80230

c) Skłonienie kogokolwiek za pomocą podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku zależności do poddania się czynowi nierządnemu- ustawa dokładnie określa działania sprawcy, stanowiące kwalifikowany przypadek winy umyślnej. Gdy czyn nierządny został dokonany wskutek wskazanych wyżej działań pokrzywdzony może żądać zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Dwie zasadnicze koncepcje w tym względzie:

•    pierwsza głosi, że istnieje dualizm obu postaci zadośćuczynienia i dwóch rodzajów roszczeń o zadośćuczynienie. Art. 445 KC stanowi w tym świetle wyłączną podstawę prawną przyznania zadośćuczynienia pieniężnego w razie naruszenia wymienionych dóbr osobistych

•    druga koncepcja traktuje regulację art. 445 KC, jako szczególną wobec ogólnej normy art. 448 KC. Szczególność a wyraża się w tym, że podstawę zastosowania art. 448 KC wiąże się z zasadą winy. Unormowanie integralności fizycznej oraz wolności dopuszcza roszczenie o zadośćuczynienie także na innych zasadach.

W każdym stanie faktycznym określonym w art. 445 KC pokrzywdzony może żądać zadośćuczynienia nie tylko dla siebie, ale także dla innego podmiotu realizującego wskazany przez pokrzywdzonego cel społeczny.

Roszczenia przechodzą na spadkobierców tylko wtedy, gdy zostały uznane na piśmie albo, gdy powództwo zostało wytoczone za życia pokrzywdzonego. Art. 449 KC- roszczenia już uznane na piśmie albo przyznane prawomocnym przeczeniem mogą być zbywalne

Jako przepisy szczególne należy je stosować z pierwszeństwem przed art. 448 KC. Zgodnie z przyjętą w KC zasadą, wiążą one z reguły obowiązek świadczenia pieniężnego z winą sprawcy.