4823843338

LUDZIE UCZELNI ■

Nominacja profesorska

Ryszard Pałka

Prof. dr hab. inż. Ryszard Patka (ur. 1953 roku) ukończył z wyróżnieniem Wydział Elektryczny Politechniki Szczecińskiej (1976 r.). Po studiach zatrudnił się w Katedrze Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki WE PS. Stopień doktora nauk technicznych uzyskał na Wydziale Elektrycznym Politechniki Poznańskiej (1979 r.), a stopień doktora habilitowanego nauk technicznych w Instytucie Elektrotechniki w Warszawie (1986 r.). W latach 1983-1984 przebywał jako stypendysta Fundacji Aleksandra von Humboldta w Instytucie Maszyn Elektrycznych, Napędów i Kolei Uniwersytetu Technicznego w Brunszwiku (Niemcy), a następnie od 1988 do 2005 r. był pracownikiem naukowym tego Instytutu. W latach 1993-1999 był zatrudniony na samodzielnym stanowisku naukowym Aka-

nie (w latach 1999-2005) jako Ob eringenieur. W1 atach 1 992-1997 i od 2006 r. zatrudniony na Politechnice Szczecińskiej j ako p rofesor nadzwyczajny. 23 kwietnia 2009 r. Prezydent RP nadał mu tytuł naukowy profesora w dziedzinie nauk technicznych.

Zainteresowania naukowe p rof. Ry szarda Pałki obejmują zagadnienia teorii pola elektromagnetycznego, syntezy i identyfikacji pól, projektowania maszyn elektrycznych oraz nadprzewodnictwa wysokotemperaturowego. W dziedzinie zadań odwrotnych teorii pola elektromagnetycznego zajmował się rozwiązaniem różnych zagadnień identyfikacji i syntezy pól, co zaowocowało stworzeniem własnej metodologii i zostało udokumentowane wieloma artykułami w renomowanych czasopismach naukowych. Jednocześnie zajmował się implementacją komputerową metody elementów skończonych, a także metodologią rozwiązywania dużych, nieliniowych, słabo wypełnionych i źle uwarunkowanych układów równań algebraicznych.

W okresie zatrudnienia w Instytucie Maszyn Elektrycznych Uniwersytetu Technicznego w Brunszwiku jego praca dotyczyła projektowania i optymalizacji maszyn elektrycznych oraz modelowania pól elektromagnetycznych w prototypowych konstrukcjach urządzeń elektrycznych (silniki liniowe, silniki ze strumieniem poprzecznym, silniki z magnesami trwałymi, układy lewitacyjne). Zajmował się nie tylko obliczeniami pól elektromagnetycznych, ale również prowadził obliczenia mechaniczne maszyn elektrycznych (częstotliwości własne, drgania, zjawiska akustyczne). Do ważniejszych zleceń, których był wykonawcą, zaliczyć należy opracowanie kilku projektów maszyn ze strumieniem poprzecznym, służących jako napędy do wind, samochodów i kolei oraz jako generatory wiatrowe. Dla firmy Philips Medizin Systeme zaprojektował unikatowy silnik asynchroniczny do aparatu rentgenowskiego, a dla Robert Bosch GmbH - silnik z magnesami trwałymi o zredukowanych pulsacjach momentu (zlecenie realizowane dla Mercedes-Benz). Dla firmy SEW-Eurodrive wykonał projekt silnika z magnesami trwałymi (obliczenia elektromagnetyczne, mechaniczne i układu zasilania) o niskim poziomie hałasu. Dla firmy AEG wykonał w latach 1989-1990 projekt układu lewitacyjnego Magnetbahn wykorzystującego bardzo silne magnesy trwałe. Układ zastosowano w praktycznym rozwiązaniu kolei kwitującej. Oprócz zleceń ściśle przemysłowych, realizował różne projekty badawcze finansowane przez DFG (Deutsche Forschungsgemeinschaft) i BWM (Bundeswirtschaftsm misterium). W ramach tych projektów zajmował się optymalizacją rotacyjnych i liniowych maszyn elektrycznych ze strumieniem poprzecznym. Duże zlecenie z DFG zrealizowane przez niego miało na celu badanie efektów akustycznych w maszynach elektrycznych i sposobów ograniczenia tych efektów.

