Zofia Musiał

NARKOMANIA

POJĘCIA PODSTAWOWE:

UZALEŻNIENIE

Stan, w którym człowiek nie potrafi obyć się bez danej substancji.

Istnieją dwa rodzaje uzależnienia:

a) fizyczne - kiedy zaprzestanie przyjmowania danej substancji powoduje pojawienie się

dolegliwości fizycznych związanych z zaburzeniami funkcjonowania układu oddechowego, krążenia trawiennego -m. in. rwany oddech, duszności, palpitacje serca, niepokój wewnętrzny, bóle mięśni, biegunka, wymioty - tzw. zespół abstynencyjny;

b) psychiczne - istnieje silna potrzeba psychiczna ponownego przyjęcia narkotyku w celu poprawy samopoczucia, redukcji napięcia, stresu, oddalenia strachu, lęku itp.

Jedna osoba może być uzależniona od wielu narkotyków.

Towarzyszyć temu może zjawisko tzw. tolerancji.

TOLERANCJA

Jest to wzrost odporności organizmu na dany środek.

Dla uzyskania takich samych efektów, konieczne staje się przyjmowanie coraz większych dawek narkotyku.

PRZEDAWKOWANIE

przyjęcie dawki narkotyku, której organizm nie może znieść.

Jest to w znacznym stopniu sprawa jakości, jak i ilości przyjętego narkotyku.

Oznaki przedawkowania

To silne zaburzenia układu oddychania, zaburzenia pracy serca oraz duże ryzyko śmierci.

Taka osoba wymaga pomocy lekarza.

GŁÓWNE PRZYCZYNY UŻYWANIA NARKOTYKÓW

-chęć przeżywania odmiennych stanów świadomości;

-ciekawość i moda;

-chęć poprawienia nastroju, uzyskania lepszego samopoczucia;

-ucieczka od codzienności, trosk, doznawanych trudności, frustracji czy stresu;

-poszukiwanie „mocnych wrażeń”;

-wpływ kolegów - środowiska - subkultury;

-chęć bycia akceptowanym i uznawanym w grupie rówieśniczej;

-nadmierne odczuwanie lęku przed wyzwaniami i obowiązkami codziennego życia;

-brak wiary we własne siły, niska samoocena;

-brak odpowiednich emocjonalnych więzi rodzinnych;

-z powodu trudności w szkole lub na studiach;

-brak autorytetów (dom, szkoła, środowisko);

-bunt przeciw dorosłym i ich światu.

FAZY POWSTAWANIA UZALEŻNIENIA:

FAZA I: EKSPERYMENTOWANIE

-zapoznanie z narkotykami następuje najczęściej z ciekawości, na imprezie, w czasie wakacji, w grupie rówieśników;

-bierze się narkotyki, gdy inni częstują;

-najczęściej jest to marihuana, ekstaza, amfetamina;

-mniej ważne są przeżycia po narkotyku, ważna jest sama sytuacja, towarzystwo;

-część osób uznaje w tym momencie, że zaspokoiło swoją ciekawość i nigdy więcej nie próbuje tego typu środków;

-są też jednak tacy, którym zaczyna się to podobać.

FAZA II: CZĘSTSZE UŻYWANIE

-człowiek zaczyna aktywnie szukać okazji i towarzystwa, w którym będzie mógł zażywać

narkotyki;

-rozpoczyna się gra w zaprzeczanie, której częścią staje się podwójny styl życia.

Jeden cichy i spokojny - przeznaczony dla rodziców,

drugi - swobodny i wyluzowany wśród kolegów;

-branie narkotyku ma charakter instrumentalny, by zmienić swoje uczucia - aby bez wysiłku poczuć się przyjemnie, aby zapomnieć o smutku, zmniejszyć napięcie czy stres.

