01 transport subst. przez błony, Transportery pierwotne:


slajd 2-3/30

  1. Błony komórkowe:

tworzą sieć dzielącą cytoplazmę na izolowane obszary

błony spełniają dwie sprzeczne funkcje:

dlatego muszą zawierać zarówno elementy nieprzepuszczalne jak i odpowiedzialne za wymianę informacji (dwukierunkowy transport substancji, odbieranie bodźców i umożliwienie adaptacji)

2 frakcje: lipidy - uporządkowana dwuwarstwa (szczelna bariera)

białka błonowe - decydują o specyficznej komunikacji

slajd 4-5/30

dwuwarstwa lipidowa:

sygnalna)

częścią hydrofobową są kwasy tłuszczowe - nasycone i nienasycone

stopień nasycenia jest ważny dla warstwy lipidowej

bardziej nasycone - większa płynność (podwójne wiązanie powoduje zgięcie łańcucha i odsuwanie od siebie cząsteczek

najczęściej w błonach:

slajd 6/30

Dzięki amfipatycznemu charakterowi lipidy w środowisku wodnym tworzą dwuwarstwę, spontanicznie zamykającą się w pęcherzyki (tak jest energetycznie korzystniej).

Ta właściwość jest wykorzystywana do tworzenia liposomów niosących różne substancje w medycynie, kosmetyce, biotechnologii.

Płynność błony zależy od stopnia nasycenia i długości kwasów tłuszczowych.

slajd 7/30

Ruchy lipidów:

slajd 8/30

Asymetria dwuwarstwy lipidowej - nierównowaga rozmieszczenia lipidów:

              1. glikolipidy - warstwa kontaktująca się ze środowiskiem zewnętrznym, często odpowiadają za asocjację z innymi komórkami lub organizmami

              2. fosfatydyloinozytol - duża ilość po wewnętrznej stronie; odpowiada za przekazywanie informacji

slajd 9/30

Względna przepuszczalność sztucznej dwuwarstwy lipidowej:

slajd 10/30

białka błonowe

(w plazmolemmie to często glikoproteiny, dzięki którym zachodzi asocjacja z innymi błonami)

slajd 11/30

inny podział białek (ze względu na funkcje):

białka istotne funkcjonalnie są integralne!

slajd 12/30

Struktura części transmembranowej białek integralnych:

slajd 13/30

    1. Transport substancji:

Może się odbywać na dwa sposoby - biernie i aktywnie. Sposób przenoszenia zależy od gradientu stężenia i ładunku. W oba rodzaje transportu zaangażowane są inne białka.

  1. Transport bierny

slajd 14/30

Potencjał transbłonowy wynika z rozmieszczenia ładunków po obu stronach błony - plazmolemma jest zawsze naładowana dodatnio po stronie apoplastu, dzięki działalności pomp protonowych

pH ściany = ok. 5; pH cytoplazmy = ok. 7

transport kationów jest ułatwiony („idą do minusa”); jest dużo większy niż bez potencjału transmembranowego

pH wakuoli jest niższe niż cytoplazmy

transport kationów jest utrudniony („idą do plusa”); wymaga nakładów energii

transport anionów - odwrotnie: ułatwiony z cytoplazmy do wakuoli, utrudniony z apoplastu do cytoplazmy

slajd 15/30

Transportery bierne - 2 typy: (dyfuzja ułatwiona)

bardzo często struktura podjednostkowa (najczęściej 2)

tworzą zwartą strukturę beczki z porem hydrofilowym

regulacja kanałów przez komórkę - zmiana stanu otwarcia kanału (2 stany konformacyjne - otwarty i zamknięty)

mechanizmy otwierania są różne, kanały otwierają się w odpowiedzi na:

    1. zmianę potencjału błony (depolaryzacja i hiperpolaryzacja)

    2. związanie liganda po stronie zewnętrznej lub wewnętrznej

np. pochodzące z rozkładu fosfatydyloinozytolu

jony wapniowe

hormony roślinne

    1. stymulację mechaniczną (naprężenia błony) - skomplikowana transdukcja sygnału

przenoszą substancje na skutek zmian konformacyjnych indukowanych związaniem substratu

zmienia się powinowactwo do przenoszonej substancji:

1 stan konformacyjny - wysokie powinowactwo, następuje związanie substratu w bardzo konkretnym miejscu i zmiana konformacji - „otwarcie” po drugiej stronie błony

2 stan konformacyjny - niskie powinowactwo, uwalnianie substratu

uniport - bierny transport jednej substancji w jednym kierunku

specyficzność kanałów i przenośników:

kanały zarezerwowane są dla jonów, przenośniki dla innych substancji

slajd 16/30

  1. Transport aktywny

2 grupy:

