70073

Osoby prawnie

—    ich zdolność do czynności prawnych zbieżna jest ze zdolnością prawną, a czynności tych dokonują poprzez swoje organy lub ustanowionego przez sąd kuratora.

Osoby fizyczne

—    ograniczana przez dojrzałość i stan umysłu człowieka. Polski system prawny wyróżnia trzy stany człowieka:

*    brak zdolności do czynności prawnych,

*    ograniczoną zdolność do czynności prawnych,

*    pełną zdolność do czynności prawnych

Brak zdolności do czynności prawnych (art. 12 kc)

Wiek

—    Osoby, które nie ukończyły lat 13 —* choć jest to wyznacznik arbitralny, został powszechnie przyjęty ze względu na ułatwienie i bezpieczeństwo obrotu - łagodzony przez § 2 art. 14.

Ubezwłasnowolnienie całkowite

—    Osoby ubezwłasnowolnione całkowicie —► decyduje o nim sąd w szczególnym postępowania Ubezwłasnowolnienie całkowite możliwe jest tylko w przypadku osoby powyżej 13 roku życia.

—    Przesłanki: choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy albo innego rodzaju zaburzenia psychiczne, w szczególności pijaństwo lub narkomania występujące w takim stopniu, że uniemożliwiają danej osobie kierowanie swoim postępowaniem (art 13 § 1 kc).

*    SN interpretuje ten przepis funkcjonalnie, tzn. ubezwłasnowolnić można jeśli służy to interesom ubezwłasnowolnianego (orz. SN z 14.2.1974 r., OSN 1975, poz. 12).

Skutki

—    czynności w/w osób są bezwzględnie nieważne (art. 14 § 1 kc)

—    złagodzenie w art 14 § 2 — dot. umów powszechnie zawieranych w drobnych sprawach życiowych — stają się ważne z chwilą wykonania, ale i w tym przypadku szczególnie chroni sie taka osobę leśli została rażaco pokrzywdzona.

*    usprawiedliwienie tego pizepisu —* na ogól poprzez konstrukcję konwalidacji, ale jest to wadliwe, bo jak można uzdrowić czynność prawną dokonaną przez osobę, która nie ma prawa do dokonania jej. Dlatego stosuje się pogląd, iż przepis ten modyfikuje ogólną regułę —» przyznanie tym osobom ograniczonej i warunkowej kompetencji do dokonywania czynności prawnych określonego rodzaju.

—    za te osoby czynności prawnych dokonują ich przedstawiciele ustawowi (rodzice lub opiekunowie).

—    osoby te mogą pełnić funkcję posłańca — tzn. nie dokonywanie czynności prawnych, a jedynie przenoszone oświadczenia woli innej osoby.

*    ale co jak dziecko zamiast gazety, kupi cukierki — rozstrzygane na podstawie przepisów o błędzie.

Ograniczona zdolność do czynności prawnych

Wiek

—    Pomiędzy 13 a 18 rokiem życia