FAZA III: REGULARNE ZAŻYWANIE

-narkotyki stają się niezbędnym dodatkiem do życia;

-stan odurzenia staje się celem nadrzędnym;

-coraz krótsze stają się okresy abstynencji;

-potrzebne są coraz większe fundusze, na zakup kolejnej porcji;

-pojawiają się pierwsze konsekwencje, których narkoman nie chce zauważyć: gorsze oceny w nauce, problemy w pracy, kłopoty z koncentracją i pamięcią, problemy zdrowotne;

-nadal trwa zaprzeczanie i udowadnianie innym i samemu sobie, że nie jest się uzależnionym, że w każdej chwili mogę przestać brać;

-przestać brać to nie problem, problem w tym, żeby tę abstynencję utrzymać, po przerwie

szybko wraca się do dalszego brania.

FAZA IV: UZALEŻNIENIE

-bycie na haju staje się głównym celem życia;

-stan odurzenia właściwie się nie kończy;

-nieważna jest cena, jaką trzeba zapłacić, ważny jest tylko narkotyk, który pomaga tylko uniknąć nieprzyjemnych wrażeń;

-bycie trzeźwym oznacza konfrontację z poczuciem winy, porażkami, niezadowoleniem z siebie, z psychicznym ii fizycznymi dolegliwościami bycia na głodzie;

-pojawiają się nowe narkotyki i większe dawki;

-młodzież rezygnuje ze szkoły, pracy lub zostaje z niej wyrzucona;

-następuje całkowity brak kontroli nie tylko nad narkotykami, ale i całym życiem;

-coraz częstsze stają się kolizje z prawem, przedawkowania i utraty przytomności.

GRUPY:

1.AMFETAMINY

Przedstawiciele: AMFETAMINA I ECSTAZY.

AMFETAMINA ECSTAZY

Działanie:

-silnie pobudzające, znoszą zmęczenie i senność;

-wzmacniają wydolność organizmu (w ograniczonym czasie)

-mogą wywołać niekontrolowane reakcje i agresję;

-zwiększają ciepłotę ciała, wzmagają pragnienie, znoszą poczucie głodu, przyspieszają akcję serca;

-po okresie podwyższonej aktywności następuje wyczerpanie energii, silne zmęczenie,zaburzenia depresyjne, potrzeba snu;

-powodują silne uzależnienie psychiczne;

-możliwą konsekwencją są psychozy amfetaminowe;

-intensywne działanie ecstasy może być przyczyną zaburzeń rytmu serca i przegrzania organizmu co prowadzi czasami do śmierci.

2.KONOPIE INDYJSKIE

Przedstawiciele: MARIHUANA, HASZYSZ, OLEJEK HASZYSZOWY

HASZYSZ MARIHUANA

Działanie:

-zależy od wielkości dawki, nastroju i stanu psychofizycznego osoby oraz rodzaju środka;

-od stanu błogiego zadowolenia, spokoju, dobrego samopoczucia do depresji i stanów lękowych, zależy to od nastroju osoby przed użyciem środka, który zostaje spotęgowany przez narkotyk;

-upośledzenie pamięci, zaburzenia koncentracji uwagi;

-spowolnienie czasu reakcji, obniżenie zdolności uczenia się;

-zaburza koordynację ruchową, zaburza wyczucie odległości;

-zniekształca poczucie czasu i spostrzeganie bodźców;

-powoduje uzależnienie psychiczne;

-przy długotrwałym używaniu środka mogą się pojawić paranoje a także stany chronicznej apatii, bierności i lenistwa.

3.OPIATY I OPIOIDY

Przedstawiciele: Opiaty: to polska HEROINA tzw. kompot, opium

Przedstawiciele: Opioidy: MORFINA, KODEINA, HEROINA.

