69970

dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub wykroczenie (art

183    &1).

III.    Zwolnienie świadka od zeznawania lub odpowiedzi na określone pytanie (art. 186 & 1 w zw. Z art. 185 k.p.k.). Zwolnienie świadka od zeznawania lub odpowiedzi na pytanie leży w gestii organu procesowego, ale nastąpić może jedynie na wniosek świadka (art 185 in fine). Zwolnienie może nastąpić, gdy świadek pozostaje z oskarżonym w szczególnie bliskim stosunku osobistym (art. 185 in principia).

IV.    Do uprawnień świadka należy też możliwość żądania przesłuchania z wyłączeniem jawności, jeżeli treść zeznań mogłaby narazić na hańbę jego lub osobę dla niego najbliższą (art. 183 & 2).

V.    Instytucja świadka anonimowego (incognito), zarówno w poprzednim, jak i w obecnym k.p.k. występuje w dwu postaciach. Pierwsza, tzw. świadka anonimowego sensu largo

Przewiduje art. 191 & 3 k.p.k. i jest to częściowo jedynie utajnienie niektórych danych indentyfikujących świadka. Zakłada się tu, że w razie uzasadnionej obawy użycia przemocy lub groźby bezprawnej wobec świadka lub osoby mu najbliższej w związku z jego czynnościami (składaniem zeznań), świadek ten może zastrzec dane dotyczące miejsca jego zamieszkania do wyłącznej dyspozycji prokuratora lub sądu.

Pełną anonimowość świadka (świadek incognito sensu stricto) przewiduje art.

184    k.p.k.. Zakłada on, że postanowienie o zachowaniu w tajemnicy danych osobowych świadka może być wydane jedynie, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia, wolności albo mienia w znacznych rozmiarach świadka lub osoby dla mego najbliższej; postanowienie wydaje sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator (art. 184 & 1). Świadka incognito przesłuchuje prokurator lub sąd albo sędzia wyznaczony ze składu sądu, w miejscu i w sposób zapewniający zachowanie w tajemnicy tożsamości świadka (art. 184 & 3 ).

Dowód z zeznań świadka anonimowego nie może być nie tylko wyłącznym (jedynym), ale także dominującym dowodem świadczącym o sprawstwie określonej osoby.

VI. Instytucja świadka koronnego — (w Polsce wprowadza do postępowania karnego ustawa z 25.06.1997 r.) wywodzi się z procesu angielskiego (king"s witness) oznacza sprawcę, który w zamian za określone obietnice do poniechania ściągania go lub złagodzenia jego odpowiedzialności, składał zeznania obciążające innych, znacznie groźniejszych, przestępców. Świadkiem koronnym jest osoba będąca podejrzanym o przestępstwo, która zostanie dopuszczona do składania zeznań w charakterze świadka przeciwko innym jego współuczestnikom (art. 2 ustawy).