SAMOKONTROLA EMOCJONALNA

Czynność samokontroli to zachowanie podejmowane w celu redukcji postrzeganej rozbieżności między standardem osobistym a własną emocją lub formą zachowania.

Techniki kontroli to świadome czynności samokontroli.

• Kontrola negatywna - wytłumienie niepożądanej formy zachowania

• Kontrola pozytywna - włączenie pożądanej formy zachowania

Klasy czynności samokontroli ze względu na obiekt, na który skierowane jest oddziaływanie jednostki (wg. Kocowskiego):

• Oddziaływanie na sytuację emocjorodną

• Reinterpretacja sytuacji emocjorodnej

• Oddziaływanie na ośrodkowy proces emocjonalny (wzbudzenie emocji przeciwstawnej lub wyładowanie zastępcze)

• Działanie na motywację emocjonalną

• Pohamowanie działania sterowanego emocją

Grupy technik samokontroli emocjonalnej:

• Techniki sytuacyjne - modyfikacje sytuacji emocjorodnej

• Techniki kontroli wewnętrznej (symbolicznej) - modyfikacja pobudzenia emocjonalnego

• Techniki kontroli ekspresji

TECHNIKI KONTROLI SYTUACYJNEJ

• nie prowadzą do negatywnych następstw

przykłady:

• unikanie sytuacji emocjorodnych i usuwanie się z nich

• poszukiwanie i podtrzymywanie kontaktu z bodźcami emocjorodnymi

• „robienie czegoś innego” - poszukiwanie i włączanie bodźców uruchamiających reakcje, które wykluczają emocję (Skinner, 1953)

TECHNIKI KONTROLI WEWNĘTRZNYCH WYZNACZNIKÓW EMOCJI

• dwie odrębne grupy technik: oddziaływujące na poznawcze aspekty emocji lub skierowane na komponent fizjologiczny (patrz koncepcja Schachtera i Singera)

przykłady:

• tłumienie - hamowanie wewnętrznych (symbolicznych) bodźców uruchamiających emocje. Polega to na uruchomieniu nowego ciągu myśli eliminującego niepożądaną emocję, odwróceniu uwagi i skierowaniu na coś innego i niezgodnego z poporzednim - „robienie czegoś innego”

• autoperswazja - wypowiadanie uspokajających słów - powszechna w użyciu.

Wolpe i Lazarus - procedura neutralizacji lęku

Może także oddziaływać poprzez modyfikowanie nastawień interpretacyjnych - odwołanie do koncepcji dwuczynnikowej

---