składniki organiczne uwalniające się z tego procesu dostają się do wód gruntowych zanieczyszczając je.
NAJWAŻNIEJSZE ELEMENTY METODY PEŁNEJ UPRAWY
pocięcie starej darni
głęboka orka z krojeniem talerzowym o dokładnym odwróceniem skiby( a nie jej pokruszeniu tak ja na GO)
nawożenie makroskładnikami, ewentualne wapnowanie
zabiegi doprowadzające glebę do siewu
siew nasion ( 35-40 kg/ha dlatego stosuje się balast - piasek trociny otręby). Wyróżniamy:
- siew czysty( trawy, trawy+ motylkowe)
- siew z rośliną towarzyszącą( peluszka, owies- dostarczają paszę podczas gdy trawy wolno rosną)
pielęgnacja powschodowa - stosujemy w glebach mineralnych( grądowe) nie organicznych
NAJWAŻNIEJSZE ELEMENTY SIEWU BEZPOŚREDNIEGO
chemiczne zniszczenie starej darni( stosujemy 7-8 l/ha herbicydów)
usunięcie nadmiaru zeschłej biomasy
nawożenie makroskładnikami ewentualnie wapnowanie
siew nasion siewnikiem darniowym
pielęgnacja powschodowa
wcześniej możemy wypasać zwierzęta ponieważ ruń nie jest tak zniszczona
CECHY DOBREJ MIESZANKI NASIENNEJ
skład gatunkowy dostosowany do siedliska i kierunku użytkowania wykorzystywanie odmian o wysokiej wartości użytkowej
nasiona o wysokich parametrach jakościowych( bez chwastów, duża żywotność nasion)
skład mieszanki zgodny z informacja zawartą na etykiecie
PODSUMOWANIE
W gospodarstwach w których jest zapotrzebowanie na wysokojakościowa paszę podstawową dla zwierząt przeważnie dla krów mlecznych poprawę składu botanicznego runi łąk i pastwisk należy wziąć za jeden z najważniejszych elementów gospodarstwa na uz. Podsiew ze względów ekonomicznych i ekologicznych jest racjonalną metodą renowacji tuz. Postęp techniczny w dziedzinie podsiewu sprawia że zabieg ten cechuje się coraz wyższą efektywnością w przypadku zaawansowanego procesu degradacji tuz darń należy zniszczyć i wysiać nową mieszankę. Wybór nasion jest jednym z najważniejszych elementów powodzenia renowacji.
Wieloletnie wykorzystanie uz poddawanych renowacji zależy od stosowania odpowiednich zabiegów pielęgnacyjnych w latach użytkowania.
GOSPODARKA PASTWISKOWA
ZALETY UŻYTKOWANIA PASTWISKOWEGO
ruń pastwiskowa stanowi źródło pełnowartościowej paszy pod względem pokarmowym
zupełnie dostosowana do specyfiku fizjologii trawienia przeżuwaczy
wysoka produkcyjność zwierząt z paszy podstawowej
brak ujemnych zmian jakościowych paszy
ułatwia w organizacji pracy i oszczędność paszy
możliwość wykorzystania uz nie nadających się do skoszenia oraz odrostów zbyt niskich( nietypowy kształty łąk)
zdrowszy sposób chowu zwierząt, mniejsza jałowość oraz podatność na choroby nóg i wymion
czas na remont, sprzątanie budynków inwentarskich w określonych uwarunkowaniach, możliwość prowadzenia chowu bez obór
ograniczenie nakładów związanych z nawożeniem w gospodarstwie
uzyskanie zbitej darni na uz, ważnej zwłaszcza w ochronie krajobrazu rolniczego
poprawa aspektu krajobrazowego terenów rolniczych
WYKŁAD 11 10,05,2007
GOSPODARKA PASTWISKOWA
WADY UŻYTKOWANIA PASTWISKOWEGO
- lokalizacja pastwisk dla krów mlecznych mlecznych pobliżu obór do 1,5 km
- wysokie wymagania odnośnie organizowania wypasu
- wyższe w porównaniu do koszenia straty paszy( niedojady)
- możliwość zachorowania na specyficzne dla żywienia pastwiskowego choroby( tężyczka pastwiskowa, pasożyty- motylica wątrobowa)
- zagrożenia dla zwierząt wynikające z obecności owadów( gzy, meszki itp.)
