Cyprian Kamil Norwid - wiersze:
Życie i twórczość C.K.N. oraz jego patriotyzm w wierszach "Moja piosnka" I i II.
Hołd złożony wielkim Polakom w wierszach C.K.N. "Bema pamięci żałobny rapsod" oraz "Fortepian Szopena”.
Oryginalność poezji C.K.N. Analiza wierszy "W Weronie", "Coś ty Atenom zrobił Sokratesie".
"Do obywatela Johna Browna" - przykład operowania obrazami poetyckimi i wyraz poparcia C.K.N. dla walki o wolność wszystkich narodów.
Ad.1. Życie i twórczość C.K.N. oraz jego patriotyzm w wierszach "Moja piosnka" I i II.
C.K.N. urodził się w 1821r. niedaleko Radzymina w Laskowiec - Głuchach. Już jako młody chłopiec przejawiał zainteresowania literaturą i malarstwem, i już w tym kierunku podjęto jego kształcenie.
W czasie swojego pobytu we Włoszech zakochał się w słynnej wówczas "wielkiej damie" Marii Kalergis. Ta nieodwzajemniona miłość przez długi czas miała wpływ na twórczość naszego poety. Pod koniec czerwca 1846 został osadzony w więzieniu w Berlinie jako podejrzany o związki z antycarskimi spiskami. Po uwolnieniu wyjechał do Rzymu, gdzie poznał między innymi A. Mickiewicza i Krasińskiego.
W 1849 r. w czasie swojego pobytu w Paryżu zaprzyjaźnił się z Chopinem i Słowackim zapoznał się także z kilkoma pisarzami rosyjskimi.
Lata 1852-54 spędził w Stanach pracując jako grafik przy organizowanej w Nowym Jorku wystawie światowej.
Następnie wrócił do Paryża po drodze przebywając w Londynie. Tam utrzymywał się za honorarium z prac literackich.
Dotknięty głuchotą ostatnie lata spędził w polskim przytułku dla emigrantów w Ivry koło Paryża, gdzie w maju 1883 r zmarł. Za jego życia udało mu się wydać kilka broszur i wierszy poemat "Promethidion", cykl odczytów o Słowackim oraz jeden tom poezji.
C.K.N. pisał poematy, wiersze a nawet nowele. Do jego najlepszych nowel można zaliczyć "Cywilizację" i "Tajemnica lorda Singelworth".
Problematykę człowieka jako nacechowanego tragizmem wytworu i twórcy kultury podejmował Norwid również w poematach takich jak "Promethidion ", "Quidam", "Garstka piasku" lub "Rzecz o wolności słowa"
Oprócz wyżej wymienionych utworów C.K.N. napisał około stu wierszy w latach 1857-1865 ułożonych w to pt. "Vademecum".
W swoich utworach poeta podkreślał głębokie zróżnicowanie klasowe i głęboką nędzę dołów społecznych. Nie akceptował widzianych przez siebie negatywnych zjawisk społecznych takich jak coraz większa rola pieniądza na zachodzie lub zastój cywilizacyjny obserwowany na wschodzie. Pisał też wiersze Fizyczno - kulturowe np. "W Weronie" gdzie czyste i wzniosłe uczucia usiłował wyzwolić z krępujących je konwencji.
C.K.N pisał też wiersze patriotyczne. Zaliczamy do nich "Moja piosnka" (I) która powstała w 1844 r. we Florencji.Wiersz ten dowodzi, że sytuacja poety była ciężka, że źle się czul za granicą kraju. Często wspomina "czarną nić, „ która symbolizuje zły los poety. Norwid próbuje zerwać tę nić, lecz nie udaje mu to się. Na swoim przykładzie poeta pokazuje los Polaków na emigracji. Drugim utworem o tej tematyce jest "Moja piosnka " (II) powstała w 1854 r. w Nowym Jorku. Norwid wyraża ogromną tęsknotę do ojczyzny, co wyraża w słowach "do kraju tego tęskno mi panie". Autor mówi o ludowych obyczajach jak kult chleba i opieka nad gniazdami bocianów.
Ad.2. Hołd złożony wielkim Polakom w wierszach C.K.N. "Bema pamięci żałobny rapsod" oraz "Fortepian Szopena".
"Bema Pamięci żałobny rapsod" - wiersz poświęcony pamięci Józefa Bema, bohaterskiego wodza powstania węgierskiego w roku 1849. Treścią wiersza jest opis pogrzebu tytułowego bohatera, który stylizowany jest na wzór pogrzebu średniowiecznego rycerza lub starosłowiańskiego wodza. Dużo epitetów tworzących odpowiedni, bardzo plastyczny nastrój. Nie jest to jednak pogrzeb rzeczywisty, ale poetycko stylizowana wizja. Utwór zawiera elementy charakterystyczne dla epoki średniowiecza - miecz zdobiony wawrzynem, gromnice i proporce. Inne elementy takie jak zbroja, bojowy rumak, płaczki są mają charakter germański. Utwór stanowi poetycki hołd złożony zmarłemu, który był ucieleśnieniem idei walki o wyzwolenie narodów spod tyrani. W końcowej wizji poety korowód pogrzebowy zamienia się w triumfalny pochód postępowych sił ludzkości.
