85746

• Tłumienie od zjawisk relaksacji strukturalnej w płynach i ciałach stałych ma typowy przebieg podobny do rezonansowego w funkcji częstodiwości. Energia fal ultradźwiękowych zostaje tu przekazana na realizowanie wyższych stanów energetycznych różnych elementów materiału, jak np. przejście z jednej konfiguracji makrocząsteczkowej do drugiej, zmianę położenia atomu międzywęzłowego względem sieci krystalicznej, zmianę konfiguracji załamań dyslokacji itp. Maksimum tłumienia w funkcji częstotliwości występuje wtedy, gdy częstotliwość drgań ultradźwiękowych staje się równa częstotliwości własnej zmian stanu energetycznego przez dany układ, czyli tzw. częstotliwości relaksacji. Tłumienie relaksacyjne określa się często jako aktywowane cieplnie, ponieważ zwykle wygodniej jest mierzyć krzywą tłumienia relaksacyjnego w funkcji temperatury niż w funkcji częstotliwości. Częstotliwości relaksacji rosną szybko wraz z temperaturą, z reguły według prawa Arrheniusa:

f. = h -e’¹

f, - częstodiwość relaksacji,

f₀ - częstodiwość drgań cieplnych działających na układ,

H - energia aktywacji zmiany poziomu energetycznego, k - stała Boltzmanna,

T - temperatura bezwzględna.

•    Tłumienie rezonansowe, pochodzące od układów mikrostruktury, których zmiana stanu energii nie zachodzi według prawa Arrheniusa, a bardziej selektywnie, daje krzywe tłumienia w funkcji częstodiwości lub temperatury bardziej ostre niż durnienie relaksacyjne. Tłumienie takie występuje typowo przy zmianach stanu skupienia.

•    Tłumienie spow odow ane drganiami dyslokacji (niezależne od amplitudy drgań ultradźwiękowych) spowodowane jest nierównomiernym rozkładem fotonów cieplnych w otoczeniu dyslokacji drgającej pod wpływem drgań ultradźwiękowych i towarzyszącym im przepływem ciepła.

1

   Tłumienie spow odow ane odrywaniem dyslokacji od zanieczyszczeń zależne jest w głównej mierze od amplitudy drgań, natomiast dla danej amplitudy nie zależy od częstodiwości. Zjawisko to występuje na ogół przy niskich częstodiwościach fali