Leki przeciwwirusowe.

Podział p.w. budowy chemicznej:

antymetabolity nukleotydów pirymidowych i purynowych - idoksurydyna, acyklowir, widarabina

amantadyna i pochodne - amantadyna, rimantadyna

tiosemikarbazony - metisazon

różne - dezoksyglukoza, moroksydyna

Podział w zzależności od mechanizmu działania:

hamowanie absorpcji - stabilizatory błon komórkowych (również wiele czynników fizycznych, jak temperatura, pH)

hamowanie wnikania - amantadyna

hamowanie opłaszczania - glikokortykosteroidy, chlorochina, kwas acetylosalicylowy, aktynomycyna, paromomycyna

hamowanie replikacji i dojrzewania - widarabina, acyklowir, idoksurydyna, moroksydyna, amantadyna, metisazon, zydowudyna, gancyklowir

Immuntoterapia zakażeń wirusowych.

wakcynoterapia

• szczepionki - p. dalej

seroterpia

• terapia immunoglobulinami - p. dalej

terapia interferonem

• interferon hamuje wewnątrzkomórkową syntezę DNA lub RNA wirusowego

• zw. o charakterze glikoprotein wytwarzane przez zakażone wirusem komórki

• wykazują swoistość gatunkową, obejmują swym działąniem wirusy DNA i RNA

• indukują związki hamujące translację wirusowego mRNA

• interferon alfa wykazuje koszystne właściowości kliniczne w leczeniu półpaścca, cytomegalowirus, hamuje replikację wzw B

• działania niepożądane: upośledzenie czynności szpiku, gorączka, bóle mieśniowe, nudności, wymioty

• interferon gamma - moduluje odpowiedź immunologiczną; działa korzystnie w niektórych chorobach nowotworowych

• wpływa na różnicowanie się komórek nowotworowych, hamuje wzrost nowotworów

• indukuje makrofagi (gamma), limfocyty T (alfa i beta)

• indukują wytwarzanie interferonu:

• endotoksyny bakteryjne

• tuberkuloproteiny

• wyciągi z grzybów

• polimery syntetyczne

• analogi polirybonukleotydów

• siarczan dekstranu

• fosforylowane polisacharydy

Leki przeciwwirusowe.

acyklowir

• Zovirax - t. 0,2 g i amp 0,25 (sub. sucha)

• wlew i.v. 5-10 mg/kg co 8h; p.o. 0,2g co 6h

• aktywny wobec większości wirusów z grupy opryszczki (Herpesvirus)

• wirus opryszczki zwykłej

• ospy wietrznej

• półpaścca

• wirus Epstein-Barra

• staje się aktywny po wewnątrzkomórkowej fosforylacji w komórkach zarażonych wirusem przy udziale swoistej kinazy tymidynowej - powstaje monofosforan

• potem powstają di- i trifosfoacyklowir

• trifosfoacyklowir jest substratem dla polimerazy DNA wirusa, hamując wbudowwywanie trifosforanów nukleotydów do DNA

• wbudowany do cząsteczi DNA wirusa acyklowir powoduje przedwczesne zakończenie jego replikacji

• oporność wiąże się głównie z wytworzeniem szczepów pozbawionych kinazy tymidynowej lub utratą zdolność rozpoznawania acyklowiru jako substratu

• zastosowanie: lek z wyboru w zapaleniach rogówki i opryszcze narządów płciowych; stosoawany w zapaleniach mózgu wyw. HSV, stosowany u osób ze zmniejszoną odpornością (np. biorcy przeszczepów) i w mononukleozie zakaźnej

• działania niepożądane: niewydolność nerke (na skutek krystalizowania się leku w kanalikach i cewkach zbiorczych; miejscowe objawy podrażnienia i zapalenia żył po podaniu i.v.; zw. aktywność transaminaz i zaburzają oun

gancyklowir

• Cymavene - amp 0,5; i.v. 2,5-5 mg/kg 2x dziennie

• mniej swoista od acyklowiru, gdyż jest przekształcana do form aktywnych za pośrednictwem enzymów komórkwowych

• działa na: wirus cytomegalii, i stosowana głównie w leczenie zakażeń CMV w AIDS

• działania niepożądane: może uszkadząć szpik, zw. aktywność AspaT i AlAT, wzrost stężenia kreatyiny i obj. dyspeptyczne

widarabina

• Vidarabin - maść 3% do oczu i na skórę; fl. 1,0 w 5 ml (do wlewu)

• ulega wewnątrzkomórkowej fosforylacji do trifosforanu hamującego konkurencyjnie polimerazę DNA wirusów grupy opryszczki (powoduje przerwanie syntezy)

• działa na: wirus opryszczki, Epstein-Barra, ospy oraz wzw B i cytomegalii

• stosowany w: opryszczkowym zapaleniu rogówki, opryszczkowym zapaleniu mózgu, w leczeniu miejscowych i uogólnionych zakażeń u chorych ze zmniejszoną odpornością oraz w zapaleniu wzw B

• działania niepożądane: działąnie teratogenne i mutagenne, uszkadza szpik, zab. gastryczne i zaburzenia oun

idoksurydyna

• Dendrid - krople do oczu 0,1% (15 ml)

• antymetabolit tymidyny, staje się aktywna po przemianie do trójfosforanu, nie działą jednak wybiórczo (zostaje wbudowana także do DNA komórek gospodarza)

• stosowana miejscowo w opryszczkowym zapaleniu rogówki

rybawiryna

• Virazole - aerozol; wziewnie 1 dawkę co 12h

• hamuje syntezę nukleotydów guaninowych oraz akytywność polimerazy RNA

• zakres: wirusy DNA i RNA, gł. wirusy grupy A i B, grypy rzekomej, wścieklizny, słabiej na wirusy opryszczki, ospy krowiej, świnki

• szczególnie przydatne w leczeniu gorączki Lassa orraz w śródmiąższowym zapaleniu płuc u noworodków

triflurydyna

• staje się aktywna po wewnątrzkomórkowej fosforlyacji i wbudowuje się do DNA wirusa i komórek gospodarza

• miejscowo w opryszczkowym zapalenu rógówki

amantadyna

• Viregyt K - tab 0,1; co 12h 1 tab, przez 7-10 dni

• stosowany także w leczeniu choroby Parkinsona

• hamuje odsłanianie i uwalnianie wirusowego genomu w zakażonej komórce

• hamuje replikację wirusa grupy A

• działania niepożądane: ze strony oun; (wpływa na przekaźnictwo dopaminergiczne) - wz. pobudliwości, zaburzenia snu, omamy, reakcje lękowe, splątanie, działąnie cholinolityczne

rimantadyna

• Rofluale - t. 0,1

• j.w.

tromantadyna

• Viru-Merz Serol - maść 1%

• hmauje łączenie się białkowych elementów wirusa w strukturę kapsydu

• działa na wirusy opryszczki

• stosowana w miejscowym leczeniu róznych zakażeń opryszczkowych

eperwudyna

moroksydyna

vritazolin

metizoprinol

Leczenie AIDS.

