90728

zawilgocenie, podlegają pęcznieniu, a przy wysuszeniu powstają w nich szczeliny. Są to grunty ekspansywne — mogą powstawać szkody w budynkach na nich posadowionych w wyniku pęcznienia jak i osiadania przy podsuszeniu (np. przez korzenie drzew). Grunty te są często zaburzone glacitektonicz-nie, szczególnie w zachodniej części Niżu Polskiego. Iły zaburzone glacitektonicznie charakteryzują się zlustrzonymi powierzchniami poślizgu, stąd mają obniżoną wytrzymałość na ścinanie (wg autora (b_u= (M0° i c_u= 5-50 kPa). W tych iłach warstwy nachylone pod dużym kątem, stwarzają możliwości częstych i szybkich poślizgów w wykopach budowlanych i kopalniach odkrywkowych. Do tej grupy gruntów zalicza się też iły mioceńskie.

Grunty obszaru 008, odmienne od gruntów obszaru 007, występują we wschodniej części Gór Świętokrzyskich i zachodniej części Wyżyny Śląsko-Krakowsko-Częstochows-kiej. Są to utwory mioceńskie składające się z

Tabda 14 3 Właściwości iłów trzeciorzędowych. wy [26]. z uzupekiicniaini i zmianami autora

Parametr}	Genetyczne rodzaje iłów gruntów spoistych
	mioplioceiukie serii poznańskiej			mioceńskie zapadlitka pr/cdk ar pac kiego		oligocenskic okolice Szczecina
	rejon A	rejon B	rejon C		bentonity, iły bentonitowe
Frakcja iłowa. %	15-55	12-83	27-90	15-60	8-35	37-65
Gest ość właściwi p„ g/cm'	2.67-2.75	2.67-2.78	2J9-2.88	2.65-2.75	2.10-2.70	2.68-2.75
Gęstość objętościowa p a cni'	1.80-2.13	1.80-2.43	1.82-2.15	1.60-2.36	1.45-2.15	1.90-2.10
Porowatość n	0.55-0.48	0.31-0.50	0.29-0.49	0.22-0.60	OJ 3-0.67	0.25-038
Wilgotność natirabia w... %	10-M)	16-38		90-28	—	—
Granica płynności H’.. %	43-75	42-118	30-77	39-85	52-111	75-121
Granica pladvczno*ci w. %	25-38	28-69	12-31	20-39	32-78	2634
Wikaziuk plastyczności 7... *	23-38	13-82	13-57	15-50	22-61	48-68
Aktywność A	0.75-1.25	0.75-2.00	0.50-0.75	0.50-1.50	1.25-4.00	0.75-1.40
Powierzchnia właściwa .V- 10'. nr/k^^_			105-310	50-300	176-822
Moduł ściśliwości M.. MPa	18-100			10-100	—
Ki|t tarcia wewnętrznego „stopni	0-38	15-36	_	12-22	_	_
Spójność c... kPa	40-120	25-100	—	46-100	—	—
Ciśmaiie peczniaiia <x kPa	30-300	30-300	30-300	30-300	od <30 do > 300	od<30 do > 300

piasków, węgla brunatnego, iłów i pyłów, przeważnie przewarstwione. Mają