Od 1987 r. zajmował się opracowaniem modeli matematycznych nadprzewodnictwa wysokotemperaturowego (jego pierwsza praca dotycząca bezkontaktowej identyfikacji rozkładu gęstości prądu w monolitycznych nadprzewodnikach wysokotemperaturowych powstała w 1988 r., a więc dwa lata po odkryciu zjawiska nadprzewodnictwa wysokotemperaturowego). Stworzone przez niego algorytmy obliczeniowe nadprzewodnictwa wykorzystano do projektowania i konstrukcji wielu różnych urządzeń technicznych zawierających monolityczne nadprzewodniki wysokotemperaturowe na zlecenie firm, takich jak Nexans, BMW i Siemens AG oraz w ramach niemieckich programów rządowych i programów europejskich. W czasie kilku-

ników wysokotemperaturowych w maszynach elektrycznych brał udział w stworzeniu w Instytucie Maszyn Elektrycznych laboratorium kriogeniki. Wyposażenie laboratorium oraz przeprowadzenie wielu badań pomiarowo-konstrukcyjnych możliwe było dzięki ścisłej współpracy z Institut (ur Festkórper- und Werkstofforschung Dres-den, Institut fur Materialphysikder Universitat Góttingen, Institut fur Festkorperforschung Jiilich, Physikalische Hochtechnologie e.V. Jena oraz firmami przemysłowymi, takimi jak Oswald Elektromotoren GmbH i Siemens AG. Efektem współpracy z innymi ośrodkami naukowymi w dziedzinie nadprzewodnictwa wysokotemperaturowego była wspólna książka „High Temperaturę Superconductor Bulk Materials”, której autorami są G. Krabbes, G. Fuchs, W.-R. Canders, H. May i R. Pałka (WILEY-VCH 2006). Podsumowaniem działalności naukowej Ryszarda Pałki w zakresie nadprzewodnictwa wysokotemperaturowego stała się książka „Monolityczne nadprzewodniki wysokotemperaturowe. Modele makroskopowe i zastosowania”, wydana przez Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej w 2008 r. Zamieszczono w niej m.in. wiele niepublikowanych wyników badań dotyczących zastosowań monolitycznych nadprzewodników wysokotemperaturowych w konstrukcji łożysk nadprzewodnikowych i maszyn elektrycznych oraz przedstawiono wyniki prezentowane podczas konferencji o ograniczonym zasięgu, a także podczas spotkań eksperckich.

Prof. Ryszard Pałka jest autorem lub współautorem około 160 artykułów naukowych publikowanych między innymi w renomowanych czasopismach naukowych, takich jak: Archiv fur Elektrotechnik, COMPEL, IEEE Transactions on Magnetics, Journal of Applied Physics, a także czterech książek. Jest również współwykonawcą około 25 opracowań dla przemysłu, dla takich firm, jak: Siemens, Bosch, Volkswagen, BMW, Atlas-Copco, Linde, Thyssen, Nexans, Philips, AEG, RWE oraz Daimler-Chrysler.

W 2007 r. utworzył, wraz z trzema innymi pracownikami Wydziału Elektrycznego Politechniki Szczecińskiej (obecnie Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego), Zespół ds. Analiz Sieci Elektroenergetycznych i Elektrowni Niekonwencjonalnych.

energetycznych, odnawialnych źródeł energii oraz zagadnień energetyki rozproszonej.

Najnowsza tematyka badawcza, realizowana przez prof. Ryszarda Pałkę we współpracy z prof. P. Di Barba i prof. A. Savini z Uniwersytetu Technicznego w Pavii (Włochy), dotyczy optymalizacji wielokryterialnej urządzeń elektrycznych: magnetycznych łożysk nadprzewodnikowych i układów wzbudzenia pola w tomografii komputerowej struktur słaboprzewodzących.

Prof. Ryszard Pałka pełni obecnie funkcję prodziekana ds. kształcenia Wydziału Elektrycznego ZUT.

Forum Uczelniane nr4 (4) październik 2009 | 11