Marek Biesiada 2. 10. 2006

Konspekt lekcji historii

w klasie II C

Temat: Reformacja w Europie

1. Cele dydaktyczno-wychowawcze.

Po lekcji uczeń pamięta:

• pojęcia: reformacja, dogmat, tezy, luteranizm, celibat, protestantyzm, kalwinizm, anglikanizm,

• daty: 1517, 1555 r., 1534 r.

• postać: Marcin Luter, Jan Kalwin, Henryk VIII

• który element działalności Kościoła został przede wszystkim poddany krytyce Marcina Lutra,

• główne zasady, na których opiera się luteranizm;

rozumie:

• wyżej wymienione pojęcia,

• zasadę pokoju podpisanego w Augsburgu w 1555 r.,

• skutki spowodowane wystąpieniem Marcina Lutra w 1517 r.;

• różnice między kalwinizmem, luteranizmem a anglikanizmem,

• pozytywne i negatywne skutki reformacji;

potrafi:

• prawidłowo operować

• pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,

• na podstawie mapy przedstawić podział religijny Niemiec, jaki wystąpił w XVI w.

• wykorzystując mapę przedstawić religijny podział Europy, jaki wystąpił w XVI w.

2. Metody:

• wykład

3. Środki dydaktyczne:

• podręcznik

4. Tok lekcji:

Czynności nauczyciela	Czynności uczniów	Uwagi
1	2	3
I. Czynności organizacyjno - porządkowe. sprawdzenie listy obecności zapisanie tematu lekcji do dziennika
Rekapitulacja wtórna: W jaki sposób dociera do Polski kultura renesansu? Za panowania jakiej dynastii kultura renesansu dociera do Polski? Jaki wkład w kulturę renesansu mieli ostatni Jagiellonowie? Jakie zmiany nastąpiły na Wawelu za ostatnich Jagiellonów? Jakie zmiany nastąpiły w całym kraju za ostatnich Jagiellonów? Jakich Polska miała wybitnych pisarzy epoki renesansu? Dlaczego pisarze epoki renesansu piszą w języku polskim? Jaką twórczość literacką uprawiali polscy pisarze? Jakie dzieła literackie zaczęto tłumaczyć z języka łacińskiego na język polski W jakich dziedzinach życia zaczęto używać języka polskiego? Jakie były przyczyny rozwoju szkolnictwa w Polsce? Jakie akademie powstały w Polsce w okresie renesansu? Gdzie polska szlachta wyjeżdżała w celu zdobycia wykształcenia? Kim był Mikołaj Kopernik? Jakiego odkrycia dokonał Mikołaj Kopernik?	Odpowiadają wyznaczeni uczniowie
Realizacja nowych treści: Temat: Reformacja w Europie 1. Podział chrześcijaństwa. Na jakie dwa wielkie wyznania dzieliło się chrześcijaństwo w średniowieczu? Które państwa wyznawały katolicyzm, a które prawosławie? 2. Przyczyny reformacji Jakie były przyczyny reformacji? Jakie było postępowanie księży Kościoła katolickiego? Kto krytykował postępowanie papiestwa? 3. Przebieg reformacji w Niemczech Czyje wystąpienie zapoczątkowało reformację? Co to były 95 tezy? Gdzie i kiedy Marcin Luter ogłosił swoje 95 tez? Jaką krytykę zawarł Marcin Luter w 95 tezach? Jak papież zareagował na tezy Lutra? Jaka była reakcja Lutra na bullę papieża? Jaki powstał Kościół w wyniku rozłamu zapoczątkowanego przez wystąpienie Lutra? Kto poparł Lutra? Co spowodowała działalności Lutra dla Niemiec? Kiedy zawarto pokój w Augsburgu? Jakie postanowienia zawarto w pokoju augsburskim? Które kraje niemieckie przeszły na luteranizm? Co oznaczał dla Niemiec podział religijny? 4. Protestantyzm Skąd wzięło się pojęcie „protestantyzm”? 