- ograniczona możliwość wypasu powierzchni zbyt uwilgotnionych( uszkodzenia darni)
- stres w związku z ekstremalnymi zmianami pogodowymi
- koncentracja wycieleń okresie jesiennym przy całodziennym wypasie krów
- wyższe nakłady w razie konieczności izolacji pojedynczych zwierząt
braki nawozów organicznych niezbędnych do nawożenia gruntów ornych w gospodarstwie( brak obornika)
- powinien być stały dostęp do wody
KROWY MAMKI
Dają bardzo dobre mięso, hoduję się na pastwiskach zimowych( cały rok)
WYPAS PASTERSKI OWIEC
Sami sterujemy nawożeniem, przenosząc stado
WYPAS MIESZANY
- przynajmniej 2 gatunki zwierząt( np. krowy, owce, kozy)
- obniżamy procent niedojadków( krowa pozostawiając odchody w promieniu ko. 20 cm od nich nie zje paszy, natomiast koń przyjdzie i zje ją)
PASTWISKO DLA KONI
- ogrodzenie musi być bardzo widoczne, ponieważ konie bardzo słabo widzą
- kwatery powinny być duże
pastwiska mogą być oddalone dalej niż w przypadku pasania krów nawet odo 2 km zapewnienie kondycje koniom)
PASTWISKO DLA ŚWIŃ
- Portugalia, zachodnia Hiszpania
- system silwopastoralny
- drzewa które znajdują się na takim pastwisku dają korek, żołędzie które spadną z takie drzewa są zjadane przez świnie, oprócz tego oczywiście jedzą trawę
- z takiej świnki uzyskujemy bardzo czerwoną szynkę poprzerastaną tłuszczem( który jest doskonałym nośnikiem zapachów i aromatów)
PASTWISKO DLA GESI
- gęsi skubiąc trawę duże przyrosty masy
- na pastwisku znajdują się płotki które tworzą bazę gdzie znajduję się woda i ziarno- mogą z niej wychodzić
- gęsi utrzymują się same w grupach wypasowych
- wada- gdy jedna gęś się przewróci reszta ją zadepcze
- lisy- np. stado liczy 200,000 gęsi z czego 500 ginie właśnie przez lisy
PASTWISKO DLA STRUSI
- skubiąc trawę uzupełniają swą dawkę pokarmową, ale trawa musi być wcześniej skoszona żeby struś ja zjadł
PASTWISKO DLA ZWIERZYNY PŁOWEJ
( daniele, jelenie)
- bardzo wysokie ogrodzenia ok. 2,5 m
- jelenie dają poroże
ZALECANA WYSOKOŚĆ RUNI W SYSTEMIE WYPASU CIĄGŁEGO
Rodzaj zwierząt |
Wysokość runi w cm |
Owce( wiosna, lato) |
4-5 |
Owce( jesień) Krowy zasuszone |
6-8 |
Opasy |
6-8 |
Krowy mamki |
7-9 |
Krowy mleczne |
7-10 |
SCHEMATY PASTWISK
DOJRZAŁOŚĆ PASTWISKOWA RUNI W WYPASACH ROTACYJNYCH
To stan runi w której wysokość wynosi 18-23 cm a plon zielonki waha się w granicach 7-9 t/ha.