Działanie:

-skutki działania zależą od rodzaju substancji, jej ilości, sposobu wprowadzenia do organizmu jak i cech przyjmującego tj. stan fizyczny, psychiczny, wiek oraz wcześniejsze doświadczenia

z narkotykami;

-główny efekt to stan euforii, poczucie błogości, uśmierzenie bólu, spowolnienie ogólne funkcjonowania organizmu;

-po kilku godzinach -objawy abstynencyjne - złe samopoczucie, pojawia się gęsia skórka, obfity pot, drżenie rąk i całego ciała, mdłości, wymioty i biegunka, zakłócenia snu, z

koszmarami powodują silny niepokój, rozdrażnienie. Po ok. 48 godzinach objawy nasilają

się maksymalnie, potem stopniowo zaczynają zanikać. Pojawia się jednak ból mięśni i stawów;

-powodują uzależnienie fizyczne i psychiczne.

4.KOKAINA I CRACK

Przedstawiciele: KOKAINA

KOKAINA

Działanie:

-początkowo aktywność, euforia i odprężenie;

-crack ma silniejsze i bardziej gwałtowne działanie;

-pojawiają się zachowania agresywne, w tym autoagresywne;

-podnosi się samoocena;

-nasila się popęd seksualny;

-poczucie radości i optymizm;

-zmniejsza się apetyt i potrzeba odpoczynku oraz snu;

-wyraźne pogorszenie nastroju, zmęczenie i zniechęcenie po około 20 - 30 minutach działania;

-silnie uzależniają psychiczne;

-wycieńczenie organizmu zarówno fizyczne jak i psychiczne;

-częste są lęki, znużenie i zaburzenia depresyjne;

-przedawkowanie powoduje niebezpieczeństwo paraliżu układu oddechowego i zaburzeń pracy serca, czego skutkiem może być śmierć.

5.NARKOTYKI HALUCYNOGENNE

Przedstawiciele: LSD, GRZYBY HALUCYNOGENNE.

LSD, GRZYBY HALUCYNOGENNE.

Działanie:

skutki działania są zróżnicowane, zależne od stanu i nastroju wyjściowego, przed zażyciemnarkotyku; intensywne halucynacje - czyli zmiany w funkcjonowaniu zmysłów, odbioru bodźców, intensyfikacja nastroju, przecenianie własnych możliwości;

skłonność do niekonwencjonalnych zachowań np.: chodzenie bez ubioru, próby latania, przenoszenia ciężarów, mylenie znaczenia i funkcji różnych przedmiotów. Jednak halucynacje mogą być też nieprzyjemne i wywoływać strach, przerażenie lub agresję; pojawiają się zaburzenia ostrości widzenia i oceny odległości (niebezpieczne podczas prowadzenia pojazdów mechanicznych);

mogą pojawić się zaburzenia pohalucynogenne. Po upływie dni, tygodni a nawet miesięcy mogą wystąpić nawroty wcześniejszych zaburzeń i halucynacji mimo, że narkotyk nie został ponownie użyty.

Zaburzenia pohalucynogenne mogą trwać kilka sekund ale i kilka godzin. Zwykle wiąże się ze zmęczeniem lub stresem.

Ze względu na brak możliwości przewidzenia momentu jego wystąpienia stanowi znaczne niebezpieczeństwo nawet dla zdrowia i życia.

6.INHALATY

Przedstawiciele: KLEJE, PASTY, ROZPUSZCZALNIKI LOTNE

INHALATY

Wygląd: kleje, pasty, płyny o intensywnych zapachach.

Działanie:

szybkie oszołomienie i euforię, zamroczenie, bełkotliwą mowę, senność;

w drugiej fazie działania po około 30 - 50 minutach pojawia się gonitwa myśli, rozdrażnienie, agresja; brak jest kontroli nad sobą, swoim zachowaniem;

•mogą pojawić się halucynacje, utrata świadomości lub też zapaść.

Długotrwałe używanie tych substancji powoduje:silne uzależnienie psychiczne; uszkodzenie lub zniszczenie komórek mózgu; oparzenia lub paraliż dróg oddechowych;zaburzenia układu trawiennego;uszkodzenia wątroby i nerek.

