3389187616

długości 166-200 par zasad. Pomiędzy nukleosomami znajdują się łącznikowe odcinki DNA o długości od 10 do 95 par zasad. Nić nukleosomowa splata się wokół siebie formując solenoid, czyli tzw. właściwe włókno chromatynowe, które następnie wytwarza pętle wyższego rzędu, tzw. domeny mogące ulegać dalszej kondensacji.

Z uwagi na organizację strukturalną i funkcje wyróżnia się dwa rodzaje chromatyny: luźną euchromatynę, złożoną z całkowicie rozwiniętych odcinków chromosomów i czynną transkrypcyjnie, oraz skondensowaną heterochromatynę, nie posiadającą odcinków kodujących. W cyklu komórkowym jądro podlega złożonym przemianom, które odbywają się w dwóch okresach: okresie podziału, kiedy chromatyna ulega kondensacji w chromosomy podziałowe, i w okresie interfazy, kiedy jądro się nie dzieli. Podział chromatyny i jej rozdzielenie do jąder potomnych następuje na drodze mitozy lub mejozy.

Wewnątrz jądra komórkowego znajduje się jąderko będące nieobłonionym, gęstym, kulistym ciałem zawierającym RNA oraz białka. W jąderku zachodzi synteza prekursorowego rybosomowego RNA, a następnie formowanie podjednostek tworzących rybosomy. Wielkość jąderek zależy od stopnia zaangażowania komórek w syntezę białek - stąd też jądra komórek intensywnie syntetyzujących białka cechują się obecnością dużych jąderek, których objętość może dochodzić do 25% objętości jądra.

b.    Plastydy - typowe organelle komórek roślinnych, częściowo niezależne od informacji genetycznej jądra komórkowego. Organelle te pojawiły się w komórce w wyniku endosymbiozy sinic, przy czym w toku ewolucji oprócz cech typowych dla endosymbionta, uzyskały również cechy swoiste dla plastydów. W dojrzałej roślinie wyróżnia się plastydy fotosyntetyzujące -chloroplasty oraz plastydy niefotosyntetyzujące m.in. chromoplasty, leukoplasty i amyloplasty.

Wszystkie typy plastydów zawierają dwie błony tworzące otoczkę, która ogranicza wnętrze plastydu, zwane stromą. W stromie każdego plastydu zwykle znajdują się m.in. tylakoidy (spłaszczone cysterny zawierające np. u chloroplastów barwniki fotosyntetyczne), rybosomy, obszary nukleoidopodobne z plastydowym DNA oraz ziarna skrobii.

Chloroplasty to dyskowate twory, w których wyróżnia się dwa rodzaje tylakoidów -tylakoidy gran z chlorofilem oraz tylakoidy stromy. Oprócz fotosyntezy, chloroplasty odpowiadają za metabolizm skrobi, syntezę kwasów tłuszczowych, lipidów, asymilację amoniaku czy pewne etapy szlaku syntezy glicerololipidów. Chromoplasty zawierają znaczne ilości barwników karotenoidowych takich jak żółty ksantofil czy pomarańczowy karoten. Plastydy te występują w komórkach roślin w postaci okrągłych ciałek lub nieregularnych płytek i kryształów. Są one aktywne metabolicznie, zdolne do podziału, biosyntezy kwasów tłuszczowych i karotenoidów, zwłaszcza P-karotenu. Chromoplasty nadają barwę kwiatom, owocom oraz korzeniom roślin. Leukoplasty, to niewielkie, bezbarwne plastydy, występujące w pobliżu jądra wyspecjalizowanych funkcjonalnie komórek, np. włosków epidermy. Ich podstawową funkcją jest synteza monoterpenów czy też kwasów tłuszczowych, niezbędnych do tworzenia wspomnianych włosków. Amyloplasty to sferyczne plastydy, zawierające w stromie jedno, bądź kilka dużych ziaren skrobi. Główną funkcją amyloplastów jest synteza i akumulacja skrobi zapasowej.

c.    Mitochondria - organelle zbudowane z dwóch systemów błon ograniczających jego wnętrze, określane jako macierz mitochondrialna (matrix mitochondrialiś). Błona zewnętrzna mitochondrium nie leży bezpośrednio na błonie wewnętrznej, ale jest od niej oddzielona wąską przestrzenią międzybłonową. Błona wewnętrzna wytwarza różnej długości fałdy, grzebienie mitochondrialne, które wystając do macierzy mitochondrialnej mogą się układać podłużnie,