2000.06.27 wyrok SN I CKN 791/98 LEX nr 50891
Jeżeli strony w umowie zastrzegły kary umowne w każdym wypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy są przyczyny, które spowodowały niedotrzymanie przez dłużnika terminu wykonania zobowiązania.
2004.07.08 wyrok SN IV CK 583/03 LEX nr 137571
Przy karze umownej, w razie braku rozszerzenia odpowiedzialności na podstawie art. 471 k.c., wina w niewykonaniu zobowiązania jest podstawową przesłanką roszczenia na podstawie art. 483 k.c.
2005.08.18 wyrok SN V CK 90/05 M.Prawn. 2005/18/874
glosa: Jastrzębski J. Glosa 2006/3/49
Bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa jest art. 483 KC. Kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań niepieniężnych. Dlatego za niedopuszczalne należy uznać zastrzeżenie kary umownej w przypadku zobowiązania leasingobiorcy, ponieważ jego obowiązek wobec kontrahenta polega na obowiązku zapłaty rat leasingowych.
2006.10.20 wyrok SN IV CSK 154/06 OSNC 2007/7-8/117
Można zastrzec skutecznie, na podstawie art. 483 k.c., karę umowną na wypadek odstąpienia od umowy leasingu, w razie niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków przez leasingobiorcę (korzystającego).
2003.10.10 wyrok SN II CK 120/02 OSP 2005/7-8/95
glosa krytyczna: Jastrzębski J. OSP 2005/7-8/95
glosa aprobująca: Drapała P. M.Prawn. 2005/19/958
Jeżeli strony w umowie jako przesłankę roszczenia o "odsetki karne" przewidziały opóźnienie kontrahenta z zapłatą należności pieniężnej, to w grę może wchodzić instytucja przewidziana w art. 481 k.c., a nie oryginalna konstrukcja prawna łącząca cechy wspomnianej instytucji i kary umownej.
2007.02.07 wyrok SN III CSK 288/06 LEX nr 274191
Odstąpienie od umowy stanowi realizację uprawnień związanych z określonymi wypadkami niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań z umów wzajemnych (art. 491-493 k.c.) i skuteczne odstąpienie od umowy stanowi w pewnym sensie potwierdzenie, że istotnie miał miejsce przypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez drugą stronę. Zastrzeżenie kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy można zatem traktować jako formę uproszczenia redakcji warunków umowy, która pozwala na przyjęcie przez strony, że wypadki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, które uprawniają stronę do odstąpienia od umowy, stanowią jednocześnie podstawę do domagania się zapłaty kary umownej. Ocena skuteczności zastrzeżenia kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy nie może być oderwana od oceny, na czym polegało niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania.
2006.10.05 wyrok SN IV CSK 157/06 OSNC 2007/7-8/114
Wykonanie prawa odstąpienia inwestora od umowy o roboty budowlane nie pozbawia go roszczenia o zapłatę kary umownej zastrzeżonej na wypadek przekroczenia terminu oddania obiektu.
2003.11.06 uchwała SN III CZP 61/03 OSNC 2004/5/69
7 sędziów - zasada prawna, Prezes SN Tadeusz Ereciński (przewodniczący), Sędziowie SN: Mirosław Bączyk (sprawozdawca), Gerard Bieniek, Helena Ciepła, Józef Frąckowiak, Jacek Gudowski, Zbigniew Strus
glosa aprobująca: Jastrzębski J. OSP 2004/9/115
glosa aprobująca: Slisz A. M.Prawn. 2005/8/406
glosa aprobująca: Bieniak M. M.Prawn. 2005/20/1010
Zastrzeżenie kary umownej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania nie zwalnia dłużnika z obowiązku jej zapłaty w razie wykazania, że wierzyciel nie poniósł szkody.
2003.10.09 wyrok SN I CK 137/02 LEX nr 148636
1. Ustawodawca pojęciem "wady" obejmuje wady istotne i nieistotne oraz usuwalne i nieusuwalne, przy czym podziały te krzyżują się, mogą bowiem istnieć wady istotne i nieistotne zarówno usuwalne, jak i nieusuwalne, jednak ustawowa klasyfikacja wad, zawarta w przepisach o rękojmi za wady fizyczne rzeczy, odnosi się do tej instytucji i nie jest bezwzględnie obowiązująca. Strony mogą zatem, ustalając kary umowne za wady fizyczne rzeczy, ograniczyć obowiązek zapłaty kary jedynie do wad istotnych i nieusuwalnych.
2. Art. 362 k.c. odnosi się do każdej odpowiedzialności odszkodowawczej. Jednakże jego zastosowanie do kary umownej może nastąpić jedynie odpowiednio, bowiem wierzyciel żądając kary umownej z reguły nie wskazuje wysokości poniesionej szkody, a zatem brak wskazanego w art. 362 k.c. kryterium obniżenia kary.
3. Przyczynienie się wierzyciela do powstania okoliczności uzasadniających obciążenie dłużnika karą umowną musi być, na zarzut dłużnika, uwzględnione przez Sąd i prowadzić do zmniejszenia kary umownej. Nie ma przy tym decydującego znaczenia, czy dłużnik w takiej sytuacji powoła się na art. 484 § 2 czy na art. 362 w zw. z art. 471 k.c., strona bowiem obowiązana jest jedynie powołać podstawę faktyczną swojego zarzutu, a o zastosowaniu prawa decyduje Sąd.
V CSK 333/07 - wyrok z dnia 12 grudnia 2007 r.
Kara umowna może być zastrzeżona także w umowie starannego działania.
2
ART. 483 K.C.