AIDS (zespół nabytego braku odporności) jest wywołany wirusem HIV, zawierającym pojedyńczą nić genomu RNA i odwrotną transkryptazę syntetyzującą odpowiedni DNA. Wirus niszczy limfocyty Th i ma właściwości neurotropowe. Klinicznie objawy AIDS wiążą się głównie z zakażeniami oportunistycznymi (Pneuumocystis, Toxoplasma, Aspergillus), występowaniem nietypowych nowotworów (mięsak Kaposhiego), rozsianymi zakażeniami Mycobacterium, Herpes simplex.

zidowudyna

• Retrovir - kaps. 0,1 i 0,25; fl. 0,2/10 ml

• p.o. 0,2-0,3 g co 4h; w leczeniu nosicieli HIV 0,6/24h

• w formie trifosforanu zostaje wbudowana do DNA, hamuje replikację wybiórczo DNA wirusowego

• powoduje poprawę czynności limfocytów T obniżenie miana p-ciał przeciw wirusowi

• działanie utrzymuje się jednak krótkotrwale

• działania niepożądane: mielotoksyczne, zab. dyspeptyczne, zawroty i bóle głowy

suramina

• inhibitor odwrotnej transkryptazy HIV

• hamuje replikację wirusa

• stosowany raz w tygodniu, wywołuje jednakl silnie działania niepożądane: uszkodzenie wątroby, wykwity skórne, podwyższenie temp. ciała

foskarnet

• Foscavir - fl 0,25 i 0,5 (do wlewów); i.v. 0,06 g/kg mc co 8h

• Triapten - maść 2%; miejscowo co 4h

• inhibitor odwrotnej transkryptazy HIV

• działania niepożądane: zab. czynności nerek, hipoglikemia, hipo- lub hiperkalcemia, nudności, wymioty, drgawki

Leki przeciwgruźlicze.

Podział leków p-gruźliczych:

główne - izoniazyd, ryfampicyna, pyrazinamid, etambutol - bakteriobójecz (poza etambutolem)

uzupełniające

Populacje prątków gruźlicy:

prątki szybko dzielące się - liczna populacja w obojętnym lub zasadowym środowisku zewnątrzkomórkowym przy dobrym dostępie tlenu - izoniazyd, streptomycyna, ryfampicyna

wolniej dzielące się prątki - mniej liczna wewnątrz makrofagów, o podziałach zahamowanych przez kwaśne środowisko - pyrazinamid, ryfampicyna, izoniazyd

prątki w zamkniętych masach serowatych lub włóknistych - dzielą się rzadko - ryfampicyna i izoniazyd

Podział ze względu na budową:

antybiotyki - streptomycyna, ryfampicyna, wiomycyna, cykloseryna, kapreomycyna, kanamycyna

pochodne kwasu salicylowego - PAS

hydrazydy i amidy - izoniazyd, etionamid, pirazynamid, reazyd, morfazynamid

pochodne etylenobutanolu - etambutol

tiosemikarbazony - tioacetazon, solwetoben

ttiokarbanilidy - tiokarlid

Zasady leczenia skojarzonego.

• leczenie co najmniej 2-lekowe

• spowodowane jest to istnieniem pierwotnejh oporności prątków na leki i ich selekcji

• dotyczy ona najczęściej izoniazydu i streptomycyny

• najbardziej zalecana terapia: izoniazyd i ryfampicyna przez 9 miesięcy

• dodanie etambutolu lub streptomycyny w I fazie leczenia zmniejsza selekcję prątków opornych

• terapia skrócona: 2 miesiące izoniazyd+ryfampicyna+etambutol (lub streptomycyna)+pyrazinamid - potem izoniazyd i ryfampicyna

• jeśli nie stosuje się izoniazydu lub ryfampicyny leczenie jest znacznie przedłużone

• ryfampicyna+etambutol+pyrazinamid należy podawać co najmniej przez rok

• dwie fazy leczenia gruźlicy

• I faza - 2-3 miesiące - intesnywana - leki muszą zwalczać dużą populację szybko dzielących się prątków i pratków wewnątrz makrofagów

• II faza - wyjaławiająca - leki stale zmniejszają populację prątków dzielących się

• leki mogą być podawane łącznie w jednorazowej dawce dziennej

• w II fazie można podawać izoniazyd, ryfampicynę, pyrazinamid, streptomycynę lub etambutol 2-3x na tydzień

Leczenie gruźlicy u kobiet w ciąży.

• stosuje się izoniazyd, etambutol, ryfampicynę

• należy unikać pyrazinamidu, cykloseryny

• streptomycyna powoduje głuchotę u płodu

• dzieci matek leczonych p-prątkowo mogą być leczone piersią

Leczenie gruźlicy u chorych z chorobami nerek.

izoniazyd - stosuje się w mniejszych dawkach 150-200 mg/24h; jest usuwany w czasie dializy

ryfampicyna - pełne dawki, nie jest usuwana w trakcie dializy

etambutol - należy zmniejszyć dawkę; jest usuwany przez dializę

pyrazinamid - należy zmniejszyć dawkę.

Leki p-gruźlicze.

