80738

Cło na towary luksusowe importowane było niskie natomiast eksportowe wysokie(szlachta chciała mieć tanie towary i ograniczyć ich wywożenie).

Przywileje handlowe Gdańska Gdańsk miał wyłączne prawo skupu zboża także od szlachty.

Miasta prywatne

Zahamowanie rozwoju miast głównie dotyczyło miast królewskich królewskich nie miast stanowiących własność prywatną, miasta będące ośrodkami latyfundiów przeżywały rozkwit. P5rzy czym największy rozkwit przypadł miastom wielkopolski, które najmniej zostały dotknięte piętnem wojen XVII w.

Jurydyki i libertacje

Konkurencją dla cechów były jurydyki, gdzie pod opieką magnaterii gromadzili się wytwórcy stanowiący poważną konkurencje dla cechów. Takie jurydyki często przybierały formę miast prywatnych.

Libertacje (wyłączenie od prawa miejskiego) i inkorporacje (od prawa ziemskiego) nadawane były poszczególnym domom co powodowało osłabienie pozycji prawmej miast.

Sytuacja prawna żydów

Na początku XVI. do polski zaczęły napływać nowe grupy żydów. Na podstawie dawmego prawa żydzi posiadali samorząd wewnętrzny zwany kahałem(gmina żydowska). W 1495 usunięto żydów z Krakowa do Kazimierza, Kraków wymusił też na żydach zrzeczenie się prawdo handlowania wty mieście. Zwierzchnią władzę nad żydami miał król za pośrednictwem wojewodów w 1539 żydzi miast prywatnych przeszli pod zarząd panów miast.

Od XVI w. znane były powszechnie zjazdy żydowskie zwane waadami, które zostały zniesione na sejmie 1764 r.

Pańszczyzna

Rozwój gospodarki folwarcznej doprowadził do wzrostu wyzysku chłopów. Co związane było z ugruntowaniem pańszczyzny i powrotu do Renty odrobkowej. Konstytucja z 1520. uznała Pańszczyzną na 1 dzień wtygodniu. Drugiej połowie XVI za normę uważano 2 dni. Chłopi gospodarze byli związani do Pańszczyzny sprzężonej z własnymi narzędziami, cała reszta miała pańszczyznę pieszą Panowie ze względu na spadek wydajności zaczęli zastępować panszcyznę dzienną na jutrznię(pańszczyznę wydzieloną) gdzie wydzielano obszar gruntu, który miał być uprawiany lub, z którego miało być zebrane zboże. W okresach szczególnego zapotrzebowania na prace chłopów dodawano dodatkowe dni pańszczyzny zwane Tłokami, gwałtami, daremszczyznami.

Inne świadczenia chłopskie

Obok pańszczyzny chłopi nadal płacili czynsze oraz byli zobowiązani do dodatkowych świadczeń(zbieranie siana, naprawa grobli, stróża i In.). Dodatkowym