ŚRODKI FARMAKOLOGICZNE

Przedstawiciele: ŚRODKI PRZECIWBÓLOWE, USPOKAJAJĄCE ORAZ NASENNE

Działanie:

W zależności od substancji następuje poprawa nastroju, uśmierzenie bólu lub zniesienie zaburzeń lękowych, nastroju czy zaburzeń depresyjnych; przyjmowanie przewlekłe prowadzi do uzależnienia psychicznego i fizycznego, oraz wzrostu tolerancji, a niekiedy do wystąpienia tolerancji krzyżowej z alkoholem;

•mogą pojawić się zaburzenia nastroju, senność, apatia, zaburzenia pamięci i koncentracji, spadek zainteresowań i ogólnej sprawności intelektualnej;

zaburzenia sprawności ruchowej, osłabienie siły mięśni, drżenie kończyn i zawroty głowy, problemy z płynnością mówienia;

•lęki, wzrost agresji, zaburzenia krążenia i oddychania;

przypadkowe przedawkowanie na drodze tzw. „automatyzmu tabletkowego”, kiedy zażycie większej ilości leków powoduje„przymglenie” świadomości -zaburzenia pamięci świeżej osoba sięga po kolejne dawki leku nie pamiętając o zażyciu poprzednich.

SKUTKI ZDROWOTNE UŻYWANIA NARKOTYKÓW

wyniszczenie ogólne -fizyczne organizmu;

zmiany dermatologiczne -zapalne skóry;

choroby układu pokarmowego: próchnica zębów, dolegliwości żołądkowe, uszkodzenie funkcjonowania wątroby;

zaburzenia apetytu, anemia;

choroby nerek; choroby dróg oddechowych i oskrzeli;

podwyższona ciepłota ciała;

•wzmożona potliwość;

• obniżenie potencji seksualnej;

•zakażenia bakteriologiczne i wirusowe (HIV, zapalenie wirusowe wątroby);

zaburzenia koordynacji ruchowej, obniżenie sprawności mięśniowej;

czasowe i subiektywne poczucie dużej wydolności psychicznej i fizycznej;

zaburzenia snu, zapalenie spojówek.

SKUTKI PSYCHICZNE UŻYWANIA NARKOTYKÓW

trudności w koncentracji uwagi i zapamiętywaniu;

czasem występują objawy chorób psychicznych: majaczenia, depresje, głównie poamfetaminowe; stany euforyczne lub paradoksalnie - nasilenie stanów lękowych i drażliwości;

•częste zmiany nastroju, niepokój; poczucie pobudzenia psychicznego i ruchowego;

zmiany w funkcjonowaniu zmysłów - wzroku, węchu, czucia;

występowanie zjawiska „flashback” - kolorowe omamy połączone z reakcjami lękowymi i zaburzeniami percepcji zmysłowej;

wysoka podatność na zmęczenie;

• brak motywacji do działania, osłabienie zdolności twórczych,

• obniżenie zdolności planowania i osiągania wytyczonych celów,

zmiany w poczuciu czasu.

SKUTKI SPOŁECZNE I PRAWNE UŻYWANIA NARKOTYKÓW

łamanie norm społecznych i moralnych;

• tendencje do rezygnacji z celów życiowych;

• ograniczenie zainteresowań;

tendencje do izolacji społecznej, lękowe nastawienie do ludzi,

labilność emocjonalna;

niezdolność do nawiązywania długotrwałych związków;

pogorszenie jakości wykonywanej pracy;

tendencje do utraty poczucia tożsamości;

tendencje do zachowań aspołecznych;

zaburzenia w procesie rozwoju i dorastania;

tendencja do naruszania dyscypliny w służbie;

•skłonność do łamania prawa pod wpływem narkotyków lub w celu ich zdobycia np.: kradzieże i rozboje;

wypadki komunikacyjne.

---