WPŁYW OBSADY NA WYDAJNOŚĆ MLEKA
WPŁYW ROZKŁADY NAWOŻENIA AZOTOWEGO NA STABILNOŚĆ TR W RUNI PASTWISK
|
Rozkład dawki rocznej |
Udział Tr w runi (%) |
Tak jest |
4:2:1:1:0 |
10- 60 |
Tak powinno być |
1:2:2:2:1 |
20- 25 |
WYKŁAD 12
TECHNOLOGIE KONSERWACJI RUNI ŁĄKOWEJ
PRODUKCJA SIANA:
PRZYCZYNY POWSTAWANIA STRAT W PROCESIE SUSZENIA SIANA
a) w runi świeżej oraz w runi przewiędniętej o zawartości s.m. do 60%
oddychanie roślin
b) w runi o zawartości s.m. powyzej 60%
wymywanie składników pokarmowych przez deszcz a nawet rosę
mechaniczne obłamywanie i wykruszanie się najwartościowszych, delikatnych części roślin
procesy fermentacyjne związane z działalnością bakterii i grzybów
Straty w produkcji siana w zależności od czasu suszenia na pokosach(% s.m.)
CZYNNIKI DECYDUJĄCE O SZYBKOŚCI SUSZENIA SIANA
agregatowanie kiszonek ze zgniataczami pokosów( kondycjonerami_
roztrząsanie pokosów natychmiast po skoszeniu
wielkość plonu
poziom nawożenia azotem
gatunek i odmiana roślin łąkowych
- życica trwała wolniej oddaje wodę, nie nadaje sie na siano
- tymotka, kostrzewa trzcinowa, stokłosa bezostna szybko oddają wodę i są zatem dobre na siano
SPOSOBY SUSZENIA SIANA
przy wykorzystaniu naturalnych czynników suszących tzn. słońca i wiatru
- na pokosach
- na specjalnych przyrządach( płotki szwedzkie. Płotki zwyczajne, kozły, daszki, ostie, rogale)
za pomocą urządzeń mechanicznych po częściowym wysuszeniu na łące poprzez oddziaływanie:
- zimnym powietrzem
- podgrzanym powietrzem
przy wykorzystaniu naturalnych czynników suszących w połączeniu z urządzeniami mechanicznymi
stosowanie kolektorów słonecznych w pomieszczeniach o prostej konstrukcji
WILGOTNOŚĆ SIANA A JEGO PRZYDATNOŚĆ DO PRZECHOWYWANIA
Zawartość H20 |
Przydatność do przechowywania |
Poniżej 16% |
W pełni przydatne, brak pleśni |
16-20 % |
Częściowo przydatne, możliwe pleśnie, małe zagrzewanie, solenie |
21-25 % |
Nieprzydatne, średnie i silne pleśnienie, silne zagrzewanie, niewykluczone samozapalenie |
Ponad 25% |
Nieprzydatne, silne spleśnienie, silne zagrzewanie, możliwe samozapalenie |
PRODUKCJA SUSZU
SPECYFIKA PRODUKCJI SUSZU Z RUNI ŁĄKOWEJ
szybkie usunięcie wody z roślin w warunkach działania wysokich temperatur w suszarniach
minimalne straty( wysoka jakość na poziomie pasz treściwych)
wysokie koszty inwestycyjne( suszarnia) i eksploatacyjne( paliwo)
wysokie nawożenie azotem i wielokrotny zbiór runi
zbiór we wczesnych fazach rozwojowych przed kłoszeniem traw
zawartość białka min. 18% strawność powyżej 70%
PRODUKCJA KISZONEK
KISZENIE RUNI ŁĄKOWEJ
Metoda konserwacji polegająca na zakwaszaniu materiału roślinnego kwasami organicznymi, powstającymi w procesie maturalnej fermentacji cukrów, zachodzącej pod wpływem bakterii kwasu mlekowego.
Osiągniecie krytycznej wartości pH( 4,0- 4,2) powoduje zahamowanie fermentacji zakonserwowanie paszy.