Transportery pierwotne - do przeniesienia cząsteczki wykorzystują energię świetlną bądź chemiczną pochodzącą z rozkładu wiązań fosforanowych (hydrolizują ATP)

Transportery wtórne - wykorzystują pierwotną siłę protomotoryczną wytworzoną przez pompy protonowe (gradient protonów po obu stronach błony)

slajd 17/30

Transportery pierwotne:

posiadają różną lokalizację subkomórkową i budowę;

kodowane są przez geny niespokrewnione

slajd 18/30

  1. Transportery typu ABC

metale ciężkie

herbicydy

produkty rozkładu chlorofilu

flawonoidy

antocyjany

slajd 19-21/30

  1. Ca2+ATPazy

mniej w plazmolemmie

slajd 22/30

  1. Pompy protonowe

hydrolizę ATP wykorzystują do kierunkowego przeniesienia protonu

  1. pompy plazmolemmy

slajd 23/30

do ufosforylowanego ogona przyłącza się białko z grupy 14-3-3 (białka stare ewolucyjnie, duża homologia, regulują także inne procesy metabolizmu podstawowego)

C-koniec zostaje odciągnięty, następuje aktywacja ATPazy

stabilizuje ona kompleks białka 14-3-3 z łańcuchem polipeptydowym, stymuluje ciągłe działanie ATPazy

cel grzybów: spadek pH ściany komórkowej rośliny rozrywanie mostków wodorowych rozluźnienie struktury ściany łatwiejsza inwazja strzępek

slajd 24/30

  1. pompy protonowe tonoplastu

slajd 25/30

pompy protonowe plazmolemmy i tonoplastu generują gradient elektrochemiczny błony, stanowiący tzw. pierwotną siłę protomotoryczną (pmf), wykorzystywaną przez transportery wtórne do przenoszenia substancji przez błony

wszystkie pompy protonowe utrzymują względnie stałe pH cytoplazmy (ok. 7), by inne enzymy mogły prawidłowo funkcjonować (pH o innej wartości krótko - to sygnał dla komórki)

dlaczego w tonoplaście są aż 2 pompy protonowe?

V-ATPaza jest bardzo wrażliwa, jej aktywność momentalnie spada w obecności toksyn. Wtedy za generowanie gradientu potencjału chemicznego odpowiada pirofosfataza

slajd 26/30

Transportery wtórne:

Jest ich znacznie więcej niż pomp protonowych.

Przenoszą związki zawsze wbrew gradientowi stężenia.

Duża specyficzność substratowa.

Mogą transportować związki na zasadzie:

slajd 27/30

Z uwagi na powinowactwo do substratu transportery wtórne dzielą się na:

/takie stężenia są rzadko spotykane, dlatego tych transporterów jest w komórce mniej niż HATS/

Transportery wtórne mogą mieć charakter białek:

slajd 28/30

Transportery wysokiego powinowactwa HATS:

0x08 graphic
HKT1 - potasowy 8-12(16)x penetrują dwuwarstwę jako α-helisy

HPT1 - fosforanowy specyficzne sekwencje aminokwasów po stronie

HST1 - siarczanowy cytoplazmatycznej rozpoznają substrat

regulacja potranslacyjna - fosforylacja

Transportery indukcyjne: siarczanowe, fosforanowe.

transdukcja sygnału

0x08 graphic
pierwiastek w środowisku ekspresja genu kodującego transporter

slajd 29/30

Transportery bierne i aktywne ( pierwotne i wtórne ) w plazmolemmie:

slajd 30/30

Transportery pierwotne i wtórne tonoplastu:

WYKŁAD: TRANSPORT SUBSTANCJI PRZEZ BŁONY KOMÓRKOWE - 8 -

- 8 -



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Transport przez błony biologiczne, Studia, I rok, Wykłady z biofizyki
Transport przez błony
Transport przez blony (1)
wyklad 3 Transport przez blony biologiczne 1
Biologia część V Transport przez błony
65 Transport przez błony
Biologia część V, Transport przez błony
2 b Transport lekow przez blony biologiczne
Transport przez blony
14. Transport cząsteczek przez błony biologiczne, Studia, biologia
Transport przez błony za pomocą antybiotyków jonoforowych, biochemia, licencjat, praca
biologia transport przez błony
transport przez błony
Transport przez błony, Studia, Medycyna 1 rok, Biofizyka, Materialy
Transport przez błony komórki

więcej podobnych podstron