3784495677

3.2. Europejski System Rachunków Narodowych i Regionalnych (ESA 95)

Europejski System Rachunków Narodowych i Regionalnych (ESA 95), opracowany przez Eurostat i przyjęty przez Komisję Europejską, uzyskał moc prawną jako załącznik do Rozporządzenia Rady nr 2223/96 z 25 czerwca 1996 r. w sprawie europejskiego systemu rachunków narodowych i regionalnych we Wspólnocie'.

W ESA 95, podobnie jak w SNA 93 nie ma definicji długu publicznego, co zresztą stwierdza się w ESA 95 Podręcznik deficytu i długu publicznego^{1 2}'. „W ESA 95 nie ma żadnej wyraźnej definicji długu publicznego, są tylko ustalenia dotyczące sektorów instytucjonalnych (łącznie z sektorem władz publicznych) oraz zobowiązań finansowych i zasad ich wyceny.’’ Pojęcie długu publicznego jest domyślne, natomiast sformułowana jest definicja operacyjna obu podstawowych pojęć wyjaśniających zakres długu publicznego: zakresu sektora władz publicznych (finansów publicznych) i zakresu zobowiązań finansowych albo - jak to się często określa -instrumentów dłużnych.

Zakres podmiotowy długu publicznego wynika ze zdefiniowania sektora władz publicznych dokonanego w ESA 95. A oto podstawowe definicje wg paragrafów aktualnego tekstu jednolitego z 2002 r.³:

♦ Par. 2.68. Sektor władz publicznych obejmuje wszystkie jednostki instytucjonalne, które działają na zasadach nierynkowych, a efekty ich działalności są przeznaczone do spożycia indywidualnego i zbiorowego oraz które są finansowane głównie z obowiązkowych świadczeń przekazywanych przez jednostki innych sektorów i/lub wszystkie jednostki instytucjonalne, których podstawowym zadaniem jest redystrybucja dochodu narodowego⁴.

15

1

   Council Regulation (EC) No 2223/96 ofJune 1996 on the European system ofnational and regional accounts in the Community, aktualny tekst jednolity z 20.03.2002 r. obejmuje również dokument ESA 95: http://europa.eu.int/eurlex/en/consleg/pdf/1996/en 1996R2223 do 001.pdf

2

   ESA 95 manuał on government deficit and debt, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg, 2002, str. 197. Brak jest oficjalnego tłumaczenia tego podręcznika na jęz. polski.

3

   Autor korzystał z tekstu w jęz. angielskim, a nie z tłumaczenia na jęz. polski, zamieszczonego na stronie internetowej Eurostatu, ze względu na niezręczności tłumaczenia (np. w jęz. polskim dziwacznie brzmi termin „produkcja” w odniesieniu do efektów działalności ministerstw, szkół publicznych czy urzędów skarbowych) i użycie często polskich terminów, które budzą sprzeciw (por. rozdz. 4). Znacznie poważniejsze zastrzeżenia można mieć do „zweryfikowanych i sfinalizowanych" tłumaczeń rozporządzeń Rady Unii Europejskiej w sprawie omawianych dalej „kryteriów z Maastricht", zamieszczonych pod adresem Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej (http://www2.ukie.qov.pl/dtc.nsf). które zawierają istotne błędy. Dowiadujemy się np., że „Rząd oznacza sektor administracji publicznej, to znaczy administrację rządową, władze państwowe, samorząd terytorialny i fundusze zabezpieczenia społecznego, z wyłączeniem operacji handlowych" albo że „Wartością nominalną pasywów nie spłaconych na koniec roku oznacza wartość nominalną”.

4

   Należy tu zaakcentować, że definicja ta traktuje sektor władz publicznych (sektor finansów publicznych wg terminologii u.f.p.) jako zbiór jednostek instytucjonalnych, których koszty działalności pokrywane są nie z własnej działalności komercyjnej, ale ze środków publicznych, tzn. z obowiązkowych świadczeń (podatkowych, itp.), głównie sektora przedsiębiorstw i sektora gospodarstw domowych, przy czym dotyczy to zarówno jednostek świadczących dobra i usługi dla społeczeństwa (np. urzędów administracji publicznej czy szkół publicznych), jak i jednostek określanych jako instytucje fiskalne, np. dokonujących poboru podatków (urzędy skarbowe, itp.) czy kontrolujących proces redystrybucji dochodów (Najwyższa Izba Kontroli, regionalne izby obrachunkowe, itp.).