ZAKISZANIE TO PROCES FERMENTACJI
Rozpuszczalne węglowodany w paszy
kwasy organiczne
( głownie mlekowy)
szybki spadek pH
Stabilna kiszonka
RÓŻNORODNOŚĆ MIKROFLORY ORAZ AKTYWNOŚĆ MIKROBIOLOGICZNA W KISOZNCE:
Bakterie kwasu mlekowego |
- kwas mlekowy |
Dobry zapach |
Clostridia |
- kwas masłowy - białkow- NH3 |
Nieprzyjemny zapach, ograniczone pobieranie |
Entero- bakterie |
- kwas octowy |
Ostry zapach |
Bakterie rozkładu białkowego |
Białko NH3 |
Gnijny zapach |
Drożdże |
- aerobowy rozkłas - alkohol |
Straty, zagrzewanie, zapach alkoholu |
Pleśnie |
- pleśnienie |
Organiczne pobieranie, toksyny |
WARUNKI PRAWIDŁOWEGO ROZOWJU BAKTERII KWASU MLEKOWEGO:
odpowiednia zawartość s.m.(30-50%)
odpowiednia zawartość cukrów
warunki beztlenowe
RODZAJE KISZONEK
z runi świeżej- 15-20% s.m.
z runi przewiędniętej- 30-35% s.m.
z runi silnie podsuszonej- 40-45% s.m.( sianokiszonki)
STRATY SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH PRZY KISZENIU RUNI ŁĄKOWEJ
na łące( oddychanie rożlin, podsuszanie, zbiór) 3-7%
w procesie fermentacji( oddychanie, CO2) ok. 4%
w wypływającym soku 0-7%
wskutek wtórnej fermentacji i pleśnienia( straty powierzchniowe) 0-25%
WYKŁAD 13 24,05,2007
CZYNNIKI DECYDUJĄCE O JAKOŚCI KISZONEK
A) podatność surowca na kiszenie
zawartość cukrów( im więcej tym łatwiej się kiszą)
pojemność buforowa( zdolność do zobojętniania kwasów, jeśli chodzi o kiszenie to są niekorzystne; największą buforowość mają białka dlatego też źle się kiszą)
zawartość s.m.
zanieczyszczenie ziemią( obecność przetrwalników, Rhizobium)
występowanie bakterii kwasu mlekowego
B) Technologia zakiszania
rozdrobnienie surowca( im mniejszy tym łatwiej sie pozbyć tlenu--> korzystne warunki dla bakterii kwasu mlekowego)
ubicie, gęstość paszy
czas napełniania pryzmy lub silosu
dodatki kiszonkarskie( są pozytywnym czynnikiem ale ich minusem jest to że niszczą maszyny ponieważ powodują korozje; ale są wprowadzane dodatki kiszonkarskie- bakterie- nie będą one powodowały korozji)
przykrycie lub obwinięcie folią
PODATNOŚĆ ROŚLIN DO ZAKISZANIA
Wyszczególnienie |
Węglowodany rozpuszczalne w wodzie/ pojemność buforową |
Lolium sp |
1,5-3 < |
Gramineae |
< 1-2,5 |
Urtica dioica, Medicago falcata, Plantago major |
<1 |
Medicago sativa, Lotus corniculatus |
1-1, 5 |
Trifolium pratense, Viciasepium |
1,5- 2 |
Dancuscarota |
2-2, 5 |
Plantago lancelata |
2,5- 3 |
Runex crispus, Sanguisorbaofficinalis |
3 |
KONSERWACJA RUNI ROŚLINA MOTYLKOWATYCH POPRZEZ ZAKISZANIE
niski stosunek WSZ/BC
proteoliza( rozkład) białek, duże straty azotu
korzystny efekt Trifolium pratense ze względu na zawartość oksydazy polifenolowej( PPO): chroni białko przezd rozkładem
poprawa efektywności wykorzystania azotu
lepsze efekty w produkcji zwierzęcej
zniszczenie negatywnego wpływu na środowisko( z lucerną jest inaczej o wiele trudniej)