Opis w Kubikowskim od str.797-804 lub w notatce Anki.

izoniazyd (INH)

• Isoniazidum t. 0,05; p.o. 5 mg/kg - zwykle 0,3 1x dziennie

ryfampicyna (RMP)

• Rifampicin - kap. 0,15 i 0,3 mg; p.o. rano na czczo 450-900 mg lub 2x na tydzień

• Rifogal -amp i.m. 0,25/5 ml; amp i.v. 0,5/10 ml

etambutol (EMB)

• Etambutol - kaps. 0,25 - p.o. 15-25 mg/kg/24h w 2 dawkach podzielonych

pirazinamid

• Pirazynamid - t. 0,5; 3-4 tab/24h

streptomycyna (SM)

• Streptomycinum - fl. 1,0; 1 g na dobę przez 2-3 dni w tygodniu

cycloseryna (CS)

• Cycloserinum - tab. 0,25 ; p.o. 3x dziennie

etionamid (TH)

• Etionamid - tab. 0,25 - p.o. 3x dziennie

kwas para-aminosalicylowy (PAS)

• PAS-Natrium - draż. 0,5 - co 6h po posiłkach w dawce 8,0-12,0/24h

kanamycyna

• aminoglikozydowy

wiomycna

• Viomycin - fl. 1 g i.m. 2x dziennie

• polipeptydowy

kapreomycyna

• Kapreomycyna - fl. 1 g; im. 1x dziennie

• polipeptydowy

amikacyna

• aminoglikozydowy

ansamycyna

• pochodmna ryfampicyn

ofloksacyna

• fluorochinolon

ciprofloksacyna

• fluorochinolon

roksytromycyna

• makrolid

Leki immunotropowe.

Odczyny immunologiczne.

Kubikowski - str. 149-151

Danysz - str. 665- 675

Szczepionki swoiste.

• działanie tych szczepionek opiera się na:

• wykorzystaniu osłabionych (atenuowanych) drobnoustrojów, pozbawionych właściwości chorobotwórczych, ale zachowujących cechy antygenowe

• podaniu drobnoustrojów martwych

• rzadziej podaniu drobnoustrojów żywych

• podaniu fragmentów ścian bakteryjnych

• do wzmożenia aktywności biologicznej szczepionek dodawane są adiuwanty, zwiększające wyindukowaną odporność

• odporność czynna pojawia się w ciągu wielu tygodni

• niekiedy oprócz szczepienia podstawowego stosuje się odległe w czasie szczepienia podtrzymujące

• szczepionki wprowadza się do organizmu poprzez:

• wstrzyknięcie podskórne

• wstrzyknięcie śródskórne

• drogą doustną

• drogą donosową (stymuluje miejscową odporność humoralną, zw. stężenie IgA)

• szczepieniu poddaje się osoby zdrowe; współistniejące choroby mogą ulec zaostrzeniu

• po wprowadzeniu szczepionki występują niekiedy odczyny ogólne lub miejscowe:

• ogólne złe samopoczucie

• wzrost temperatury

• dreszcze

• bóle mięśniowe

• wyjątkowo: wstrząs

• nacieczenie w miejscu wstrzyknięcia

• skuteczność szczepionek jest itotna w przypadkach, gdy drobnoustrój nie podlega szybkiej mutacji

Szczepionki przeciwko

błonicy, tężcowi, krztuścowi

• Vaccina Di-Per-Te

wirusowemu porażeniu dziecięciemu

• Vaccine Poliomyelitis

• Oral Live Polio Vero

kleszczowemu zapaleniu mózgu

• Vaccinum Encephalitis Ixodice - amp 1 mig/0,5 ml

gruźlicy

• Szczepionka przeciwgruźlicza BCG - amp 10 lub 20 dawek

różyczce

• Vaccine Rubella Virus

• Rubavax

wzw typu B

• Vaccine Hepatitis B Virus

• Engerix B - amp 20 mig/1ml

wściekliźnie

• Vaccine Rabies Inactivated

• Vaccinum Antirabicum - fl.

odrze

• Vacinne Measles Virus

• Attenuvax - amp 0,5 ml

wirusowemu zapaleniu przyusznic (śwince)

• Vaccina Mumps Virus

• Mumpsvax - amp 0,5 ml

Szczepionki nieswoiste.

• oparte na obszernej puli zabitych drobnoustrojów oraz produktów ich rozpadu

• zwiększają one odporność naturalną i częściowo pobudzają odporność swoistą

• wzmagają aktywność układu histiocytarno-śródbłonkowego

• powodują wzrost aktywności fagocytarnej i bakteriobójczej

• zwiększają ilość krążących limfocytów T i B

• podwyższają stężenia Ig

• najczęściej otrzymywane są z:

• gronkowców

• paciorkowców

• pałeczki ropy błękitnej

• Haemophilus influensae

• pałeczek zapalenia płuc

• dwoinek rzeżączki

• stosowane są głównie w zapaleniach górnych dr. oddechowych, przydatków, szpiku kostnego i w czyraczności

• podawane są w seriach co kilka dni

• ich stosowaniu towarzyszy niekiedy wyraźny wzroste temp., dreszcze i odczyny alergiczne

• nie należy ich stosować w czynnej gruźlicy, późnym okresie ciąży i w niewydolności krążenia

• stosuje się profilaktycznie przed okresem wzmożonej zahorowalności

Szczepionka wg Delbeta - amp 2 ml

• stosowana s.c. i.m.

• zastosowanie: czyraki, ropnie, anginy, zapalenie szpku, sutków, zakażenia ogólne

Delbetex - tuby 8 i 30 g

• maść

Panodinum - amp 2 ml

• i.m. lub s.c. 1-2 amp dziennie w początkowych okresach chorób gorączkowych, grypie, zapaleniu migdałków, górnych dróg oddechowych i czyraczności

Neoflaminum - forte i mite w amp a 1 ml

• i.m. w przewlkłych stanach zapalnych pęcherza, przydatków, pochwy

Vaccineurin

• Neurovaccinum I, II, III - amp a 1 ml; każda seria po 6 amp w różnych stężeniach

• zapalenie nerwu trójdzielnego, kulszowego, nerwobóle, półpasiec

Poliwakcyna

• Polyvacinum forte i mite - amp 1 ml i fl. 10 ml

• zakażenia nosa, gardła, krtaniowo-tchawiczych, zapalenie oskrzeli

• kurację prowadzi się w porze wiosennej i jesiennej przez 2-3 miesiące w ciągu co najmniej 2 lat

Broncho-Vaxom - kaps. 3,5 i 7 mg

• p.o. 1 kaps. na czczo przez 10 dni w miesiącu przez trzy kolejne miesiące

• pobudza odporność humoralną i komórkową

• wzmaga akt. makrofagów, zw. liczbę Lt T, wzrost stężenia Ig w błonie śluzowej ukł. oddech.

