77512

Dr. Rafał Matera

Międzynarodowe Stosunki Polityczne Wykład XI - Podział świata na Północ - Południe

1.    Możliwe kryteria podziału PÓŁNOC-POŁUDNIE:

•    polityczne

•    gospodarcze

•    geograficzne

•    cywilizacyjne

•    instytucjonalne

2.    Wyróżniki systemu Zachodniego:

•    nawiązywanie do osiągnięć kultury śródziemnomorskiej

•    poczucie wspólnoty religijnej

•    funkcjonowanie w świecie języków europejskich

•    oddzielenie władzy duchowej od świeckiej

•    rządy prawa, pluralizm społeczny, społeczeństwo obywatelskie, poszanowanie indywidualizmu

•    generalnie oparcie na 3 filarach:

>    GOSPODARCE RYNKOWEJ z elementami opieki socjalnej

>    DEMOKRATYCZNEJ KULTURZE POLITYCZNEJ

>    INSTYTUOACH

Zachodni model gospodarki rynkowej:

•    funkcjonowanie rynku oligopol i stycznego, gdzie dominują wielkie korporacje m-owe działające w otoczeniu małych i średnich firm

•    spory stopień uspołecznienia własności w sferze produkcji zwłaszcza w postaci kapitału akcyjnego

•    występowanie konkurencji również pozacenowej (dzięki uwzględnieniu postępu technologicznego i innowacyjności)

•    nowoczesny interwencjonizm państwowy działający w sferze gospodarki rynkowej

•    instytucjonalne zorganizowanie podmiotów gospodarczych w różnego rodzaju organizacje, izby handlowe, grupy lobbingowe itp.

•    tworzenie społeczeństwa informatycznego, w którym informacja jest swoistym czynnikiem produkcji

3.    Kryterium podziału państw Południa:

•    państwa nowo uprzemysłowione

•    państwa o gospodarkach przejściowych

•    państwa z rynków wschodzących

•    państwa eksporterów ropy naftowej

•    najsłabiej rozwinięte państwa

4.    Teorie opisujące dysproporcje między Północą a Południem:

•    Teoria Myrdala (wolny rynek powoduje zwiększenie różnic)

•    Teoria Sachsa (czynnik klimatyczny)

•    Teoria Wallersteina (systemu światowego)