Przetrwalinki Clostridium występujące w glebie powodują fermentacje kwasu masłowego w kiszonce( choroby, jakość surowca, negatywny wpływ, należy wtedy glebe włukować)
Bakterie epifityczne- występują na roślinach na powierzchni liści
PRZYCZYNY POGARSZANIA SIĘ JAKOŚCI KISZONEK
rozwój grzybów pleśniowych( dostęp tlenu)
fermentacja kwasu masłowego( zanieczyszczenie runi ziemią- clostridia)
procesy gnijne( dostęp tlenu i zbyt duże uwilgotnienie)
fermentacja kwasu octowego( wolny przebieg kiszenia)
fermentacja alkoholowa( wtórna fermentacja wskutek dostępu tlenu i działalności drożdży)
CIĄGI TECHNOLOGICZNE PRODUKCJI KISZONEK Z RUNI PRZEWIĘDNIĘTEJ
zbieracz pokosów( pryzma, silos)
Sieczkarnia+ przyczepy transportowe( pryzma, silos)
Prasa rolująca+ owijarka( baloty cylindryczne)
Prasa kostkująca( pryzma z kostek)
Prasa wielkogabarytowa( baloty prostopadłościenne owinięte folią lub pryzma z balotów)
prasa napełniająca rękaw foliowy
PRZEMIENNE UŻYTKI ZIELONE
Powierzchnia paszowa gospodarstwa
PRZEMIENNE UZ(UŻYTKI ZIELONE KRÓTKOTRWAŁE, LEJSY--> LEY FARMING)
Monokulturowe lub mniejsze zasiewy traw i motylkowatych na GO, wchodzące na pewien czas do płodozmianów polowych.
W gospodarstwie przemiennym wyróżniamy 2 okresy:
darniowy
polowy
SPECYFIKA PRZEMIENNYCH UZ
wysoka wydajność( ponad 10 t s.m./ha; 45-60 t zielonki/ ha)
zdolność produkcyjnego wykorzystania wysokich dawek nawożenia azotem
uzyskiwanie paszy przez cały okres wegetacji
dogodniejszy rozkład prac związanych z uprawą i zbiorem
dobre stanowisko w płodozmianie( wydajność uprawianych roślin polowych zwiększa sie w I roku średnio o 20%, a w drugim o 12% w porównaniu do zwykłych przedplonów)
korzystne oddziaływanie na glebę i poprawa struktury gruzełkowatej i stosunków wodnych gleby, zwiększenie zasobności w składniki pokarmowe wzbogacenie w próchnicę, uaktywnienie życia biologicznego
przeciwdziałanie zmęczeniu gleby
funkcja fitosanitarna- przeciwdziałanie wypłukiwaniu związków azotu, zwłaszcza azotanów, w głąb profilu glebowego oraz im niżej do wód
GATUNKIROŚLIN ŁĄKOWYCH PRZYDATNE NA PRZEMIENNE UZ
życica wielokwiatowa, westerlandzka, mieszańcowa
życica trwała( 4n)
stokłosa uniolowata
Festulolium( życica x kostrzewa)
Kupkówka pospolita
Rajgras wyniosły
koniczyna łąkowa, biała- wielkolistna, inkarnatka
lucerna siewna, mieszańcowa
MIESZANKINA PRZEMIENNE UZ
pojedyńczy gatunek( odmiana)
mieszanka kilku gatunków traw
mieszanka kilku odmian( hodowlanych) w obrębie 1 gatunku
mieszanka motylkowatych z trawami
KORZYŚCI UPRAWY MIESZANEKMOTYLKOWATO- TRAWIASTYCH W PORÓWNANIU Z KUKURYDZĄ
|
Mieszanka |
kukurydza |
Zagrożenia erozją |
Nie występują |
wysokie |
Chemiczna ochrona roślin |
zbędna |
konieczna |
Nawożenie mineralne |
Nie konieczne |
konieczne |
Stosowanie gnojowicy |
Do 4 SD/ha |
Do 2SD/ha |
Wymywanie azotanów |
małe |
duże |
Struktóra gleby |
dobra |
zagrożona |
