ÿþM a t k a k r ó l ó w Zw i t o s Ba w a , M i e s z k o I , B o l e s Ba w C h r o b r y
Z m r o k ó w p o l s k i e g o [r e d n i o w i e c z a w y Ba n i a s i p o s t a n i e z w y k Be j k o b i e t y , z k t ó r
z w i z a n a j e s t h i s t o r i a S z w e c j i , D a n i i , A n g l i i i N o r w e g i i . B y Ba n i Zw i t o s Ba w a , c ó r k a
M i e s z k a I i s i o s t r a B o l e s Ba w a C h r o b r e g o , z n a n a t a k |e p o d i m i e n i e m S y g r y d y l u b S t o r -
r a d y . Z e w z g l d ó w p o l i t y c z n y c h o j c i e c p r z e z n a c z y B j n a |o n d l a k r ó l a S z w e c j i E r y k a .
M i e s z k o s z u k a B s p r z y m i e r z e Dc ó w w w o j n i e p r z e c i w k o D a n i i i l i c z y B, i | p o p r z e z m a B|e D-
s t w o c ó r k i z n a j d z i e i c h w S z w e d a c h . P r z y s z By m a B|o n e k Zw i t o s Ba w y b y B w p r a w d z i e w
w i e k u j e j o j c a i c i e s z y B s i o p i n i c z Bo w i e k a s z a l o n e g o , a l e t a k i e d r o b i a z g i n i e m i a By w
p o l i t y c e |a d n e g o z n a c z e n i a . N i e m i a B t a k |e z n a c z e n i a f a k t , |e Zw i t o s Ba w a k o c h a Ba
s i w m Bo d y m N o r w e g u , k t ó r y p o d a w a B s i z a O l a f a T r y g g v a s o n a , s y n a T r y g g v y , k r ó l a
V i k u . P o c h o d z e n i e j e g o n i e b y Bo j e d n a k j e d n o z n a c z n e , g d y | o d n a l e z i o n o g o j a k o n i e -
w o l n i k a n a s t a t k u e s t o Ds k i e g o k u p c a . W y r ó |n i a B s i w p r a w d z i e w y p a l o n y m n a p l e c a c h
z n a k i e m r u n i c z n y m H a r a l d a P i k n o w Bo s e g o , a l e r ó w n i e d o b r z e H a r a l d m ó g B n i m z n a -
c z y k r ó l e w s k i e d z i e c i , j a k i k r ó l e w s k s Bu |b . O l a f u w a |a B s i j e d n a k z a s p a d k o b i e r c
t r o n u n o r w e s k i e g o i u s i Bo w a B d l a s w e j s p r a w y p o z y s k a m o |n y c h p r o t e k t o r ó w . B a w i B
m i d z y i n n y m i w N o w o g r o d z i e , g d z i e p a n o w a Ba s k a n d y n a w s k a d y n a s t i a R u r y k o w i -
c z ó w , a t a k |e z a w i t a B d o P o z n a n i a n a d w ó r M i e s z k a I . W ó w c z a s t e | p o z n a Ba g o Zw i -
t o s Ba w a . B y m o |e k s i | P o l s k i w i z a B z n i m p e w n e n a d z i e j e p o l i t y c z n e , n i e m n i e j
m a B|e Ds t w o c ó r k i z k r ó l e m s z w e d z k i m w y d a w a Bo m u s i i n w e s t y c j z c a B p e w n o [c i
b a r d z i e j k o r z y s t n .
Zw i t o s Ba w a w y j e c h a Ba z a t e m d o S z w e c j i i p o [l u b i Ba s z a l o n e g o E r y k a . U r o d z i Ba m u
s y n a O l a f a i c ó r k H o l m f r y d i z g o d n i e z |y c z e n i a m i o j c a n a k Bo n i Ba g o d o w y p r a w y
p r z e c i w k o D u Dc z y k o m . W w o j n i e t e j E r y k o d n i ó s B z w y c i s t w o i u z y s k a B p r z y d o m e k
S e g e r s ä l l , c z y l i Z a w s z e Z w y c i s k i .
Z w y c i s t w o t o n i e w y s z Bo m u j e d n a k n a d o b r e , p o n i e w a | z a o s t r z y By s i u n i e g o o b -
j a w y o b Bd u . T w i e r d z i B, i | n o r d y c k i b ó g O d y n w y m a g a o d n i e g o , a b y z Bo |y B m u w
o f i e r z e s w e g o s y n a O l a f a . O c h r z c z o n a Zw i t o s Ba w a n i e w i e r z y Ba j e d n a k w n o r d y c k i c h
b o g ó w i c h r o n i c s y n a , k a z a Ba o t r u j e g o o j c a . A b y n a d a t e m u m o r d e r s t w u b o s k i
c h a r a k t e r , p o d p a l i Ba d w ó r i [w i t y n i w U p p s a l i . O p o w i a d a n o z a t e m , i | d o s z Bo d o r o z -
g r y w k i p o m i d z y b o g i e m T h o r e m a b o g i e m O d y n e m , z k t ó r y c h p i e r w s z y z a b i B E r y k a ,
d r u g i z a [ w o d w e c i e s p a l i B [w i t y n i r y w a l a .
