54170

3.2. Rycerstwo

Warstwa rycerska, podobruc jak na zachodzie Europ;.', nic była jednolita. D**femy ta na możnych (nohtk*) i rycerzy (nałiio). Obie te grupy wejdą w przyszłości w skład tcdnq?o stanu - szlacheckiego

Możni wywodzący się z dawnej Maroryzny plemiennej, uzupełnianej nowymi Jud/rin, bogacili »c w wyniku rudui książęcych i zawłaszczania ziem. Przez uch <:JiK*l/ane były wszystkie miniejczc urzędy centralne i terenowe (Iwiinesi) GmjH (a dzięki swej mIc ekononirznej i znarzmai politycznemu uzyskała spo-plnc przywileje, zwłaszcza zaś w połowic XIII w. prawo nieodpowiednie - wyłączenie

sp«ni juryści) kcji Melów IcasZteUńskLh

Rycerstwo rckrufciwałii sif ipabód drużynników książęcych i wolnych członków wspólnot opolnyih, poscuLifuM h ziemię dziedzx/ju luli nadana im przez panującego jako beneficjum w zamian za obowiązek służby workowe- V roUr bendkta me przekszrałuły atę w lentu, lecz bania, wcześnie we własność pdną. clzJcrWczną (ilod alrv.|) Każdy rycerz - bogaty I i*x>gl - podlegał he/pafc**dnin monarwe. W Polsce nx- wytworzyła się hierarchia feudalna.

W okresie miaurthti woewN ArudaJnej daszki w Polsce do rozpowszechnię nti sił,* immunitetów Przywileje immunitetowe, ekonomiczne i wałowe, naj-wr/rśniej nadawane łljrły Irudałnm rlurłmwnym (XII w ). a następnie możnym fftmn k«n NP końni XIII w. upowszechniły się ru tyle, tr objęły cale rycerstwo, a pojęcie posiadania ziemi na prawie rycerskim było juz równoznaczne / pogadaniem ziemi objctei .mmumtclem

Imrrunitę*, ekonomiczny pozwalał rycerstwu na wyłączną niemal ckspioa-tacje poddanych im chłopów. zuahiul idi łxiwioni od ciężarów na rzecz państwa U wyjaikkm poraeflnego) Immunitet jadowy z kołci przekazywał fcudakwa wb-<lzę poliryjną i sądową nad chłopami mieszkającymi w ich dobrach, wyłączane lub co na|:nnr| ograniczając uprawnienia sadnwr książęce

Obok przywilejów bnmunttctdwytłt. lxdących przywilejami jednostkowymi, wlArw*- nvmv.uiłm pstrymonulnci pojawiły jięprzywileje ZlemSkie.cibei rouiace całe rycerstwo danej dzielnicy. Przywileje te dawały rycmiwu prawa pudnuiKiwe, którydi monarcha nic mógł naruszać bez narażenia sic ru prawo oporu rycerstwa (przywilej Władysława Uskunugtcgo z Ciem w 1228 r. i Wacława 0 z lutontyiła w 12911).

W XIII w. wykszBicilosiępujtiCłeprawa rycerskiego (nutaiłteoe), m tnrxy lnón*go ryrrnrwo miało prawo do wykupu z niewoli, odszkodowana za straty poniesione na wyprawie wojcimq. do >zczegółnej ochrany w pawie karnym i uprzywilejowania w procedurze sądowej.

Wsayłdtie ic Hementy razem spowodowały wyodrębnienie sic ryceutwa w stan szlachecki