61113

Z tak przedstawionych definicji wynika, że organizacja formalna ma następujące cechy:

-    świadomość zależności jakie są tworzone między uczestnikami organizacji

-    racjonalny charakter tych zależności, przejawiający się w tworzeniu tylko takich zależności, które przyczyniają się do osiągania celów instytucji

-    utrwalony charakter tych zależności (ujęcie w formie zapisu).

Wyraźnie trzeba jednak podkreślić, że z punktu widzenia sprawności działania organizacji nie jest celowe i możliwe pełne sformalizowanie wszystkich zachowań i stosunków organizacyjnych. Bogactwo zachowań ludzi w organizacji oraz ich specyfika powodują konieczność pozostawienia pracownikom określonego marginesu swobody ich działań. Nie można bowiem poddawać formalizacji takich przejawów życia społecznego, jak np. towarzyskie spotkania i rozmowy pracowników w czasie formalnych przerw w pracy (a nawet w czasie pracy), wykonywanie czynności nie objętych zakresem obowiązków (np. przerwy na kawę) itp. Ogół zjawisk organizacyjnych nie włączonych do organizacji formalnej podzielić można na:

-    organizację nieformalną

-    organizację niesformalizowaną

-    organizację pozaformalną

Organizacja nieformalna obejmuje stosunki w organizacji które odchylają się od organizacji formalnej (np. tworzenie się grup nieformalnych) Organizacja niesformalizowana to tzw. margines swobody działania pracowników, który celowo nie został sformalizowany Organizacja pozaformalna (stosunki pozaorganizacyjne pracowników) obejmuje wszelkie zachowania niezgodne (lub nie w pełni zgodne) z celami organizacji formalnej.

Organizacja całkowita

Organizacja formalna

Stosunki

pozaorganizacyjne

r oczywista

h

Organizacja

pozaformalna

Organizacja nieformalna

_lecfcywista

Organizacja niesformalizowana

A

Na powyższym wykresie wyodrębniono dodatkowo podział na organizację rzeczywistą, którą tworzą organizacja formalna, nieformalna i niesformalizowana, oraz organizację nierzeczywistą, którą tworzą tzw.