• przewlekłe nieżyty oskrzeli, migdałków, krtani

Uro-Vaxom - kaps. 6 mg

• 1 kaps. dziennie do chwili ustąpienia objawów (nie krócej niż 10 dni, a do 3 miesięcy)

• zawiera wyciąg z E. coli

• pobudza Lt B, makrofagów, zw. wydzielanie Ig A, pobudza wytawarzanie Lt T i interferonu

• w nawracających infekcjach dróg moczowych

IRS-19 (Vaccinum pernasale) - aerozol 20 ml

• 2-5 rozpylań do każdego nozdrza dziennie przez okres do dwóch tygodni

• zawiera 19 drobnoustrojów, a produkowany jest jako aerozol do stosowania donosowego

• działa niewoiście, zwiększa ilość lizozymu, pob. fagocyty, zw. stężenia IgA

• nieżyty nosa, zapalenia zatok, oskrzeli

Immunoglobuliny.

• często niezależnie od szczepionek stosuje się p-ciała pobudzające odporność bierną, utrzymującą się kilka tygodni

• stosuje się immunoglobuliny do domięśniowegio i dozylnego stosowania

• dozylne działają szybciej i skuteczniej

• istnieją również preparaty skoncentrowane w tym również wybranych klas (np. A lub M)

• sa to preparaty dobrze tolerowane; formy i.v. zawieają fragmenty Fab i Fc

• działają one ok. 3 tyg i stosowane są zarówno do profilaktyki, jak i terapii

• fragmenty Fab tworzą kompleksy z drobnoustrojami, elimując je wtórnie

• neutralizują ponadto niektóre toksyny bakteryjne oraz inaktywują wiele lizyn bakteryjnych

• działania niepożądane: wzrost temp., odczyny alergiczne, objawy ze strony ukł. odd.-naczy.

• zastosowanie:

• niedobory odpornościowe

• profilaktycznie po kontakcie z chorobami zakaźnymi (niektórymi np. wzw A, różyczka) - i.m.

Globulina ludzka - amp 1,5 ml - 15% roztwór

• i.m. 1,5 g

• i.v. 0,5/10 ml; 2,5/50 ml; 50,0/100 ml

Gamma-M-Koncentrat - fl. 0,2/2 ml i 0,5/5 ml - i.m.

Gamma-A-Koncentrat - 100 mg/1ml - i.m.

Gamma-Venin - fl. 0,25 i 0,5 (do wstrz. i.v.) oraz 2,5; 5 i 10 g do wlewów

Sandoglobulin - fl. 1, 3 i 6 g (do wlewów)

Veinoglobuline - fl. 2,5 g do i.v.

Histaglobina - fl.

• gammaglobuliny i histamina

• wywołuje trwałą niewrażliwość na histaminę

• w leczeniu przewlekłych chorób alergicznych,

Szczepionki p-uczuleniowe.

• stanowią je wyciągi z alergenów,

• mają zapobiegać uczuleniom

• różnie są tolerowane, mogą same wywoływać objawy uczuleniowe

• ostrożnie w dychawicy oskrzelowej

• preparaty z alergenami różnego pochodzenia

• Catalet C, D i T

• Perosall C, D, T13, T3

• Pharmalgen

• Pollinex

Leki immunostymulujące.

Wpływ immunostymulatorów na populacje komórek układu odpornościowego.

Limfocyty T:

• BCG, Bestatin, lewamizol, izoprinosine, Picibanil, biostymina, transfer factor, IL-2, interferon, hormony grasicze

Makrofagi:

• BCG, tuftsyna, Picibanil, biostymina, lewamizol, interferon

Komórki NK:

• BCG, Picibanil, Bestatin, biostymina, interferon

Związki naturalne.

Adiuwanty bakteryjne

pełny adiuwant Freunda (CFA)

• antygeny rozpuszczone lub zawieszone w wodzie i zemulgowane z prątkami kwasochłonnymi w oleju parafinowym

• prątki kwasochłonne mogą być zastąpione innymi bakteriami

Propionibacteriaceae

• podskórne ich wprowadzenie powoduje proliferację i katywację makrofagów; wywołuje także potencjalizację odpowiedzi humoralnej na antygeny T-zależne i T-niezależne

• występuje to jako następstwo bezpośredniej stymulacji komórek B, lub też interakcji makrofagów z limfocytami B

• wywierają akt. p-nowotworową i p-wirusową u ludzi

Picibanil.

• Picibanil - fl. (sub. sucha) 0,2 ; 0,5 1,5 KE

• i.v. 0,2-1 KE 2-3x w tygodniu

• liofilizat z atenuowanego i mało zjadliwego szczepu Str. haemolitucus

• pobudza Lt T (odpowiedź komórkowa) i pośrednio przez Lt Th humoralną

Tuftsyna.

• tetrapeptyd

• zawarta jest w ciężkim łańcuchu gammaglobulin

• działa specyficznie wobec granulocytów i makrofagów układu siateczkowo-śródbłonkowego, które aktywuje (gł. otrzewnowe)

• regyluje aktywność p-bakteryjną, czynności immunologiczne oraz pośrednio p-nowotworowe

• zjawisko deficytu tuftsyny jako cechy uwarunkowanej genetycznie

• brak tuftsyny prowadzi do nawracających zakażeń

Polipeptydy.

immunoglobuliny

transfer factor (TF) - czynnik przenoszenia

• s.c. i i.m. 1 j. 2-3x w tygodniu

• przeniesiony choremu z niedoborem odpornościowym umożliwia powstanie immunologicznych odczynów komórkowych

• wskazania: niedobory odpornościowe wybiórcze i mieszane

• zespól Wiskotta-Aldricha

• zespó Louis-Bar

• agammaglobulinemia (typ szwajcarski)

• zespół Di-George'a

• przewlekłe zakażenia bakteriami opornymi na antybiotyki

interleukina 2 (IL-2)

• Proleukina rIL-2 - fl. 1ml zawiera 1 mg

• 0,033 mg/kg w 15-minutowym bolusie co 8h przez 4-5 dni; powtórzenie po 7 dniach; potem można powtórzyć po 3 miesiącach przerwy

• wytwarzana przez Lt T po ich stymulacji swoistymi i nieswoistymi mitogenami

• indukuje proliferację komórek T (pomocniczych, supresorowych i cytotoksycznych)

• wzmaga cytotoksyczność naturalnych komórek NK

• wskazania:

• niedobory odpornościowe

• AIDS

• działania niepożądane: gorączka, dreszcze, złe samopoczucie i zaburzenia funkcji wątroby, odczyny krwotoczne, obj. dyspeptyczne, senność, hipotonia, zab. rytmu serca

• przeciwwskazania: niewyd. wątroby i nerek, schorzenia ukł. sercowo-naczyniowego, tarczycy i ciąża

interferon

• Fiblaferon - interferon beta - fl. 3, 4 i 5 M.j.