Z o s t a w s z y w d o w , Zw i t o s Ba w a p r z y p o m n i a Ba s o b i e o O l a f i e T r y g g v a s o n i e . U w a |a -
n y n i e g d y [ z a s a m o z w a Dc a , w c i g u k i l k u l a t z y s k a B o n n i e t y l k o s Ba w n i e u s t r a s z o n e -
g o |e g l a r z a , a l e t a k |e p r z y p o m o c y s w o i c h w i k i n g ó w z a g a r n B d l a s i e b i e t r o n n o r w e -
s k i . N i c z a t e m n i e s t a Bo n a p r z e s z k o d z i e , a b y o w d o w i a Ba k r ó l o w a S z w e c j i p o [l u b i Ba
k r ó l a N o r w e g i i .
O l a f z m i e n i B s i w s z a k |e n i e d o p o z n a n i a . O w Ba d n i t y b y B a m b i c j a m i p o l i t y c z n y m i i
z a |d a B t r o n u s z w e d z k i e g o , c o b y Bo r ó w n o z n a c z n e z o d s u n i c i e m m Bo d e g o O l a f a o d
d z i e d z i c z e n i a . K i e d y s p o t k a B s i z o d m o w , u s i Bo w a B p o r w a r e g e n t k i o p r z e s i n a
f a k t a c h d o k o n a n y c h . P r z e c e n i B w s z a k |e s w o j e s i By . N a j a z d N o r w e g ó w z o s t a B o d p a r t y ,
a Zw i t o s Ba w a p o [p i e s z n i e p o [l u b i Ba o w d o w i a Be g o w Ba [n i e k r ó l a D a n i i S w e n a W i d Bo -
b r o d e g o i p o c z Ba m o n t o w a k o a l i c j p r z e c i w T r y g g v a s o n o w i . W e s z l i d o n i e j S z w e d z i ,
D u Dc z y c y i P o l a c y .
W r o k u 1 0 0 0 n a w o d a c h r e s u n d u d o s z Bo d o b i t w y z w a n e j B i t w T r z e c h K r ó l ó w .
P r z e c i w k o j e d e n a s t u o k r t o m n o r w e s k i m w y p By n Bo s i e d e m d z i e s i t o k r t ó w s p r z y m i e -
r z o n y c h . W y n i k t e g o s t a r c i a b y B o c z y w i [c i e z g ó r y p r z e s d z o n y . F l o t T r y g g v a s o n a
r o z g r o m i o n o , a o n s a m p o n i ó s B [m i e r w b i t w i e . W i k i n g o w i e , k t ó r z y n i e m o g l i p o g o -
d z i s i z e [m i e r c i s w o j e g o p r z y w ó d c y , o p o w i a d a l i w p r a w d z i e , i | u s z e d B o n z p o l a
b i t w y , s c h r o n i B s i z a g r a n i c i p o [l u b i B t a m k s i |n i c z k T y r . W i e r z o n o , i | p o w r ó c i ,
M a t k a k r ó l ó w Zw i t o s Ba w a , M i e s z k o I , B o l e s Ba w C h r o b r y
a b y p o m [c i s w o j k l s k .
O l a f n i e p o j a w i B s i j u | j e d n a k n a h i s t o r y c z n e j s c e n i e , a l e o d n i e s i o n e z w y c i s t w o
n i e p r z y n i o s Bo Zw i t o s Ba w i e r a d o [c i . Z r o z u m i a Ba , i | p r z e g r a Ba s w o j j e d y n m i Bo [.
S w e n a n i e d a r z y Ba |a d n y m u c z u c i e m i c h o c i a | u r o d z i Ba m u s y n ó w H a r a l d a i K a n u t a ,
m y [l a m i b y Ba z a w s z e n a w o d a c h o r e s u n d u .
O b o j t n o [ |o n y r o z w [c i e c z y Ba d o t e g o s t o p n i a k r ó l a D a n i i , i | p o s t a n o w i B w y g n a j
z e s w e g o k r ó l e s t w a . W e d Bu g s Bó w T h i e t m a r a - w y g n a n a p r z e z m |a n a d Bu g i o k r e s
c z a s u , w i e l e m u s i a Ba z n o s i w r a z z i n n y m i p r z y k r o [c i " . N a j p i e r w p o j e c h a Ba d o s w e g o
s y n a , k r ó l a S z w e c j i O l a f a , p ó zn i e j z a [ p o j a w i Ba s i n a d w o r z e b r a t a , B o l e s Ba w a C h r o -
b r e g o . T o z j e j i n i c j a t y w y C h r o b r y w y s Ba B d o S z w e c j i m i s j c h r y s t i a n i z a c y j n B r u n o n a
z K w e r f u r t u , k t ó r a o c h r z c i Ba O l a f a i j e g o n a j b l i |s z d r u |y n .
