93865

Przykłady szczepionek żywych:

•    BCG

•    Sabina przeciw polio (zawiera 3 typy wirusa polio: 1, 2, 3 w określonej proporcji: 10:1:5. Typ 2 jest b. immunogenny i zaburza replikację pozostałych typów, dlatego daje się go najmniej)

•    Szczepionka przeciw odrze (przeciw odrze nie można stosować sz. zabitych, bo tak zaszczepieni choruję z jeszcze cięższymi objawami niż osoby nie szczepione! Jest tak gdyż szczepionka zabita pobudza głównie odp. humoralnę, a w zwalczaniu odry istotna jest odp. komórkowa, natomiast przeciwciała maję wręcz niekorzystny wpływ na rozwój zakażenia)

•    przeciw różyczce, ospie wietrznej, ospie prawdziwej (vaccinia - wirus krowianki).

Ad.2 - Zarazki zabija się termicznie lub chemicznie, najczęściej za pomocę 0,5 % fenolu lub 0,1% formaldehydu. Do inaktywacji wirusów stosuje się p-propiolakton. Szczepionki zabite wymagaję kilkukrotnego podania (najczęściej trzykrotnego), muszę być również łęczone z adiuwantem. Ich zaletę jest bezpieczeństwo - nie ma ryzyka przypadkowego rozsiewania drobnoustrojów do środowiska. Posiadaję również długi okres ważności (ok. 1 roku) i nie wymagaję cięgłego trzymania w lodówce, tak jak szczepionki atenuowane. Przykłady:

-    Solka przeciw polio (podaje się dzieciom z niedoborami immunologicznymi, dla których Sabina mogłaby być niebezpieczna)

Ludzka szczepionka przeciw wściekliźnie

-    Szczepionka przeciw grypie (wyróżniamy jej 3 rodzaje: 1 - zawierajęce całe wirusy, hodowane na zarodkach kurzych, najskuteczniejsze, lecz również najdroższe w produkcji; 2 - Split, zawierajęce wirusa rozłożonego na fragmenty, 3 - zawierajęce oczyszczone fragmenty wirusa (hemaglutyniny)

Dur brzuszny, krztusiec

Ad.3 - Stosuje się egzotoksyny lub endotoksyny. Ich zaletę jest długi okres ważności i wysoka immunogenność. Wymagaję adiuwantu.

Egzotoksyny:

szczepionka przeciw błonicy (dyfterytowi) - zawiera toksoid błonnicy poddany działaniu formaldehydu lub kwasu mrówkowego w temp. 37°C szcz. Przeciw tężcowi Endotoksyny:

LPS z E. Colli, durów czy paradurów

Otoczki bakteryjne - szczepionka przeciw HIB, streptococcus pneumonioe fzawiera aż 26 form polisacharydowych otoczek).