• Roferon -A - fl. 3, 9 i 18 M.j.

• wlewy i.v. od 1 do 26 M.j./m²/24h

• grupa glikoprotein (alfa, beta, gamma)

• uwalniane są z transformowanych komórek zakażonych wirusem

• powodują takie zmiany w komórce, że staje się ona oporna na zakażenia wirusowe (hamuje translację wirusowego m-RNA w wirusowe proteiny i zatrzymuje reprodukcję wirusów)

• powoduje zahamowanie transkrypcji i translacji w procesie syntezy białka

• działania niepożądane: wzrost temp., dreszcze, bóle mięśniowe, bóle głowy, złe samopoczucie, znużenie, leukopenię, granulocyto- i trombocytopenię, łysienie

• zastosowanie w leczeniu nowotworów i zakażeń wirusowych

filgrastim

• Neupogen - fl. 30 M.j./1ml i 48 M.j./1,6 ml - s.c. 0,5 M.j./kg/24h na dzień przed chemioterapią lub dzień po jej zakończeniu

• G-CSF- rekombinowany ludzki czynnik stymulujący kolonie granulocytów

• powoduje szybki wzrost liczby neutrofili i monocytów

• stosowany w celu zmniejszenia neutropenii po leczeniu cytostatykami

molgramostin

• Leucomax - fl. 0,15 mg; 0,3 mg; 0,4 mg i 0,7 mg

• 5-10 mikrogram/kg s.c. 24h po ostatniej dawce cytostatyków przez 7-10 dni

• ludzki rekombinowany czynnik stymulujący kolonie granulocytów i makrofagów

• stosowany w leczeniu leukopenii spowodowanej niewydolnością szpiku oraz u leczonych przeszczepami szpiku kostnego

tymozyna

• oddziałuje na komórki przedgrasicze i powoduje ich przekształcenie w Lt T1

• zwiększa limfopoezę, osłabia skutki usunięcia grasicy, przyśpiesza odrzucanie obcych genetycznie przeszczepów, osłabia wzrost nowotworów przeszczepialnych

• wmaga odpowiedź na mitogeny u starszych ludzi

tymopoetyna

• działa na dojrzewające i różnicujace oraz na obwodowe komórki T i B oraz na makrofagi i granulocyty

• działą poprzez cAMP i cGMP

• działa na układ nerwowo-mięśniowy (myasthenia gravis)

czynniki grasicze

• FTS - surowiczy czynnik grasiczy

• THF - humoralny czynnik grasiczy

• TFX - czynnik grasiczy X - amp 10 mg/1ml; i.m. lub s.c. 1-2 amp przez 30 dni

• Thymopentin - odpowiada aktywnemu fragmentowi tymopoetyny

• pobudzają limfo-, granulo- i erytropoezę

• regulują syntezę przeciwciał, pobudzając ją w niedoborach

• determinują różnicowanie się limfocytów T

• podnoszą wskaźniki miejscowej i ogólnoustrojowej odporności

• przyśpieszają eliminację czynników zakaźnych oraz odnowę tkanek w ogniskach chorobowych

• łagodzą niepożądane skutki wprowadzania cytostatyków i immunosupresorów

• wskaznia: pierowotne i wtórne niedobory immumologiczne, układowe choroby tkanki łacznej, nerwowej, naczyniowej, i narządów wewnętrznych

Różne.

bestatyna

• Bestatin

• stoswany w zakażeniu HIV, w starczych niedoborach odpornościowych i w leczeniu nowotworów

• preparat otrzymywany z przesączu hodowli Str. olivoreticuli

• po podaniu zwiększa się fagocytoza granulocytarna

• modeluje i nasila zarówno humoralne, jak i komórkowe odczyny odpornościowe

biostymina

• Biostymina - amp 1 ml i.m.; 1 ml dziennie przez 10-20 dni

• wyciąg z aleosu

• stymuluje granulopoezę, wzmaga zdolność pochłaniania, degradacji i rozpoznawania antygenu

• nasila odpowiedź humoralną; wzrost Lt B

• stosowana w przewlekłych i nawracających zakażeniach bakteryjnych, niedoborach odpornościowych oraz dysfunkcjach w wytwarzaniu IgG

• przyśpiesza ziarninowanie, gojenie się ran oraz pobudza detoksykację

Związki syntetyczne.

Lewamizol

• Decaris - tab. 50 i 150 mg - 2-3 x w tygodniu

• w małych dawkach działą stymulująco, a w większych supresyjnie

• zwiększa ruchliwość komórek żernych i stymuluje fagocytozę

• zwiększa odporność p-zakażną

• normalizuje stosunek Lt Th do Ts

• stymuluje różnicowanie Lt T, w mniejszym stopniu wpływa na ich proliferację

• działania niepożądane: zab. żołądkowo-jelitowe, i z oun oraz zespoły grypopodobne, granulocytopenia i agranulocytoza

Izoprynozyna

• Isoprinosine - t. 0,5

• p.o. 50 mg/kg dziennie

• działa bezpośrednio na Lt T, a pośrednio zwiększa stężenie Lt B

• powoduje wzrost proliferacji makrofagów i ich zdolność fagocytarną

• nawet po dużych dawkach nie obserwuje się komponentu immunosupresyjnego

• znosi zakaźność wirusów indukowaną przez HIV

• poprawia relację pomiędzy Th, a Ts

• zmosi replikację wirusów HIV

• wyjątkowo wywołuje nudnosci, wymioty, i zw. kwasu mocozwego we krwi

Imuthiol

• Imuthiol - amp 125 mg/5 ml - i.v. 0,5-25 mg/kg

• warunkuje dojrzewanie i różnicowanie limfocytów T, podnosi ich liczebność

• nasila odpowiedź limfocytów na działanie mitogenów

• zwiększa miano przeciwciał

• zwiększa aktywność komórek NK

• działa w brakach odpornościowych, chorobach autoimmunologicznych oraz nawracających i oportunistycznych zakażeniach bakteryjnych i wirusowych oraz w immunochemioterapii p-nowotworowej

• działa przy zakażęniu HIV

Azydotymidyna

• Retrovir - kaps. 0,1

• pocz. 200 mg co 4h, a potem 200 mg co 8h

• analog tymidyny

• hamuje aktywność retrowirusowej odwrotnej transkryptazy

• działa na reakcje T-zależne

• wzrasta całkowita liczba Lt T

• poprawia stan kliniczny we wszystkich postaciach nabytych form niedoborów odpornościowych

• zalecana w AIDS (wyraźnie zmniejsza się ilość zakażeń oportunistycznych)

• działania niepożądane: niedokrwistość i uszkodzenie szpiku, bóle głowy, niepokój, bezsenność

Preparat Npt 15392

Leki immunosupresyjne.

