2588001534

Część I: Błony biologiczne

Charakterystyczne jest przy tym, że oddziaływanie cząsteczki sygnałowej z miejscem receptorowym jest odwracalne i ma charakter dynamiczny, równowagowy. Obniżenie stężenia powoduje oddysocjowanie cząsteczki sygnałowej i zamknięcie kanału.

Kanał bramkowany ligandem wewnątrzkomórkowym

Ten rodzaj regulacji pozwala na uruchomienie transportu określonych substancji w odpowiedzi na sygnał pochodzący z wnętrza komórki. Komórka może w ten sposób dostosować ruch substancji do swego stanu wewnętrznego i aktualnie przebiegających procesów.

Kanał bramkowany naprężeniami mechanicznymi

Ostatnio odkryto kanały błonowe regulowane naprężeniami mechanicznymi pojawiającymi się w błonie. Kanały takie współdziałają z układem znajdujących się bezpośrednio pod błoną komórkową włókien białkowych stanowiących element cytoszkieletu komórki. Wiele z tak regulowanych kanałów stanowi podstawowy element czujnikowy w receptorach dotyku oraz w receptorach informujących system nerwowy o położeniu i ruchu kończyn. Istnieją przesłanki, że również zmysł słuchu korzysta z tego typu kanałów.

Powyżej zasygnalizowaliśmy tylko najbardziej ogólne mechanizmy regulacji transportu kanałowego. Jednakże każdy konkretny kanał błonowy posiada wiele indywidualnych cech charakterystycznych. Poniżej omówimy kilka przykładów kanałów błonowych, o których funkcji i znaczeniu będzie jeszcze mowa w dalszej części wykładu.

Kanał sodowy bramkowany acetylocholiną

Kanały tego typu występują powszechnie w centralnym układzie nerwowym odpowiadając za przekazywanie impulsów nerwowych w synapsach nerwów ruchowych. Synaptyczny receptor acetylocholinowy ma masę ok. 268 kD i jest pentamerem złożonym z 4 typów podjednostek o układzie 0x2(378. Każdy łańcuch a zawiera jedno miejsce wiążące acetylocholinę. Połowa łańcucha peptydowego każdej jednostki od strony N końca tworzy hydrofilową domenę zewnątrzkomórkową. Natomiast druga połowa zawiera 4 segmenty o charakterze wyraźnie lipofilowym przechodzące w poprzek biwarstwy.

BUDOWA OGÓLNA    KONFORMACJA ZAMKNIĘTA    KONFORMACJA OTWARTA

18