56113

stolicy Kościelnej w mieście Rzymie biskup Pius, brat jego, i dlatego czytać go wprawdzie można, nie można go jednak podawać ludowi w kościele.

Papież Pius panował w latach 140-150, w tym czasie powstał w Rzymie Pasterz. Odpowiada to danym zawartym w dziele:

•    archaiczna teologia

•    stosunkowo niedawne prześladowania za cesarza Trajana (98-117) i Antonina Piusa

•    duży rozwój gminy

•    rygoryzm

Pasterz - jest apokalipsą, powstałą w rzymskich kręgach charyzmatycznych.

Apokalipsa - to odrębny gatunek literacki, który językiem symboli i wizji zapowiada eschatologiczne zwycięstwo Boga, ukazując ostateczny sens liistorii, prześladowań i cierpień. Gatunek ten rozwinął się w judaizmie, szczególnie w dwóch ostatnich wiekach przed Chrystusem i w początku ery clirześcijańskiej. Apokalipsa niemalże z zasady nie dopuszcza jednoznacznej interpretacji. Często nawet występują w szczegółach sprzeczności.

Głównym przesłaniem jest dobra nowina o drugiej po chrzcie pokucie. Pokuta obejmuje wszystkie grzechy, jest powszednia, ale wymaga gruntownej przemiany wewnętrznej (gr. metanoia). Pokuta jest związana z Kościołem. Aby otrzymać zbawienie trzeba się znaleźć w wielkiej wieży Kościoła stojącej nad wodami chrztu. Wieża ta nie jest jeszcze ukończona. Kamienie zespolone w budowli to święci. Odrzucone to ci, którzy oczekują na poprawę i muszą być jeszcze właściwie oszlifowani. Do wieży tej jedna droga prowadzi wszystkich grzeszników. Drogą tą jest pokuta. Wstrzymani budowy jest łaską daną jako czas na poprawę przed mającą nadejść paruzją. Stara niewiasta, która młodnieje, Pasterz to obraz Kościoła, który jest wiecznie młody i troszczy się w wszystkich swych członków. To pierwszy i podstawowy dla liistorii chrześcijaństwa traktat o pokucie. Przed czytelnikiem przesuwa się barwny korowód postaci: anioła, pięknej i sędziwej niewiasty, dziewcząt, młodzieńców, pasterzy. Dzieła dzieli się na:

•    5 wizji: starszej niewiasty, wieży, smoka, pasterza

•    12 przykazań

•    10 podobieństw

Jest w tym utworze dokładny obraz gminy rzymskiej. Spotykamy tu najróżniejsze grupy chrześcijan: zarówno złych, jak i dobrych. A więc sumiennych biskupów, kapłanów, diakonów, ale równocześnie także pysznych, niedbałych, zagarniających dobra wdów; odważnych męczenników i odstępców, czystych i upadłych, heretyków, oszustów i liipokrytów. To obszerny rachunek sumienia gminy rzymskiej.

Pasterz cieszył się ogromnym autorytetem w starożytności clirześcijańskiej. Spotykamy go nawet wśród ksiąg świętych Nowego Testamentu.

Od IV w. popada w zapomnienie. Tekst grecki odkryto w bibliotece jednego z klasztorów na górze Athos w 1855 r.

PS, s. 218 - 221, Widzenie trzecie - budowa wieży

PS, s. 261-262, Przypowieść ósma - pokuta i przypowieść o wierzbie

„A wieżę tę na podstawie czworokątnej budowało sześciu młodzieńców, którzy z nią (sędziwą niewiastą) razem przyszli. Tysiące innych mężów znosiło kamienie, jedni z głębiny wodnej, drudzy z lądu, i podawali je sześciu młodzieńcom. Oni zaś brali je i budowali. Wszystkie kamienie wyciągnięte z głębiny kładli tak, jak były, na budowę, gdyż pasowały doskonale i przylegały w spojeniach do pozostałych. [...] Cała wieża wyglądała jak zbudowana z jednego głazu. Natomiast wśród kamieni znoszonych z lądu stałego, jedne młodzieńcy odrzucali, drugie kładli na budowę, inne rozbijali i