Stosowane w zestawieniach:

indukcja immunosupresji

• azatiopryna+prednizon lub

• monoklonalne globulinz antylimfocytarne

• cyklosporyna+prednizon

leczenie

• metyloprednizolon

• monoklonalne globuliny antylimfocytarne

• cyklosporyna

utrzymanie immunosupresji

• azatiopryna

• prednizon

• cyklosporyna+prednizon

Immunosupresory - najczęściej cytostatyki hamują proliferację i różnicowanie komórkowe. Ingerują w wytwarzenia p-ciał, chorobach autoimmunizacyjnych, odpornośći przeszczepowej.

Punktami uchwytu mogą być fagocytoza i wewnątrzkomórkowa degradacja antygenu. Wchodzi tu również ingerencja w rozpoznawanie antygenu i samo różnicowanie się limfocytów. Możliwa jest też interakcja w proliferację komórkową i procesy wytwarzania p-ciał, przekaźników, limfokin.

Molekularny mechanizm działania immunosupresorów.

????

Ostatnio doszedł jeszcze czynnik - blokowanie swoistych receptorów dla IL-2 (cyklosporyna A). Kortykosteroidy, azatiopryna i heterologiczne globuliny antylimfocytarne pozwoliły na ograniczenie stosowania cytostatyków jako immunosupresorów. Cyklosporyna jest to I lek dziłąjący wybiórczo praktycznie wyłącznie na układ odpornościowy.

Glikokortykosteroidy.

• mechanizm ich działania jest złożony i wielokierunkowe

• hamują fagocytozę i migrację granulocytów

• w miejscu pojawienia się antygenu opóźniają powstawanie nacieku komórkowego

• są stabilizatorami błon komórkowych oraz błon lizosomalnych

• wolniej i trudniej są uwalniane hydrolazy lizosomalne

• hamują transformację blastyczną limfocytów pobudzaną kontaktem uczulonych limfocytów z antygenem

• zmniejszają liczbę limfocytów T

• są antagonistami hormonów grasiczych, wywierają działanie limfocytotoksyczne

• naturalne - hydrokortyzon

• syntetyczne - Encorton (t. 1 i 5 mg), Encortolon (t. 5 mg), Deksametazon

Azotiopryna.

• Imuran - tab. 0,05; fl. 100 mg

• początkowo 5 mg/kg/24h, a potem 1 mg/kg/24h

• typowy immunosupresor, nie stosowany w onkoterapii

• pochodna 6-merkaptopuryny

• wypiera naturalne metabolity komórkowe i wtórnie utrudnia polimeryzację nukleoprotein DNA i RNA

• unieczynnia grupy sulfhydrylowe

• pobudza hamowanie syntezy białka, w tym immunoglobulin

• osłabia transformację blastyczną i proliferraccję komórkową

Globuliny antylimfocytarne.

• Atgam - amp 5 ml z 50 mg/1 ml

• działąją immunosupresyjne z dużą swoistością

• mogą być skieroawane przeciwko limdocytom (ALG), tymocytom (ATG), makrofagom (AMG)

• pobudzają działanie limfocytotoksyczne z osłabieniem lub zniesieniem odczynowości odpornościowej

• stosowane są w transplantologii i chorobach limfocytoproliferacyjnych

• istnieją trzy teorie mechanizmu działania:

• opłaszczania, jałowej aktywacji limfocytów i teoria antygenu konkurencyjnego

• działania niepożądane: wzrost temp., zaczerwienienie skóry i reakcje anafilaktyczne, leukopenia, anemia i trombocytopenia

Monoklonalne przeciwciała antylimfocytarne.

• Lymphoglobulin - i.v. 10-30 mg/ml

• globuliny antylimfocytarne OKT-3 i OKT-8 - eliminują limfocyty immunokompetetne z krwi obwodowej

• OKT -4 - opłaszczają limfocyty immunokompetentne, hamując ich funkcję bez eliminacji z krwiobiegu

• stosuje się je przez 13 dni po przeszczepie przed zastosoiwaniu glikokortykosteroidów i azatopryny

Cyklofosfamid.

• Cyklophosphamide - draż. 50 mg; amp 0,1; 0,2; 0,5 i 1,0

• należy do grupy leków alkilujących wykazujących silne działanie immunosupresyjne i cytostatyczne

• hamuje fazę klonalnej proliferacji podczas reakcji obronnych

• blokuje rakcje w których uczestniczą przeciwciała i komórkowe reakcje odpornościowe

• zmniejsza liczbę limfocytów

• stosowana jest w chorobach z autoimmunizacji: zespól nerczycowy, liszaj rumieniowaty, RZS, niedokrwistości immunohemolityczne

• także w transplantologii w terapii p-nowotworowej

Chlorambucil.

• Chlorambucilum - tab. 2 i 5 mg; 0,05-0,2 mg/kg/24h

• działa cytotoksycznie i stsowany w immunosupresji

• stosuje się w dychawicy oskrzelowej, stwardnieniu rozsianym, chorobie reumatoidalnej, niedokrwistości autohemilityczne

• działania niepożądane: neutropenia, trombocytopenia, udzkodzenie szpiku kostnego; zaburzenia miesiączkowania, azoospermia

Cyklosporyna A.

• Cyclosporinum - kasp. 25 i 100 mg; amp 100mg/ml i 250 mg/50 ml

• p.o. 6-14 mg/kg/24h, a potem 4-8 mg/kg/24h

• wykazuje wybiórcze działanie hamujące na limfocyty Th

• hamuje przejście aktywowaneych limfocytów T w fazę S cyklu komórkowego

• nie wpływa na zdolność komórek towarzyszących do wyzwalania interleukiny 1, hamuje wyzwalanie interleukiny 2

• stosowana w przeszczepianiu narządów i chorobach limfocytoproliferacyjnych T i w chorobach autoimmunologicznych

• działania niepożądane: nefro- i hepatotoksyczne, zakrzepy w kłębuszkach i odkładanie hialiny w tętniczkach, hirsutismus, przerost dziąseł, tremor i zaburzenia dyspeptyczne, brak łaknienia, śpiączka, dragawki

