8476758658

BIBLIOTEKI POLSKIEJ AKADEMII NAUK 213

Przez dłuższy czas Akademia miała 5 bibliotek samodzielnych (w Gdańsku, Kórniku k. Poznania, Krakowie, Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu oraz w Warszawie). Obecnie w gestii PAN pozostały 3 biblioteki samodzielne: w Gdańsku, Kórniku i w Warszawie (ubyła Biblioteka w Krakowie oraz Zakl. Nar. im. Ossolińskich we Wrocławiu, o czym wspomniano wcześniej). Nad bibliotekami samodzielnymi merytoryczny nadzór sprawuje Wydział I Nauk Społecznych PAN.

Najliczniejszą grupę stanowią biblioteki placówek naukowych podlegających siedmiu wydziałom PAN (Wydz. I Nauk Społecznych, Wydz. II Nauk Biologicznych, Wydz. III Nauk Matematyczno-Fizycznych i Chemicznych, Wydz. IV Nauk Technicznych, Wydz. V Nauk Rolniczych i Leśnych, Wydz. VI Nauk Medycznych, Wydz. VII Nauk o Ziemi i Nauk Górniczych). Liczba ich ulega pewnym wahaniom w związku ze zmianami organizacyjnymi, a więc powstawaniem nowych placówek, likwidacją lub łączeniem innych. Aktualnie w Akademii działa ok. 80 bibliotek instytutowych. Wewnętrznie są one znacznie zróżnicowane, począwszy od niewielkich księgozbiorów liczących niekiedy kilkaset woluminów (np. biblioteki filii terenowych) po rozbudowane księgozbioiy dużych i silnych instytutów, jak np. Instytutu Filozofii i Socjologii, Instytutu Matematycznego, Instytutu Fizyki, Instytutu Badań Literackich, Instytutu Sztuki, Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, Instytutu Botaniki im. Władysława Szafera w Krakowie, Instytutu Podstawowych Problemów Techniki w Warszawie i innych.

Biblioteki instytutowe podlegają bezpośrednio dyrekcjom instytutów, jakkolwiek mają też - w szczególności te większe - własnych kierowników. Wypełniają samodzielnie wszystkie podstawowe funkcje biblioteczne, jak gromadzenie, opracowanie, udostępnianie, informowanie o zbiorach, prowadzenie katalogów tradycyjnych bądź zautomatyzowanych; uczestniczą w procesach komputeryzacji bibliotecznej we współpracy z innymi bibliotekami (grupa Horizon, grupa VTLS); prowadzą wymianę wydawnictw krajową i zagraniczną. Jako materiał wymienny służą najczęściej wydawnictwa własne placówki macierzystej, a także dublety i druki nieprofilowe.

Biblioteki towarzystw naukowych nie wchodzą obecnie w skład sieci PAN. Od początku lat 90. XX w. Akademia - na skutek zmiany systemu finansowego państwa - straciła możliwość dofinansowywania towarzystw naukowych. Towarzystwa ubiegają się o środki na swoją działalność z Komitetu Badań Naukowych (obecnie Ministerstwo Nauki i Informatyzacji) w ramach tzw. Działalności Wspomagającej Badania Naukowe. W ramach Akademii działa Rada Towarzystw Naukowych przy Prezydium PAN - ciało kolegialne, opiniodawcze, a także Rada Upowszechniania Nauki.