Bilans próchnicy |
pozytywny |
negatywna |
SD- sztuka duża
WYKORZYSTANIE PRZEMIENNYCH UZ
kośne do bezpośredniego skarmienia lub źródło surowca do zakiszania
pastwiskowe- krótkotrwałe pastwiska polowe( brak pasożytów zwierzęcych)
WYKŁAD 14 31,05,2007
EKONOMICZNE UWARUNKOWANIA PRODUKCJI PASZ NA UZ
koszty jednostkowe produkcji plonu, energii i białka
koszty krańcowe nawożenia
konkurencyjność w stosunku do inny6ch pasz
stosunek wartości uszlachetnienia do kosztów produkcji- w aspekcie procesu degradacji UZ
relacja wartości progennych w technologiach produkcji zwierzęcejopartych o paszę a UZ do cen surowców rynkowych
czynnik limitujący produkcję pasz
skala produkcji pasz
MOŻLIWOŚCI OBNIŻANIA KOSZTÓW PRODUKCJI PASZ Z UZ
substytucja wysokoenergetycznych nakładów dostarczanych z zewnatrznymi mechanizmami tkwiącymi w ekosystemach
racjonalizacja procesówprodukcyjnych
postęp biologiczny
ZALETY ROŚLIN MOTYLKOWATYCH W RUNI UZ
zwiększenie wartości pokarmowej i smakowej runi
substytut nawożenia azotem uz
poprawa efektywności przetwarzania pasz podstawowych w surowce zwierzęce
korzystny wpływ na środowisko przyrodnicze
Motylkowate sa istotnym elementem systemów rolnictwa zrównoważonego i organicznego
ZNACZENIE ROŚLIN MOTYLKOWATYCH W OBNIŻENIU KOSZTÓW PRODUKCJI PASZ Z UZ
powszechne wykorzystywanie motylkowatych w szczególności koniczyny białej i produkcji pasz w UE pozwoli na oszczędność w nakładach na nawożenie azotem i zakup koncentratów w wysokości 4 mld Euro rocznie
KONKURENCYJNOŚĆ W STOSUNKU DO INNYCH PASZ
Większa konkurencyjność pasz TUZ w stosunku do innych pasz w gospodarstwie jest rezultatem braku trwałych łąkach i pastwiskach kosztów alternatywnego użytkowania ziemi.
KONIEC!!!!
:)
POZDRAWIAM NAWROT ALEKSANDRA
ligniny
celuloza
hemicelulozy
zw. mineralne
cukry
tłuszcz
białko
Stadium rozwoju wegetatywnego generatywnego
3
18
14
12
10
10
33
7
30
25
5
25
3
7
Zawartość komórkowa
65
Ściana komórkowa
35
40
60
1 2 3 4 5 6 7
Liczba
odrostów
nawożenie
Zbyt wysokie
Zgodne z zapotrzebowaniem
Niskie lub bez nawożenia
Luźna zdegradowana darń z małym udziałem traw a dużym chwastów
Luźna zdegradowana darń- mało traw, dużo , chwastów
Powierzchnie chronione wyłącznie z produkcji rolnej
Nisko plonujące łąki z oznakami jałowości
Nisko plonujące murawy z dominacją starej
UZ o właściwym dla produkcji paszy w skład florystyczny
Proces renowacji
czas
Plon
Straty składników pokarmowych
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Droga napędowa
1
2
3
4
5
6
Droga napędowa
Zbyt niska
optymalna
Zbyt wysoka
Wydajność w przeliczeniu na ha
Wydajność w przeliczeniu na krowę
Wydajność mleka
Obsada pastwiska
kwatery
Główna powierzchnia paszowa
Podatkowa powierzchnia paszowa
Uprawy pastewne na gruntach ornych
TUZ
Użytki sielone absolutne
UZ które można przekształcić na GO
UZ czasowe
UZ krótkotrwałe= przemienne
Inne uprawy pastewne