Podział leków immunosupresyjnych:

działające bezpośrednio na aparat genetyczny komórki

• leki alkilujące

• związki chloroetyloaminowe (np. cyklofosfamid)

• związki etylenoiminowe (np. TEM, TEPA)

• pochodne kwasu metanosulfonoego (np. busulfan)

• antymetabolity

• zasad purynowych (np. azatiopryna)

• zasad pirymidynowych (np. floksurydyna)

• kwasu foliowego (np. metotreksat)

• antybiotyki

• aktynomycyny (C i D)

• puromycyna

• mitomycyna

• adriamycyna

• alkaloidy i glikozydy roślinne

• probesid

• winblastyna

• peptydy

• cyklosporyny

działające limfolitycznie i p-zapalnie

• glikokortykosteroidy naturalne i syntetyczne

• globuliny odpornościowe

• antylimfocytane (ALG)

• antytymocytarne (ATG)

• antymakrofagowe (AMG)

inhibitory aktywności proteolitycznej

• kwas eta-aminokapronowy i jego pochodne

• trascolan

leki degradujące makroglobuliny

• penicylamina (Cuprenil)

inne

• L-Asparaginaza (Crasnitin)

• pochodna hydrazyny (prokarbazyna)

Wskazania do stosowania immunomodulatorów.

Leki immunostymulujące:

• wrodzone i nabyte stany upośledzenia odporności (również AIDS)

• hipogammaglobulinemia

• nawracające zakażenia bakteryjne

• zakażenia oportunistyczne

• zakażenia wirusowe (opryszczka, wiremia)

• grzybicze

• łuszczyca

• atopowe zapalenie skóry

• dychawica atopowa

• zespół Wiskotta-Aldricha

• ataksja

• teleangiektazja

• niedobory limfocytów T i B

• limfocyto- i trombocytopenia

• restytucje układu odpornościowego po lekach cytostatycznych i napromieniowaniu

• upośledzone gojenie się ran

Leki immunosupresyjne:

• choroby autoimmunologiczne (gościec, toczeń, niedokrwstości autohemolityczne)

• autoimmunologiczne choroby nerek, wątroby i gruczołów wydzielania wewnętrznego (np. wole Hashimoto)

• zapobieganie odrzutom w transplantologii

Leki o działaniu miejscowym.

Teoria - Kubikowski - str. 853-854

- Danysz - str. 855-856

Środki wywołujące przekrwienie skóry.

słabe podrażnienie skóry powoduje jej przekrwienie. Powoduje ono lepsze odżywienie skóry, łatwiejsze usunięcie produktów przemiany materii oraz pobudzenie sił odpornościowych co przyczynia się do ustąpienia dolegliwości

roztwory hipertoniczne

• wcierania i kąpiele - np. w hipertonicznym roztworze NaCl

środki odciągające wodę z tkanek

• glicerol - Unguentum Glyceroli

• glikol propylenowy

roztwory słabych kwasów

• 6% kwas octowy

• 5% kwas mrówkowy

• roztwór kwasu węglowego

roztwory słabych zasad i mydła

• Sapo medicatus

• Sapo kalinus

• Spiritus saponis kalini

• Spiritus saponato-camphoratus

• amoniak - Linimentum ammoniatum

alkohol etylowy - często z innym środkami drażniącymi

• Spiritus camphoratus

• Spiritus formicicus

• Spiritus salicylicus

• Spiritus Sinapis

kapsaicyna

• Linimentum Capsaici compositum

• Linimentum restaurans

• Kapsiplast

Środki odkażające i dezynfekujące.

alkohol etylowy

• stosowany w 70% roztworze wodnym

alkohol propylowy

• aktywny wobec wirusów HIV i żółtaczki

• składnik preparatów złożonych do dezynfekcji

• Sargosept, Aerodesin, Aldesan

alkohol izopropylowy

• Sargosept - prep. złożony

eter dwuetylowy

heksamidyna

• Desomedine - fl. 10 ml

• 0,1% roztwory i maści

chlorchinaldyna

• Chlorchinalid - 3% maść; 2 mg tabletki do ssania; draż. 0,2 p.o.; globulki 0,2

polinoksylina

• Polynoxylin - 10% roztwór, maść, puder, tabl do ssania 10 mg

związki metali

• Argentum nitricum - 0,1-0,5% roztwory

• Protargol

• Targesin

• Collargol - srebro koloidalne - stężenia 5-10% do odkażania spojówek, błon sluzowych jamy ustnej i pęcherza moczowego

bizmut

• Dermatol - zasypka

• Kseroform - zasypka

chlorheksydyna

• Abacil - 5% roztwór

• Chlorhexidinum - 20% roztwór;1 % krem, 0,5% aerosol

• Sebidin - tab. do ssania 5 mg

• Eludril - 0,1% roztwór do odkażania jamy ustnej i gardła

• Scarlene - krople i maść do odkażania spojówek

heksachlorofen

• Chloraminum B - 1% roztwór do odkażania skóry i 10% roztwórr do dezynfekcji narzędzi

jod

• Solutio jodi spirituosa - jodyna; alkoholowy roztwór jodu (3%) i jodku potasu (1%)

• Solutio Lugoli

poliwinylopirolidon - jodowane zw. wysokocząsteczkowy

• Polseptol - 10 maść

kwasy

• Acidum boricum - kwas borowy

• Aphtin - dwuboran sodowy - roztwory i zasypki oraz maści

• Acidum salicylicum - 0,1-2% stosowany do odkażania; 10-20% keratolitycznie

• Acidum lacticum

• Acidum benzoicum

barwniki

• etakrydyna - Rivanolum - 0,1-0,5% roztwór wodny i zasypki

• filet krystaliczny

• błękit metylenowy

środki utleniające

• Hydrogenium peroxydatum - 3% roztwór

• Kalium hypermanganicum - 0,05-0,2% roztwór

detergenty

• Sterinol - 10% roztwór

Chemioterapeutyki.

Nitriofural - 0,2% roztwory, maści, kremy, mazidła, zasypki; 0,02% rozwoty okulistyczne; tabulettis do ssania 5 mg

Polymyxin - 5-20 tys. j. na 2 g preparatu (maści, krople do oczu, krople do uszu)

Neomycinum - maści 0,1-0,5% (skórne, oczne), krople, roztwory

• Nebacetin - z bacytracyną

• Dicortinef - z gramicydyną i glikokortykosteroidami

Framycetin - 0,5% krople do oczu, uszu, nosa oraz 2% maśći

Detreocort - chloramfenikol z hydrokortyzonem

Oxycort - oksytetracyklina z hydrokortyzonem - 3% maść i aerozol

Tetracyklinum - masć 1% w leczeniu trądzika

Erythromycinum - 1-2% roztwory i maść

Bactroban - mupirocyna 2% maść

Leki przeciwwirusowe.

