plik


ÿþMatka królów ZwitosBawa, Mieszko I, BolesBaw Chrobry Z mroków polskiego [redniowiecza wyBania si posta niezwykBej kobiety, z któr zwizana jest historia Szwecji, Danii, Anglii i Norwegii. ByBa ni ZwitosBawa, córka Mieszka I i siostra BolesBawa Chrobrego, znana tak|e pod imieniem Sygrydy lub Stor- rady. Ze wzgldów politycznych ojciec przeznaczyB j na |on dla króla Szwecji Eryka. Mieszko szukaB sprzymierzeDców w wojnie przeciwko Danii i liczyB, i| poprzez maB|eD- stwo córki znajdzie ich w Szwedach. PrzyszBy maB|onek ZwitosBawy byB wprawdzie w wieku jej ojca i cieszyB si opini czBowieka szalonego, ale takie drobiazgi nie miaBy w polityce |adnego znaczenia. Nie miaB tak|e znaczenia fakt, |e ZwitosBawa kochaBa si w mBodym Norwegu, który podawaB si za Olafa Tryggvasona, syna Tryggvy, króla Viku. Pochodzenie jego nie byBo jednak jednoznaczne, gdy| odnaleziono go jako nie- wolnika na statku estoDskiego kupca. Wyró|niaB si wprawdzie wypalonym na plecach znakiem runicznym Haralda PiknowBosego, ale równie dobrze Harald mógB nim zna- czy królewskie dzieci, jak i królewsk sBu|b. Olaf uwa|aB si jednak za spadkobierc tronu norweskiego i usiBowaB dla swej sprawy pozyska mo|nych protektorów. BawiB midzy innymi w Nowogrodzie, gdzie panowaBa skandynawska dynastia Rurykowi- czów, a tak|e zawitaB do Poznania na dwór Mieszka I. Wówczas te| poznaBa go Zwi- tosBawa. By mo|e ksi| Polski wizaB z nim pewne nadzieje polityczne, niemniej maB|eDstwo córki z królem szwedzkim wydawaBo mu si inwestycj z caB pewno[ci bardziej korzystn. ZwitosBawa wyjechaBa zatem do Szwecji i po[lubiBa szalonego Eryka. UrodziBa mu syna Olafa i córk Holmfryd i zgodnie z |yczeniami ojca nakBoniBa go do wyprawy przeciwko DuDczykom. W wojnie tej Eryk odniósB zwycistwo i uzyskaB przydomek Segersäll, czyli Zawsze Zwyciski. Zwycistwo to nie wyszBo mu jednak na dobre, poniewa| zaostrzyBy si u niego ob- jawy obBdu. TwierdziB, i| nordycki bóg Odyn wymaga od niego, aby zBo|yB mu w ofierze swego syna Olafa. Ochrzczona ZwitosBawa nie wierzyBa jednak w nordyckich bogów i chronic syna, kazaBa otru jego ojca. Aby nada temu morderstwu boski charakter, podpaliBa dwór i [wityni w Uppsali. Opowiadano zatem, i| doszBo do roz- grywki pomidzy bogiem Thorem a bogiem Odynem, z których pierwszy zabiB Eryka, drugi za[ w odwecie spaliB [wityni rywala. Zostawszy wdow, ZwitosBawa przypomniaBa sobie o Olafie Tryggvasonie. Uwa|a- ny niegdy[ za samozwaDca, w cigu kilku lat zyskaB on nie tylko sBaw nieustraszone- go |eglarza, ale tak|e przy pomocy swoich wikingów zagarnB dla siebie tron norwe- ski. Nic zatem nie staBo na przeszkodzie, aby owdowiaBa królowa Szwecji po[lubiBa króla Norwegii. Olaf zmieniB si wszak|e nie do poznania. OwBadnity byB ambicjami politycznymi i za|daB tronu szwedzkiego, co byBo równoznaczne z odsuniciem mBodego Olafa od dziedziczenia. Kiedy spotkaB si z odmow, usiBowaB porwa regentk i oprze si na faktach dokonanych. PrzeceniB wszak|e swoje siBy. Najazd Norwegów zostaB odparty, a ZwitosBawa po[piesznie po[lubiBa owdowiaBego wBa[nie króla Danii Swena WidBo- brodego i poczBa montowa koalicj przeciw Tryggvasonowi. Weszli do niej Szwedzi, DuDczycy i Polacy. W roku 1000 na wodach resundu doszBo do bitwy zwanej Bitw Trzech Królów. Przeciwko jedenastu okrtom norweskim wypBynBo siedemdziesit okrtów sprzymie- rzonych. Wynik tego starcia byB oczywi[cie z góry przesdzony. Flot Tryggvasona rozgromiono, a on sam poniósB [mier w