2588001109

Średnie arytmetyczne odchylenie R_a profilu linii średniej jest to średnia wartość odległości punktów yi, y2,... y_n profilu zaobserwowanego od linii średniej na długości odcinka pomiarowego l_n.    i „

R, = — E|yj| n i=l

Wysokość R_z jest to średnia odległość pięciu najwyżej położonych wierzchołków od pięciu najniżej położonych wierzchołków od pięciu najniżej położonych punktów wgłębień na długości odcinak elementarnego.

(Ri + R3.......+ R5) — (R2 + R4.....+ Rio)

Maksymalna wysokość nierówności R_m jest to odległość między dwiema liniami równoległymi do linii odniesienia, z których jedna przechodzi przez najwyższy punkt wzniesienia, a druga przez najniższy punkt wgłębienia profilu zaobserwowanego.

Rys. 14. Znak chropowatości [opracowanie własne]

Na rysunkach technicznych chropowatość pokazuje się stosując znak chropowatości (rys. 14) wraz z wartością R_a (jeżeli jest to R_z, musi być to wyraźnie zaznaczone). Znak chropowatości umieszcza się w górnym rogu rysunku (odnosi się wtedy do wszystkich powierzchni elementu) lub/i wskazując specyficzną powierzchnię, do której się odnosi. Polska Norma wyróżnia 14 klas chropowatości. Każdej z nich odpowiada zakres chropowatości R_a lub R_z.

Odchyłki kształtu

Błąd kształtu jest to różnica między zarysem przedmiotu a odpowiadającym mu zarysem odniesienia. Zarys odniesienia jest zarysem określonym na rysunku technicznym danego przedmiotu. Odchyłki kształtu opisane są w normach PN-78/M-02137 i PN-80/M-02138. Najczęściej spotykane odchyłki to:

-    odchyłka prostoliniowości,

-    odchyłka płaskości,

-    odchyłka okrągłości,

-    odchyłka walcowości.

Odchyłka prostoliniowości (rys. 15) jest to największa odległość punktów zarysu rzeczywistego od prostej przylegającej.

Prosta przylegająca b)

Rys. 15. Odchyłka prostoliniowości w przypadku: a) zarysu wklęsłego, b) zarysu wypukłego [6, s. 78]

B

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

14