2208633817

Sąd powszechny w kontroli aktów indywidualnych administracji publicznej.

Sąd administracyjny a sąd powszechny w kontroli administracji publicznej

Sądowa kontrola administracji publicznej jest sprawowana przez sądy powszechne i sądy szczególne. W1980 r powołano NSA od tego czasu rola sądów powszechnych w kontroli administracji stała się mniej widoczna jednak z czasem umocniła się a nawet uległa poszerzeniu.

Wspólnym założeniem obu tych sądówjest to że sąnie działa z urzędu a czyni to dopiero na żądanie uprawnionego podmiotu zgłoszone w przypisanej formie, a także łączy ich wiele tożsamych zasad postępowania sądowego.

Sąd administracyjny -> jest w zasadzie sądem kasacyjnym, orzekającym o zgodności albo niezgodności z prawem aktu lub czynności organu administracyjnego.

Gdy zaskarżony akt (decyzja, postanowienie) lub czynność prawna okaże się niezgodna z prawem sąd ten albo uchyla, albo stwierdza jego nieważność lub niezgodność z prawem.W orzeczeniu zawiera ocenę prawną kontrolowanego aktu oraz wytyczne co do stosowania prawna w danej sprawie indywidualnej lub stwierdza bezskuteczność zaskarżonej czynności. Wtedy sprawa powraca do organów administracji publicznej, które mogą: —>Wykonać utrzymany w mocy akt,

—>Po obaleniu aktu podjąć działanie zmierzające do ponownego rozstrzygnięcia sprawy.

Wg ustawy sąd administracyjny powołany jest do formułowania w swoich orzeczeniach Twmtów stosunkowych-wypowiedzi kwalifikujących określone zachowanie jako zgodne albo niezgodne z prawem. Przy tej ocenie konieczna jest znajomość dwóch norm prawnych:

*1* Norma odniesienia- wynika z przepisów nakazujących, dozwalających lub zakazujących, odnoszących się do konkretnego zachowania sądu kontrolującego administrację.

Wyznaczają pod stawowy zakres i kryteria kontroli sprawowanej przez sąd administracyjny, odsyłają do przepisów odrębnych co do prawa do skargi w niektórych sprawach. Z przepisów tych wynika iż sąd a. nie jest powołany do bezpośredniej ingerencji w samo administrowanie , zastępowanie organów administracyjnych w rozstrzyganiu spraw co do istoty

*2* Norma dopełnienia- tworzy się ją z treści przepisów, ustanawiających na rzecz organu administracji kompetencję do określonego zachowania urzędowego , które podlega kontroli sądu. Jest to norma dużo bardziej skomplikowana od poprzedniej dlatego ze na jej treść składają się elementy z wielu przepisów prawnych. Chodzi o przepisy stanowiące o właściwości organów administracyjnych, dopuszczające stosowanie w określonych prawnych form działania administracji, upoważniające określone osoby do występowania w charakterze organów administracji publicznej., a także o przepisy postępowania adm. Ogólnego lub szczególnego.

W każdej rozpatrywanej sprawie treść normy dopełnienia będzie inna, bo jeżeli SA w niej stałe element (Np. właściwość organu, stosowanie zezwolenia lub zakazu) to zawsze będą tez elementy zmienne, wynikające z odrębności procesowych zaznaczających się w pozycji strony, w zagadnieniach dowodowych.

Sacf administracyjny

—>Rozpatruje kwestie prawne na podstawie stanu faktycznego i prawnego ustalonego przez organ adm.

—>Formułuje w swoim orzecznictwie zwrot stosunkowy o zgodności lub niezgodności działania( bezczynności) z prawem.

Skarga wnoszona do SA zapewnia zrealizowanie bezpośredniego celu zaskarżenia, czyli obalenia kwestionowanego działania oraz jego skutków albo tez zwalczanie bezczynności. Cel zasadniczy jednak osiągany jest dopiero wskutek ponownego załatwienia sprawy przez organ adm.

Sąd powszechny, -kontrolujący administrację publiczną jest przede wszystkim sądem cywilnym. Rozpatruje on sprawę pod względem merytorycznym i orzeka, co do jej istoty.

Sady powszechne działają czasem w sytuacji czasowej niedopuszczalności drogi sądowej orzekając w sprawach rozpatrywanych najpierw przez organy administracji publicznej. W sprawach takich najpierw w postępowaniu administracyjnym zapada decyzja, a potem, czy to na skutek powództwa strony, czy szczególnego środka zaskarżenia, sprawa przechodzi na drogę postępowania sądowego i kończy ją wyrok sądowy.- Jest to swojego rodzaju kontrola.

Zaś szczególnym rodzajem kontroli jest ocena przez sąd powszechny ważności decyzji administracyjnej w ramach rozstrzygnięcia kwestii wstępnej na początku postępowania sądowego. Ogólnie sąd ten jest związany decyzją administracyjną, ale jeżeli taka kontrola incydentalna, ujawni, że decyzja została wydana przez organ niewłaściwy lub bez żądanej podstawy prawnej to sąd cywilny nie będzie nią związany.

Kontrola ta wpływa w szczególny sposób na trwałość decyzji, gdyż uznaje prawomocność dzięki postępowaniu sądowemu, które utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.