bitwie. Wikingowie, którzy nie mogli pogo- dzi si ze [mierci swojego przywódcy, opowiadali wprawdzie, i| uszedB on z pola bitwy, schroniB si za granic i po[lubiB tam ksi|niczk Tyr. Wierzono, i| powróci, Matka królów ZwitosBawa, Mieszko I, BolesBaw Chrobry aby pom[ci swoj klsk. Olaf nie pojawiB si ju| jednak na historycznej scenie, ale odniesione zwycistwo nie przyniosBo ZwitosBawie rado[ci. ZrozumiaBa, i| przegraBa swoj jedyn miBo[. Swena nie darzyBa |adnym uczuciem i chocia| urodziBa mu synów Haralda i Kanuta, my[lami byBa zawsze na wodach oresundu. Obojtno[ |ony rozw[cieczyBa do tego stopnia króla Danii, i| postanowiB wygna j ze swego królestwa. WedBug sBów Thietmara - wygnana przez m|a na dBugi okres czasu, wiele musiaBa znosi wraz z innymi przykro[ci". Najpierw pojechaBa do swego syna, króla Szwecji Olafa, pózniej za[ pojawiBa si na dworze brata, BolesBawa Chro- brego. To z jej inicjatywy Chrobry wysBaB do Szwecji misj chrystianizacyjn Brunona z Kwerfurtu, która ochrzciBa Olafa i jego najbli|sz dru|yn. W kilka lat pózniej Swen WidBobrody umarB i w Polsce pojawili si duDscy synowie ZwitosBawy, aby j zabra do siebie. Starszy, Harald, objB w tym czasie tron Danii, mBodszy za[, Kanut, panowaB w podbitej niedawno Anglii. ZwitosBawa wraz z mBod- szym synem udaBa si do jego nowego królestwa. Kanut byB czBowiekiem bezwzgldnym i okrutnym. Poró|niwszy si na przykBad ze swoim przyjacielem Eadrikiem z Mercji, któremu zawdziczaB midzy innymi angielsk koron, kazaB go bez wahania [ci. Dzieci podbitego króla Anglosasów wysBaB do Polski z poleceniem, aby tam zostaBy zabite. BolesBaw Chrobry nie miaB wszak|e w sobie normaDskiego okrucieDstwa i pro[by tej nie wypeBniB. W Anglii Kanut zwizaB si z Aelgif, byB kochank pokonanego króla Ethelreda, matk jego dziewiciorga nie[lubnych dzieci. Chocia| Aelgifa urodziBa mu synów Svenda i Harolda Zajconogiego, oddaliB j, by mo|e za namow ZwitosBawy, i za- [lubiB wdow po Ethelredzie - Emm. MaB|eDstwo z Emm spowodowaBo, i| w Kanucie zaszBa zasadnicza zmiana. PoczuB si nagle Anglikiem i zaczB uto|samia si z podbitym narodem. OdesBaB do domu swoj dru|yn i postanowiB zosta w Anglii na staBe. PozwoliB nawet na uroczyste przeniesienie zwBok arcybiskupa Aelfheaha do katedry w Canterbury, chocia| biskup zaliczaB si za |ycia do jego najzagorzalszych przeciwników. ZwitosBawa nie pojawiBa si ju| wicej na arenie historii. UmarBa prawdopodobnie w latach dwudziestych XI wieku i pochowano j zapewne w Londynie. By mo|e, i| dosigBa jej jeszcze wiadomo[ o [mierci jej synów: króla Danii Haral- da w 1018 roku i króla Szwecji Olafa w 1022. Mo|e byBa jeszcze [wiadkiem objcia przez Kanuta po bracie tronu duDskiego, a tak|e podbicia przezeD Sambii, Norwegii i Marchii Szlezwickiej, co czyniBo go najpot|niejszym wBadc póBnocnej Europy. Nie do|yBa jednak z pewno[ci radosnego momentu, kiedy jej wnuczka Gunhilda za[lubiBa cesarskiego syna. Nie danym jej byBo tak|e widzie, jak m| wnuczki Henryk III podporzdkowuje sobie papiestwo ani te| jak jej prawnuk Henryk IV korzy si w Canossie przed Grzegorzem VII. Nie przypuszczaBa tak|e zapewne, i| praprawnuk Henryk V rozpocznie krwawe wojny z jej stryjecznym praprawnukiem, ksiciem Polski BolesBawem Krzywoustym. Powy|szy tekst pochodzi z ksi|ki "Monarsze sekrety" autorstwa Jerzego Jankowskiego i zamieszczony zostaB na stronie www.warownia.pl za zgod wydawnictwa ToporzeB. Dalsze rozpowszechnianie, kopiowanie i przetwarzanie zabronione.

Wyszukiwarka