1. Część teoretyczna.

Światło jest promieniowaniem elektromagnetycznym w paśmie o długości od 380 do 760 nm. Podstawową jednostką jest światłość I (kandela, cd). Jest to przestrzenna gęstość strumienia (F) w obrębie kąta przestrzennego przy równomiernym strumieniu.

I=F/W

Strumień świetlny F mierzony w lumenach (lm) stanowi wielkość określającą moc promieniowania ocenioną według jej działania na normalnego obserwatora.

Natężenie oświetlenia E ( lux, lx ) nazywamy stosunek strumienia padającego na pole, do powierzchni tego pola (S).

E=F/S

Oświetlenie musi spełniać trzy zasady:-fizjologiczną,

-estetyczną,

-ekonomiczną.

W celu określenia żądanego natężenia oświetlenia stosuje się różne metody obliczeń:

-metodę sprawności,

-metodę punktową,

-metodę zainstalowanej mocy jednostkowej.

Metoda sprawności oświetlenia polega na wyznaczeniu strumienia świetlnego F jaki muszą wytwarzać wszystkie źródła światła, aby na powierzchni pracy otrzymać żądane natężenie oświetlenia E_śr.

ELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA

Żarówki

Żarówka zawiera żarnik wolframowy, który rozgrzewa się do temperatury około 2500⁰C. Bańka żarówki wypełniona jest gazem neutralnym. Wydajność świetlna żarówek zależy od ich mocy i napięcia znamionowego

( zawiera się w granicach od 8 do 160 W. Strumień świetlny oraz trwałość żarówek w znacznym stopniu zależą od wartości napięcia zasilającego. Trwałość żarówek zależy także od liczby łączeń i przy większej liczbie łączeń trwałość maleje. Znamionowa trwałość żarówek wynosi zwykle około 1000 h.

Lampa fluorescencyjna

W lampach tych (świetlówkach) wykorzystano świecenie par rtęci o niskim ciśnieniu przy wyładowaniach elektrycznych w długich rurach szklanych. Wyładowania te są źródłem strumienia o długości fali poza zakresem fal widzialnych. Promieniowanie widzialne uzyskuje się dzięki zastosowaniu substancji zwanych luminoforami, którymi pokrywa się wnętrze rury szklanej. Skuteczność oświetlenia zawiera się w granicach 34-40 lm/W, a trwałość sięga rzędu 7000h. Wadą świetlówek jest pulsacja strumienia świetlnego (zjawisko to można ograniczyć).

Lampy rtęciowe

W lampach rtęciowych wykorzystano wyładowania elektryczne w przestrzeni wypełnionej parami rtęci i argonu pod wysokim ciśnieniem. Podwyższenie ciśnienia w jarzniku powoduje przesunięcie się widma promieniowania w kierunku fal widzialnych, jednak barwa światła jest niebiesko-zielona i znacznie odbiega od światła dziennego. Wydajność świetlna lamp rtęciowych zawiera się w granicach 40-85 lm/W, co umożliwia uzyskanie dużych strumieni świetlnych. Na skutek powyższych zalet uzyskują one coraz szersze zastosowanie do oświetlenia zewnętrznego oraz hal fabrycznych.

Lampy sodowe

Lampy te zawierają gaz neon i sód metaliczny, którego pary emitują niemal monochromatyczne żółto pomarańczowe światło o długości fali 590 mm. Lampy te są mniej wrażliwe na zmiany napięcia zasilającego oraz dzięki wysokiej sprawności do 62 lm/W tanie w eksploatacji.

2. Tabela wyników.

STAN	U	P	E
	V	W	lux
	40	0	0
	80	0	0
	120	0	0
	140	2	0
	152	2	0
	166	38	105
	180	48	130
zapłon	192	92	1060
	208	102	1160
	220	114	1270
	232	120	1300
	240	126	1340
	224	116	1260
	212	106	1160
	200	95	1080
	184	85	1020
	172	75	930
	160	66	910
	144	50	835
	132	36	840
	120	24	475
zgasło	108	14	310
	104	0	0
	80	0	0

3. Wnioski

Z otrzymanych wyników i wykresów wyraźnie widać jak z wzrostem napięci wzrasta wartość natężenia oświetlenia . Zjawisko to powszechnie wykorzystujemy do sterowania wartości oświetlenia w różnego rodzaju pomieszczeniach . Lampy fluoroscencyjne niestety mają niewielki zakres w którym zależność ta jest proporcjonalna . Podczas wzrostu napięcia lampa zaczyna działać dopiero przy dość wysokich napięciach , przy których zadziała zapłonnik i lampa daje nam od razu wysokie natężenie . Od tego momentu proporcjonalnie wzrasta nam światłość wraz z napięciem . Podczas obniżania napięcia lampa o wiele dłużej nam świeci i niema tak gwałtownego skoku światłości co wynika bezpośrednio z działania zapłonnika . Z tego powodu wyraźnie można wyznaczyć napięcie zapłonu przy którym zaczyna świetlówka pracować .

---