95332

Co robi administracja carska? Blok wspomina: Na początku lutego PiotTogrodzki Okręg Wojskowy zostaje wydzielony z frontu północnego i podporządkowany generałowi Chałabałowowi, który otrzymał rozległe pełnomocnictwa (...) motywy wskazywały na specjabie warunki w jakich znajduje się Piotrogród i okolice. Aktywność przejawiały też władze miasta, które 8 (21) lutego odbyły posiedzenie pod przewodnictwem gradonaczabiika Aleksandra Balka. W wyniku tego posiedzenia ustalono strategię działania na najbliższe dni. polegającą na niedopuszczaniu do najmniejszych nawet skupisk ludności, a w przypadku ich powstania, na rozpędzaniu przy użyciu oddziałów kozackich. Władze szczególnie mocno obawiały się wznowienia obrad Dumy planowanego na 14(27) lutego, uzasadniając, że posiedzenia mogą stworzyć pretekst do gromadzenia się mieszkańców miasta i demonstracji ulicznych.

Michał Rodzianko, przewodniczący Dumy Na kilka dni przed rozpoczęciem zajść przewodniczący Dumy Michał Rodzianko podejmuje ostatnią próbę odwrócenia biegu wydarzeń. 10(23) lutego udaje się na audiencję do Carskiego Sioła z ostatnim najpokortuejszym raportem (Błok. Ostatnie dni..). Przedstawił w nim carowi aktualną sytuację, przestrzegał przed radykalnymi nastrojami panującymi wśród społeczeństwa, które mogą przeniknąć do armii, prosił o podjecie działali, które poprawiły by sytuację i uśmierzyły niepokoje. Zabiegi przewodniczącego Dumy nie przyniosły żadnych rezultatów, podobnie zakończyła się rozmowa miedzy carem a wielkim księciem Aleksandrem Michajłowiczem (patrz pierwsza część artykułu). Car planował dwa. jak się okazało fatalne w skutkach posunięcia. Pierwszym miało być zawieszenie prac Dumy. Rozkaz w tej sprawie sporządził już w listopadzie 1916 roku. na prośbę Strumera. teraz znajdował się on w rękach księcia Golicyna. któremu car nakazał z niego skorzystać w stosownej chwili. Drugim pomysłem był wyjazd do Kwatery Głównej w Mohylewie w celu planowania wiosennej ofensywy. Obydwa pomysły były błędne. Wyjazd ze stolicy w czasie kiedy niepokoje społeczne przybierają na sile. kiedy władze nie są w stanie poradzić sobie z problemami aprowizacyjnymi i spychają je na barki organizacji społecznych, świadczy o zupełnym odizolowaniu od spraw państwowych. Podobnie rzecz miała się z pomysłem, początkowo rozwiązania, a potem zawieszenia Dumy. Car w ten sposób podsycał tylko coraz bardziej radykalne nastroje społeczeństwa, które w Dumie widziało szansę na załatwieiue najbardziej palących problemów. Mikołaj II zrealizował oba swoje pomysły. Do kwatery głównej wy jechał 22 lutego (7 marca), natomiast Dumę zawiesił już w trakcie trwania zamieszek 26 lutego (10 marca). Przerwa ta miała trwać do kwietnia 1917. Gdy car znajdował się w pociągu do Mohylewa, niemiecki sztab generalny dysponował już informacjami o tym, że członkowie Dumy sąbłiscy uznania cara za niezdolnego do wykonywania swoich funkcji. Następnego dnia rozpocznie się rewolucja.

Zajścia w Piotrogrodzie można podzielić na dwa etapy. Pierwszy obejmujący okres od 23 lutego (8 marca) do 27 lutego (12 marca). W tych dniach obserwujemy zamieszki i demonstracje na tle głodowym wywołane przez braki w zaopatrzeniu Drugi etap zaczyna się 27 lutego (12 marca) i trwa do momentu abdykacji Mikołaja II 3 (15) marca. W tym okresie do masy demonstrujących mieszkańców stolicy dołączyły zbuntowane oddziały wojska z miejscowego garnizonu. W ten sposób carat zaczął tracić ostatni instnunent. przy pomocy którego mógł sprawować władzę i opanować sytuacje w mieście.

W czwartek 23 lutego (8 marca) wybucłiły w Piotrogrodzie zamieszki. W różnych dzielnicach miasta gromadziły się thimy żądając chleba. Pokazały się transparenty z hasłami rewolucyjnymi, strajkowało od 78500 do 87500 tys. robotników (Błok. Ostatnie dni...) Zdarza się. że ludzie stojący w kolejkach trącą cierpliwość, wybijają szyby, okradają piekarnie i sklepy. W wielu fabrykach trwają wiece i strajki, robotnicy zaczynają zbierać się w centralnych punktach miasta, przede wszystkim na Newskim Prospekcie. Jaka była reakcja władz? Chałabałow spotkał się z właścicielami piekarń piotrogrodzkich. stwierdzając, że zajścia w mieście są wynikiem prowokacji a nie braków w zaopatrzeniu. Spotkał się z pełnomocnikiem rządu do spraw aprowizacji miasta Władimirem Weissem. Również Duma na czwartkowym posiedzeniu zajmowała się sprawami aprowizacji Co robił Mikołaj II? Nic. W Kwaterze Głównej nikt nie miał żadnych informacji na temat syniacji w stolicy.

Następnego dtua, w piątek 24 lutego (9 marca) sytuacja uległa zaostrzeniu. Liczba strajkujących wahała się od 158 do 197 tyś. ludzi. W ciągu diua policja, odziały piechoty i kawalerii rozpędzał)' gromadzące się tłumy. (...) kilka razy doszło do strzelaniny - opisuje te zajścia Błok. Władze miasta postanowiły zamknąć protestujących w dzielnicach robomiczych i odgrodzić ich od pozostałej części miasta zaporami ustawianymi na mostach, jednak