Zovirax - acyklowir - 3% maść oczna

Iduxuridine - 0,1% krople do oczu; 0,25-0,5% maść do oczu, 0,2% maści na skórę

Tromantidine - 1% maść do oczu i na skórę

Vidarabine - 3% maść

Leki przeciwgrzybicze.

kwasy

• Acidum salicylicum - 2-10% maści, roztwory i zasypki

• Acidum undecylenicum - 2-5% preparaty

• Acifungin

• Mycochlorin

• Dermasept

Chlorchinalidin - 3% maść

Fenticlor - pochodna fenolu

Tolnaftate - preparat zawierający siarkę

imidazole

• Ketoconazole - krem 2% lub szampon

• Miconazole - 2% krem, roztwór, zawiesina, puder, krople, żel

• Oxiconazole - 1% roztwór, krem, puder

• Tioconazole - 1% roztwór, krem, puder

• Clotrimazole - 1% roztwór, krem, maść, puder, aerozol, 1-2% krem dopochwowy

antybiotyki

• Nystatyna - maści, zasypki, kremy (100000j/g)

• Kandycyna - 0,6% maść

• Natamycyna - 2% maść, 1% krople

• Amphotercin B - 3% maść, krem, zawiesina

jod

• Diiodan - 1-3% roztwór

Środki wywołujące martwicę tkanek.

służą do usuwania patologicznych narośli skórnych (brodawki, odciski)

lapis - pałeczki ze stopionej mieszaniny azotanu srebra i azotanu potasowego

ołówki z siarczanu miedzianego

Leki „redukujące”.

pochłaniają one z tkanek tlen. Zależnie od stężenia wywierają działanie keratoplastyczne, złuszczające naskórek lub keratolityczne. Ponadto działają p-zapalnie, ściągająco, p-grzybiczo i słabo p-bakteryjnie.

Wskazania: łojotok, ropne choroby skóry, liszaje,łuszczyca i grzybica.

Acidum salicylicum

• 1-20% keratoplastycznie

• 20% keratolitycznie

Resorcinum

• 1-2% keratoplastycznie

• 5% słabo odkażające

• 10-20% złuszczające, keratolitycznie

Beta-Naphtolum

• 2-10% złuszczająco

Chrysarobinum

• 5-20% złuszczająco

Cignolin

• 0,5-2% złuszczająco, keratolitycznie

Sulfur praecipitatum

• 10% - keratoplastycznie

• 30% złuszczająco, keratolitycznie

Ichthyloum

• 1-10% keratoplastycznie

dziegcie

• Pix Liquida Pini - sosnowy

• Pix Juniperi - jałowcowy

Leki i środki przeciwzapalne.

leki zwężające naczynia krwionośne

leki zmniejszające oddziaływanie czynników patogennych na skórę

• środki absorbujące

• talk, glinka, skrobia, likopodium

• środki osłaniające

• śluzy roślinne, tłuszcze zwierzęce i roślinne, parafina ciekła, wazelina

• ściągające

• garbniki kory dębowej, żołędzu, liściach szałwi, - kwas taninowy i galaktonian taniny

• azuleny w kwiatach rumianku (Azulan)

• glikozydy nasion dzikiego kasztanowca - Aesculan

• sole glinu, bizmutu. srebra

• uszczelniające naczynia krwionośne

• sole wapnia

glikokortykosteroidy

• hydrocortyzon - 0,1-1% -

• z oksytetracykliną Oxycort, Oxycort A, Oxycort aerosol

• prednizolon - krem 0,25-0,5%

• z neomycyną - Mecortolon N

• z kw. salicylowym - Mecortolon T

• flucinolon - 0,025% maść, krem, zawiesina, żel

• Flucinar

• z neomycyną - Synalar N

• z kliochinolem - Synalar C

• flumetazon - 0,2% maść, krem

• Lorinden

• z kw. salicylowym - Lorinden T

• z dziegciem - Lorinden-Tar

• fludrokortyzon - 0,1% maść oczna

• z neomycyną - Cortineff

• deksametazon - 0,01% aerozol

• Dexapolcort

• betametazon

• 0,1% maść, krem - Polcortolon

niesteroidowe leki p-zapalne

• Metindol - 5% maść

• Butapirazol - 5% maść

• Voltaren-emulgel - 1% żel

• Aesculan - maść

• Balsamum peruvianum - płyn-mazidło

• Bismuthum subgallicum - zasypka

• Unguentum acidi borici

• Pasta Zinci - pasta

• Unguentum Zinci oxydati - maść

Leki przeciwświądowe.

glikokortykosteroidy

• Diferal - kremy, maści, pasty 2,5%

leki znieczulające miejscowo

• Anaesthesinum - 1-20% roztwory, maście, pudry

• Procainum hydrochloricum - 2-5% roztwory

• Xylocaine - 1-5% roztwory, krem, maść

leki przeciwhistaminowe

• Prometazinum hydrochloricum - 2% krem

• Bamipinum hydrochloricum - 2% żel

• Dimetindine maleate - 0,1% żel

niesterydowe leki przeciwzapalne

• Bufexamac - 5% mąść, krem, żel

• Flogocid N

inne

• mentol -1-2% roztwory i maści

• mocznik - 10% maści i kremy

Leki przeciwświerzbowe.

Crotamiton - 5-10% maść, krem,. żel, zawiesina

Sulfiram - 25% roztwory

Lindane - 0,3-1% roztwór, zawiesinę, emulsję,

Novoscabin - 30% zawieina w oleju

Cetriscabin

Unguentum Wilkinsoni

Unguentum contra scabiei

Furax -

Leki regenerujące.

alantoina - 0,5-2% maści, zasypki

• Alantan

• Septalan

• Uldenol

deksapentenol - 2-5% maść, krem, roztwór

• Panthenol,

• Panthoderm

balsam Szostakowskiego - 20% maść, krem, pasta

dekstranomer

chlorofil - 1% maść

Echinacin - 27% roztwór i 1% maść

Retinol (vit. A)

• Dermosan - 400 j.m./g

Vitamina B6

• Pyridoxinum - 1,2-2% maść, zawiesina

Linomag - złożona maść i zasypka

Silol - w oparzeniach

---