93763838

Operacje kształtowania otworów rozpatrywane w niniejszym ćwiczeniu zalicza się do obróbki skrawaniem. We wszystkich tych operacjach ruch główny (obrotowy), a także ruch posuwowy, wykonuje narzędzie (z wyjątkiem obróbki na tokarkach, gdzie ruch główny realizuje przedmiot obrabiany, a ruch posuwowy - narzędzie), jednak zawsze otwór i narzędzie mają wspólną oś. Otwory są wykonywane na wiertarkach, frezarkach i tokarkach (w tym ostatnim przypadku są to zazwyczaj otwory, których oś pokrywa się z osią przedmiotu obrabianego).

2.1 WIERCENIE i POWIERCANIE

Wiercenie jest operacją obróbki skrawaniem, której celem jest wykonanie otworów w pełnym materiale. Jest ono zaliczane do obróbki zgrubnej i kształtującej. Wiercenie można prowadzić na gotowo lub wstępnie z naddatkiem na dalszą obróbkę. Wywiercone otwory są mało dokładne (IT10 - IT14), często charakteryzują się dużym „rozbiciem", wysoką chropowatością powierzchni (większą niż 5pm) a uzyskanie wyższej dokładności (wymiaru, kształtu, położenia, stanu geometrycznego powierzchni) wymaga dalszej obróbki inną metodą, np. za pomocą rozwiercania. Średnice wierconych otworów wynoszą od setnych części milimetra do setek milimetrów. Otwory można podzielić, ze względu na głębokość, na otwory krótkie o długości / < 3d oraz na otwory długie, o długości / > (5-10) d.

Wiercenie w porównaniu z innymi metodami obróbki skrawaniem przebiega w dość trudnych warunkach, ponieważ:

-    krawędzie skrawające są bardzo obciążone,

-    wiertła są podatne na skręcanie i zginanie,

-    prędkość skrawania podczas wiercenia zmienia się od największej na zewnętrznej średnicy do zera w osi wiertła,

-    odprowadzenie wiórów jest trudne, szczególnie z głębokich otworów,

-    dostęp cieczy chłodząco-smarującej do strefy skrawania jest bardzo utrudniony.

Wiertła

Ze względu na konstrukcję wyróżnia się wiertła kręte, piórowe, do głębokich otworów, koronowe (trepanacyjne) i inne. Istnieje również podział na wiertła jedno lub wieloostrzowe.

Najczęściej stosowanymi są monolityczne wiertła kręte o części chwytowej walcowej lub stożkowej (rys.l), o dwóch ostrzach roboczych i dwóch rowkach służących do transportu wiórów z obszaru skrawania. Służą one do wiercenia otworów o długości nieprzekraczającej 5-lOc/, gdzie średnica d zawiera się w granicach od 0,1 do lOOmm.

Krawędzie skrawające powstają w wyniku przecinania się śrubowych powierzchni natarcia oraz powierzchni przyłożenia. Położenie krawędzi skrawających określa kąt wierzchołkowy, którego wartość wynosi najczęściej 2k = 118° (do obróbki miękkich stopów miedzi i aluminium oraz stali wysokostopowych o dużej wytrzymałości i ciągliwości 2k = 140°, do obróbki materiałów twardych i kruchych kąt wierzchołkowy może osiągnąć wartość 2k = 90°). Na wierzchołku wiertła znajduje się ścin - poprzeczna krawędź skrawająca będąca

4