W k i l k a l a t p ó zn i e j S w e n W i d Bo b r o d y u m a r B i w P o l s c e p o j a w i l i s i d u Ds c y s y n o w i e
Zw i t o s Ba w y , a b y j z a b r a d o s i e b i e . S t a r s z y , H a r a l d , o b j B w t y m c z a s i e t r o n D a n i i ,
m Bo d s z y z a [, K a n u t , p a n o w a B w p o d b i t e j n i e d a w n o A n g l i i . Zw i t o s Ba w a w r a z z m Bo d -
s z y m s y n e m u d a Ba s i d o j e g o n o w e g o k r ó l e s t w a .
K a n u t b y B c z Bo w i e k i e m b e z w z g l d n y m i o k r u t n y m . P o r ó |n i w s z y s i n a p r z y k Ba d z e
s w o i m p r z y j a c i e l e m E a d r i k i e m z M e r c j i , k t ó r e m u z a w d z i c z a B m i d z y i n n y m i a n g i e l s k
k o r o n , k a z a B g o b e z w a h a n i a [c i . D z i e c i p o d b i t e g o k r ó l a A n g l o s a s ó w w y s Ba B d o
P o l s k i z p o l e c e n i e m , a b y t a m z o s t a By z a b i t e . B o l e s Ba w C h r o b r y n i e m i a B w s z a k |e w
s o b i e n o r m a Ds k i e g o o k r u c i e Ds t w a i p r o [b y t e j n i e w y p e Bn i B.
W A n g l i i K a n u t z w i z a B s i z A e l g i f , b y B k o c h a n k p o k o n a n e g o k r ó l a E t h e l r e d a ,
m a t k j e g o d z i e w i c i o r g a n i e [l u b n y c h d z i e c i . C h o c i a | A e l g i f a u r o d z i Ba m u s y n ó w
S v e n d a i H a r o l d a Z a j c o n o g i e g o , o d d a l i B j , b y m o |e z a n a m o w Zw i t o s Ba w y , i z a -
[l u b i B w d o w p o E t h e l r e d z i e - E m m .
M a B|e Ds t w o z E m m s p o w o d o w a Bo , i | w K a n u c i e z a s z Ba z a s a d n i c z a z m i a n a . P o c z u B
s i n a g l e A n g l i k i e m i z a c z B u t o |s a m i a s i z p o d b i t y m n a r o d e m . O d e s Ba B d o d o m u
s w o j d r u |y n i p o s t a n o w i B z o s t a w A n g l i i n a s t a Be . P o z w o l i B n a w e t n a u r o c z y s t e
p r z e n i e s i e n i e z w Bo k a r c y b i s k u p a A e l f h e a h a d o k a t e d r y w C a n t e r b u r y , c h o c i a | b i s k u p
z a l i c z a B s i z a |y c i a d o j e g o n a j z a g o r z a l s z y c h p r z e c i w n i k ó w .
Zw i t o s Ba w a n i e p o j a w i Ba s i j u | w i c e j n a a r e n i e h i s t o r i i . U m a r Ba p r a w d o p o d o b n i e
w l a t a c h d w u d z i e s t y c h X I w i e k u i p o c h o w a n o j z a p e w n e w L o n d y n i e .
B y m o |e , i | d o s i g Ba j e j j e s z c z e w i a d o m o [ o [m i e r c i j e j s y n ó w : k r ó l a D a n i i H a r a l -
d a w 1 0 1 8 r o k u i k r ó l a S z w e c j i O l a f a w 1 0 2 2 . M o |e b y Ba j e s z c z e [w i a d k i e m o b j c i a
p r z e z K a n u t a p o b r a c i e t r o n u d u Ds k i e g o , a t a k |e p o d b i c i a p r z e z e D S a m b i i , N o r w e g i i i
M a r c h i i S z l e z w i c k i e j , c o c z y n i Bo g o n a j p o t |n i e j s z y m w Ba d c p ó Bn o c n e j E u r o p y .
N i e d o |y Ba j e d n a k z p e w n o [c i r a d o s n e g o m o m e n t u , k i e d y j e j w n u c z k a G u n h i l d a
z a [l u b i Ba c e s a r s k i e g o s y n a . N i e d a n y m j e j b y Bo t a k |e w i d z i e , j a k m | w n u c z k i H e n r y k
I I I p o d p o r z d k o w u j e s o b i e p a p i e s t w o a n i t e | j a k j e j p r a w n u k H e n r y k I V k o r z y s i w
C a n o s s i e p r z e d G r z e g o r z e m V I I . N i e p r z y p u s z c z a Ba t a k |e z a p e w n e , i | p r a p r a w n u k
H e n r y k V r o z p o c z n i e k r w a w e w o j n y z j e j s t r y j e c z n y m p r a p r a w n u k i e m , k s i c i e m P o l s k i
B o l e s Ba w e m K r z y w o u s t y m .
P o w y |s z y t e k s t p o c h o d z i z k s i |k i " M o n a r s z e s e k r e t y " a u t o r s t w a J e r z e g o J a n k o w s k i e g o i z a m i e s z c z o n y z o s t a B n a s t r o n i e
w w w . w a r o w n i a . p l z a z g o d w y d a w n i c t w a T o p o r z e B. D a l s z e r o z p o w s z e c h n i a n i e , k o p i o w a n i e i p r z e t w a r z a n i e z a b r o n i o n e .