2588001107

Przy klasyfikacji wałków i otworów przyjęto drugi sposób określania położenia pól tolerancji. Po opracowaniu układu tolerancji znormalizowano niezbędne odchyłki es (ES) lub ei (El), nazywając je odchyłkami podstawowymi. Brakującą odchyłkę, zwaną odchyłką nie podstawową, oblicza się wychodząc z zależności:

IT = es - ei oraz IT = ES - El es = ei + IT ES = EI + IT oraz

ei = es - IT EI = ES - IT

Przy symbolowym zapisie wałków i otworów przyjęto (podobnie jak dla odchyłek) zasadę oznaczania wałków małymi literami alfabetu łacińskiego, otworów zaś - wielkimi (rys.ll).

Oznaczeniom położenia pól tolerancji wałków i otworów przypisano wartości odchyłek podstawowych, które określają położenie pola tolerancji względem linii zerowej, samą zaś wartość tolerancji określa się przez podanie klasy dokładności. Wartości odchyłek podstawowych zależą od rodzaju (oznaczenia) elementu i przedziału wymiarów, a tylko w kilku przypadkach także od klasy dokładności. Przy tolerowaniu z zapisem symbolowym za liczbą określającą wymiar nominalny umieszcza się:

-    pole tolerancji oznaczane literą,

-    klasę dokładności oznaczaną symbolem literowym, np.

zapis 80 H7 oznacza otwór podstawowy o wymiarze nominalnych 80 mm i klasie dokładności 7.

Tolerancje wymiarów kątowych

Wymiary kątowe występujące w budowie maszyn, podobnie jak wymiary liniowe, dzieli się na: zewnętrzne, wewnętrzne, mieszane oraz pośrednie. Do wymiarów kątowych dotyczących kątów płaskich jest stosowany układ tolerancji podany w normie PN-77/M-02136. Norma przewiduje 17 klas dokładności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

12