3760886060

Owa złożoność problematyki bezpieczeństwa oraz wielość czynników, które je kształtują, powodują, że samo pojęcie bezpieczeństwo rozumiane tradycyjnie w kategoriach militarnych i politycznych zagrożeń państwa powinno być tak poszerzone, by objęło pozamilitarne jego aspekty, w tym również problemy ekologiczne, i to zarówno te w skali lokalnej, jak i te w skali państwa, regionu czy społeczności międzynarodowej jako całości¹. To powoduje, że bezpieczeństwo i środowisko stają się - lokalnie, regionalnie i globalnie -jednym łańcuchem przyczyn i skutków.

Na ten temat powstało wiele opracowań, w których nie ustalono jednoznacznie brzmiących definicji. Wielu autorów swe wywody zaczyna od etymologii słowa, wielu z dużą dozą subiektywizmu rozpatruje definicję przedmiotowo i podmiotowo, podkreślając element, na jakim skupia uwagę, stanowiący hasło, słowo kluczowe, dobudowując do niego odpowiednie nadrzędne i podrzędne treści. Podstawowa trudność tkwi w odróżnianiu aspektów stanowiących bazę definicyjną dla definiujących. Dlatego w dalszej treści skupimy się na zagadnieniach, jakie nastręcza definiowanie zjawiska bezpieczeństwa w ogólności i bezpieczeństwa ekologicznego w szczególności.

1.2. Definicje

Nakreśliwszy ogólny obraz problemów z nazewnictwem przejdźmy teraz do zagadnienia ciekawego, choć kontrowersyjnego w swej wymowie, mianowicie do definiowania pojęcia bezpieczeństwo ekologiczne (środowiskowe). Problem w tym, że do dziś nie ustalono jego jednolitego terminu, zatem istnieje zupełna dowolność interpretacji², zależnie od przyjmowanego kryterium tworzącego. Problem także w tym, że owe definicje zawierają w treści różnorodne elementy, sposoby podejścia są różne i najczęściej odwołujące się do okresu, w jakim powstawały.

1.2.1. Bezpieczeństwo a zagrożenie

Termin bezpieczeństwo³ odpowiada łacińskiemu sine cura (securitas). Współczesne definicje słownikowe określają je jako stan pewności, spokoju, zabezpieczenia i wskazują, iż

6

1

   Por. Unsere Gemeinsame Zukunft. Der Brundland-berich der Weltkommission fur Umwelt und Entwicklung, Greven 1987, s. 22.

2

   Istnieje bardzo wiele definicji stworzonych przez rożnych autorów na różnoraki użytek - przyp. aut.

3

   R. Zięba, Pojęcia i istota bezpieczeństwa państwa w stosunkach międzynarodowych, „Sprawy Międzynarodowe” 1989, nr 10.