"Fortepian Szopena " - wiersz ten opisuje wielkiego polskiego pianistę Fryderyka Szopena. Do napisania tego wiersza skłoniło poetę: wyrzucenie fortepianu Szopena z zamku, znajomość Szopena z Norwidem i ich bliska przyjaźń, uznanie dla muzyki skomponowanej przez Szopena. Na początku wiersza poeta ukazuje nam obraz chorego artysty. Skupia uwagę na "alabastrowej" ręce, która trącają o klawisze wydobywając z nich urzekające dźwięki. Oburzeniem napawają autora warszawskie wydarzenia z powstania styczniowego, gdy żołnierze carscy wyrzucają fortepian naszego wielkiego artysty na bruk. Norwid z wielkim mistrzostwem oddał grozę wydarzenia poprzez opis fortepianu, podobnego do trumny, wydającego złowieszcze dźwięki w momencie upadku instrumentu na bruk.
Głównym motywem wiersza jest ukazanie wielkości muzyki polskiego kompozytora.Najbardziej cenne cechy muzyki Szopena to ludowość, prostota i doskonałość, wartości moralne polegające na zdolności uszlachetniania słuchaczy i narodowy charakter. Norwid stawia Szopena obok najwybitniejszych artystów, którzy najbardziej zbliżyli się do doskonałości. Są nimi Dawid (psalmista) Fidiasz (grecki rzeźbiarz) Ajschylos (dramaturg).
Ad.3. Oryginalność poezji C.K.N. Analiza wierszy "W Weronie”, „Coś ty Atenom zrobił Sokratesie".
"Coś ty Atenom zrobił Sokratesie" - W wierszu tym poeta wspomina wielkich ludzi, którzy za życia byli niedoceniani. Natomiast po śmierci ich zwłoki przenoszone są do innych grobów. Utwór ten powstał w związku ze sprowadzeniem do Paryża zwłok Adama Mickiewicza. Porusza on odwieczny problem wybitnej jednostki i społeczeństwa, obok którego przyszło tej jednostce żyć. Poeta przytacza szereg znanych jednostek, które nie dość, że za życia były prześladowane przez współczesnych, to jeszcze po śmierci nie zaznały spokoju. Przywołuje więc Sokratesa, Dantego, Kolumba, Camoensa, Kościuszkę, Napoleona i Adam Mickiewicz.
Każdy z nich albo zginął w nędzy, albo miał po śmierci kilka grobów, co według Norwida jest tak jakby się nie miało żadnego grobu. Ten korowód zmarłych jest dowodem na smutną prawidłowość historyczną, że ludzie są dopiero naprawdę docenieni po śmierci.
"W Weronie" - w wierszu tym, Norwid zaczerpnął motyw tragicznej miłości Romea i Julii, którym nie było dane połączyć się z powodu waśni pomiędzy ich rodzicami. Jednak poeta nie skupia się wyłącznie na problemie miłości Romea i Julii, lecz dla niego ważniejsze jest cisza i spokój, które to następują po nieszczęściach i gromach. Cyprian Kamil Norwid podkreśla fakt przemijania tego co jest zewnętrznym przejawem działalności ludzi, znajdujących swoje odbicie w żywej reakcji współczujących z człowiekiem przyrody.
"...Cyprysy mówią, że to dla Julietty
Że dla Romea, ta łza znad planety
Spada i groby przecieka ..."
Tymi słowami poeta nawiązuje do kulturowej tradycji, w której spadające meteoryty były uważane za anioły, a natura jest traktowana jako żywy twór, który nieustannie kontaktuje się z człowiekiem i przemawia do niego.
Ad.4. "Do obywatela Johna Browna" - przykład operowania obrazami poetyckimi i wyraz poparcia C.K.N. dla walki o wolność wszystkich narodów.
"Do obywatela Johna Browna" - tytułowy bohater był amerykańskim demokratą, walczącym o zniesienie niewolnictwa murzynów. W 1859r. Brown uderzył na arsenał chcąc wywołać powstanie mające na celu zniesienie niewolnictwa. Za to został postawiony przed sądem, oskarżony o zdradę stanu i skazany na śmierć. Poeta odczuwa ból, że to właśnie w Ameryce dokonuje się okrutny akt tłumienia wolności, i próbuje protestować przeciwko szerzącemu się w Ameryce zanikowi wolności i demokracji. Poeta demaskuje prawdziwe oblicze Ameryki, której wolność jest tylko pozorna. Śmierć bohatera jest dla niego zapowiedzią upadku swobód demokratycznych w Ameryce - kolebce demokracji. Poeta przesyła bojownikowi wyrazy ludzkiego solidaryzmu i wyraża przekonanie, że śmierć człowieka nie jest w stanie powstrzymać ludzkiego dążenia do wolności i sprawiedliwości. Zawarta w o obrazie egzekucji metafora bardzo silnie oddziałuje na wyobraźnię i intelekt odbiorcy. Grozę potęguje autentyczność przedstawianych wydarzeń.
Cyprian Kamil Norwid obawia się, że wysiłki takich ludzi jak Kościuszko, Waszyngton i innych bojowników o wolność Ameryki lub innych krajów pójdą na marne.
Wiersz kończy się myślą, że w walce o wolność Ameryki i innych narodów duże znaczenie może odegrać poezja, wyraża to w słowach:
"...Bo pieśń nim dojrzy,
człowiek nieraz skona,
A niźli skona pieśń
naród najpierw wstanie"