DZIEDZICTWO ANTYKU

Dziedzina	Grecja		Rzym
		Charakterystyka ogólna		Wybrani przedstawiciele (p.n.e.)
Filozofia	Znaczny rozwój od VI w. p.n.e..; pojawienie się wielkich systemów filozoficznych przy zainteresowaniu filozofii przyrody i strukturą bytu. Rozkwit w V-VI w. p.n.e., żyjący wówczas autorzy wpłynęli na rozwój dziedziny aż do naszych dni	Tales z Miletu (ok. 620-540) Pitagoras z Samos (570-196) Sokrates (469-399) Platon (427-347) Arystoteles (384-322) Zenon z Kitionu (332-263) Epikur (342-270 p.n.e.) Plotyn (204-207 n.e.)	Kontynuacja niektó­rych kierunków greckich (neoplato-nizm. a zwł. stoicyzrn): Marek Aureliusz (121-l80 n.e.)
Mate- matyka	Stworzenie podwalin matematyki, m.in. przez wprowadzenie metody dedukcyjnej i dowodzenia twierdzeń. Początkowa duża przewaga geometrii	Pitagoras z Samos (ok. 570-496) Euklides (365-300 p.n.e.) Archimedes (287-212 p.n.e.) Diofantos ([II w. n, e,;	Dziedzina lekceważo­na, brak większych osiągnięć
Poezja epicka	Obszerne poematy pisane heksame-trem. Rozwój w epoce archaicznej (VIII-VII w. p.n.e.)	Homer (VIII W. p.n.e.) Hezjod (ok. 700 p.n.e.)	Wergiliuiz (70-19 p.n.e.) - Eneida
Poezja liryczna	Rozwój po okresie rozkwitu poezji epickiej. Tematyka bliska codzien­ności, utwory krótkie, pojawienie .się licznych form wierszy	Anakreont (572-487 p.n.e.) Safona (VII-VI w. p.n.e.)	Horacy (65-8 p.n.e.) Owidiusz (43 p.n.e. - 18 n.e.)
Archi­tektura	Podstawowa dziedzina - budowle sakralne z kamienia i drewna. Wykształcone trzy porządki: monumentalny dorycki, znacznie lżejszy joński i najbardziej ozdobny koryncki. Szerokie stosowanie kolumn, dążenie do maksymalnej harmonii wszystkich elementów budowli	Iktinos i Kallikrates (V w. p.n.e. - Paitenon w Atenach) Mnesikles (V w. p.n.e.) Hippodamos z Miletu (V w. p.n.e. - urbanistyka) Pyteos (IV w. p.n.e.) Sokrates z Knidos (III w, p.n.e. - latarnia morska na Karos)	Znakomity rozwój zwią- ­zany z postępem tech­niki (szerokie zastoso­- wanie łuku i kopuły, a także cementu i wy­palanej cegły). Wielkie budowle (termy, łuki. akwedukty, teatry i in.) w całym państwie
Rzeźba	Rozkwit w okresie klasycznym, później zachowanie wysokiego po­ziomu. Realizm, Świetne przedsta,-wianie postaci ludzkich. Typowe surowce to kamień i brąz	Fidiasz (495-430 p.n.e.) Poliklet (2 poł. V w. p.n.e.) Lizyp (IV w. p.n.e.) Praksyteles (IV w. p. n e.) Skopas (IV w. p.n.e.)	Rozwój od I w. p.n.e., znakomity poziom m.in. rzeźby portretowej
Ceramika i malarstwo	Do IV w. p.n.e. malarstwo gł. jedno-lub kilkubarwne na ceramice, później rozwój malarstwa ściennego, mozai­ki i portretu (rządku zachowane)	Ergotimos i Klitas (1 poł, VI w.) Eufronios (2 poł. VI w. p.n.e.,) Apollodoros (kon. V w. p.n.e.) Apelles z Kolofonu (IV w. p.n.e.)	Wysoki poziom malarstwa i mozaiki, większość twórców nieznana
Historio­grafia	Dążenie do krytycznego i bezstron­nego opisu przy zachowaniu literac­kich wartości dziel	Herodot (484-430 p.n.e.) Tukidydes (ok. 460-400 p.n.e.) Polibiusz (200-123 p.n.e,)	Cezar (100-44) Tacyt (55-ok. 120 n.e.)
Teatr	Pierwotnie związany ze świętami re­ligijnymi. Rozkwit w okresie klasycz­nym w Atenach - podział na tragedię i komedię, duże efekty osiągane za pomocą świadomie ograniczonych środków artystycznych	Ajschylos (525-456 p.n.e.) Sotokles (497^K)6 p.n.e.) Eurypides (485-406 p.n.e.) Arystofanes (445-385 p.n.e.) Menander (342-293 p.n.e.)	Plautus. (254-184), rozwój komedii
Nauki przy­rodnicze	Dominacja opisu, klasyfikacji i rozumowania przy praktycznym braku wykonywania doświadczeń. Próby systematyzacji wiedzy i pierwsze ogólne teorie. Główne osiągnięcia od IV W. p.n.e. przez cały okres hellenistyczny	Hipokrates (460-375, medycyna) Arystoteles (384-322 p.n,e„ Różne dziedziny) Teofrast (381-287, botanika) Archimedes (287-212, fizyka) Klaudiusz Ptolerneusz (100-168, astronomia, geografia)	Pliniusz Starszy (23-79 n.e., różne dziedziny) Galen (ok. 130-ok. 200 n.e., medycyna)

STAROŻYTNOŚĆ

---