5. Wyznania protestanckie a. Kościół ewangelicko-augsburski Jakie wyznanie wiary obowiązywało w luteranizmie? Które dogmaty Kościoła katolickiego odrzucił luteranizm (czyli Kościół ewangelicko-augsburski)? b. Kalwinizm. Wyznanie ewangelicko-reformowane opracowane przez Jana Kalwina Kim był Jan Kalwin? Jakich reform w religii chrześcijańskiej dokonał Jan Kalwin? c. Anglikanizm - król Anglii Henryk VIII (1534 r.) Dlaczego król Anglii Henryk VIII zdecydował się na zerwanie zależności kościelnej od papieża? Jakich zmian w Kościele angielskim dokonał Henryk VIII? 6. Skutki reformacji Jakie skutki pozytywne i negatywne miała reformacja w Europie?	Uczniowie zapisują temat do zeszytu. Jeden z uczniów czyta tekst z podręcznika G. Wojciechowski, Historia II..., Poznań 2002, s. 30. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. Uczniowie zapisują notatkę do zeszytu: 1. Przyczyny reformacji kryzys moralny Kościoła Katolickiego - bogacenie się wyższego duchowieństwa: humaniści podważali dogmaty - prawdy wiary głoszone przez Kościół Katolicki podatki na rzecz Stolicy Apostolskiej: Świętopietrze i dziesięcina sprzedaż odpustów dążenie władców europejskich do osłabienia pozycji Kościoła w ich państwach Jeden z uczniów czyta tekst z podręcznika G. Wojciechowski, Historia II..., Poznań 2002, s. 30-31. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. Uczniowie zapisują notatkę do zeszytu: 2. Przebieg reformacji w Niemczech a. Wystąpienie Marcina Lutra - 95 tez (31 października 1517 r.) krytyka postępowania władz kościelnych i postulował reformę Kościoła; wydanie przez papieża bulli, która wzywała Lutra do odwołania tez publicznie spalenie bulli przez Lutra papież nakłada na Lutra ekskomunikę początek nowego wyznania - luteranizm (protestanci). b. Wojny religijne w Niemczech - pokój w Augsburgu 1555 r. Luter znajduję wśród książąt niemieckich zwolenników, którzy przeciwstawiają się władzy cesarza, pokój w Augsburgu - 1555 r.; podział Niemiec pod względem religijnym. Jeden z uczniów czyta tekst z podręcznika G. Wojciechowski, Historia II..., Poznań 2002, s. 35. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. Jeden z uczniów czyta tekst z podręcznika G. Wojciechowski, Historia II..., Poznań 2002, s. 31. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. 3. Wyznania protestanckie a. Kościół ewangelicko-augsburski jedyne źródło wiary jest Biblia, a zwłaszcza Ewangelie, język narodowy w liturgii, odrzucenie kultu Matki Boskiej i świętych, zniesienie celibatu księży odrzucenie wiary w czyściec, odrzucenie zwierzchnictwa papieża, odrzucenie większość sakramentów i pozostawienie tylko chrztu i komunii, zniesienie godności kapłańskich. Jeden z uczniów czyta tekst z podręcznika G. Wojciechowski, Historia II..., Poznań 2002, s. 33-34. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. Uczniowie zapisują notatkę do zeszytu: b. Kalwinizm. Wyznanie ewangelicko-reformowane opracowane przez Jana Kalwina Założenia wiary. nauka o predestynacji: - ludzie są przeznaczeni albo do zbawienia, albo do potępienia; - człowiek jest narzędziem, przy pomocy, którego Bóg realizuje swój plan, głównym źródłem wiary jest Biblia, język narodowy w liturgii zakaz wszelkich zabaw, pracowitość, oszczędność, pokuta i modlitwa, przyjmowanie tylko cztery razy w roku komunię, uznawanie chrztu, komunii i małżeństwa, odrzucenie kultu świętych i kultu Matki Boskiej, odrzucenie zakonów, odrzucenie władzy wyższego duchowieństwa, odrzucenie symboli religijnych: obrazy, rzeźby, a nawet krzyży. Jeden z uczniów czyta tekst z podręcznika G. Wojciechowski, Historia II..., Poznań 2002, s. 34. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. Uczniowie zapisują notatkę do zeszytu: c. Anglikanizm - król Anglii Henryk VIII (1534 r.) głową Kościoła anglikańskiego jest król - utworzenie Kościoła państwowego, zachowanie obrzędów Kościoła katolickiego, zachowanie organizacji i hierarchii kościelnej rozwiązanie zakonów Jeden z uczniów czyta tekst z podręcznika G. Wojciechowski, Historia II..., Poznań 2002, s. 35. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. Uczniowie zapisują notatkę do zeszytu: 4. Skutki reformacji rozłam wśród chrześcijan, zerwanie zależności wielu państw od papiestwa, wzbogacenie się wielu państw protestanckich poprzez sekularyzację dóbr kościelnych i zakonnych, tłumaczenie biblii na języki narodowe; powstanie i rozwój języków narodowych, kalwińskie pochwały pracy i bogacenia się stworzyły podstawy pod nową klasę społeczną - burżuazję, a przez to nastąpił rozwój gospodarczy wojny religijne	Nauczyciel wskazuje na mapie państwa lub tereny, na których panowało prawosławie Wyjaśnić pojęcie: dogmaty Wyjaśnić pojęcia: bulla, ekskomunika Wyjaśnić pojęcie: protestantyzm Wyjaśnić pojęcie: celibat
Rekapitulacja pierwotna Na jakie dwa wielkie wyznania dzieliło się chrześcijaństwo w średniowieczu? Które państwa wyznawały katolicyzm, a które prawosławie? Jakie były przyczyny reformacji? Jakie było postępowanie księży Kościoła katolickiego? Kto krytykował postępowanie papiestwa? Czyje wystąpienie zapoczątkowało reformację? Co to były 95 tezy? Gdzie i kiedy Marcin Luter ogłosił swoje 95 tez? Jaką krytykę zawarł Marcin Luter w 95 tezach? Jak papież zareagował na tezy Lutra? Jaka była reakcja Lutra na bullę papieża? Jaki powstał Kościół w wyniku rozłamu zapoczątkowanego przez wystąpienie Lutra? Kto poparł Lutra? Co spowodowała działalności Lutra dla Niemiec? Kiedy zawarto pokój w Augsburgu? Jakie postanowienia zawarto w pokoju augsburskim? Które kraje niemieckie przeszły na luteranizm? Co oznaczał dla Niemiec podział religijny? Skąd wzięło się pojęcie „protestantyzm”? Jakie wyznanie wiary obowiązywało w luteranizmie? Które dogmaty Kościoła katolickiego odrzucił luteranizm (czyli Kościół ewangelicko-augsburski)? Kim był Jan Kalwin? Jakich reform w religii chrześcijańskiej dokonał Jan Kalwin? Dlaczego król Anglii Henryk VIII zdecydował się na zerwanie zależności kościelnej od papieża? Jakich zmian w Kościele angielskim dokonał Henryk VIII? Jakie skutki pozytywne i negatywne miała reformacja w Europie?	Odpowiadają wyznaczeni uczniowie
V. Zadanie pracy domowej	W zeszycie ćwiczeń (G. Wojciechowski, Historia II, Skoroszyt gimnazjalisty, Poznań 2002, s. 7-9.) uczniowie mają wykonać Zadania 1,2,4,5,6/21-23 oraz 1,2,3,5,6/25-26. Z Podręcznika (G. Wojciechowski, Historia II..., Poznań 2002) wykonaj Zadanie 2/s. 32 oraz 3/35.
VI. Ocena pracy uczniów na lekcji.	Odpowiadają wyznaczeni przez nauczyciela uczniowie, którzy mogą posługiwać się podręcznikiem i zapisem w zeszytach.	Uczniowie aktywni otrzymują oceny.

3

---