2808186019

Przez pojęcie tworzywa sztuczne rozumiemy użytkową postać wielkocząsteczkowych związków chemicznych zwanych polimerami. Polimery otrzymywane są w wyniku polireakcji małych cząsteczek organicznych (monomerów),a mianowicie: polimeryzacji (np. polichlorek winylu, polistyren, polietylen, polipropylen, polioctan winylu), polikondensacji (np.poliestry,poliamidy)

polimery fenolowo-formaldehydowe, mocznikowo- i melaminowo-formaldehydowe) i poliaaddycji (np. żywice epoksydowe i poliuretanowe), a także w wyniku modyfikacji naturalnych związków wielkocząsteczkowych (pochodne celulozy, kauczuku, kazeiny).

Ze względu na właściwości użytkowe polimery dzieli się na elastomery i plastomery.

Elastomery poddane obciążeniom w temperaturze ok, 20°C wykazują znaczne odkształcenia o charakterze sprężystym (powyżej 100%, np. kauczuk).

Plastomery natomiast wykazują skłonność do odkształceń plastycznych i w zależności od zachowania się podczas ogrzewania dzielą się na polimery: termoplastyczne i termoutwardzalne.

Polimery termoplastyczne o budowie liniowej lub rozgałęzionej również w temperaturze podwyższonej, pod wpływem ogrzewania, miękną i uplastyczniają się. Wielokrotne ogrzewanie nie powoduje u nich zaniku plastyczności i zdolności do formowania. Polimery takie mogą być więc kształtowane wielokrotnie.

W polimerach termoutwardzalnych pod wpływem podwyższonej temperatury zachodzą nieodwracalne procesy wywołane powstaniem struktury usieciowanej, z którą związana jest ich nietopliwość. Z tego względu mogą być one kształtowane tylko jednokrotnie. W przypadku niektórych polimerów proces nieodwracalnego sieciowania może zachodzić w temperaturze normalnej w drodze chemicznej przy udziale specjalnych utwardzaczy. Polimery takie noszą nazwę chemoutwardzalnych.

• Składniki tworzyw sztucznych

Polimery w swej formie użytkowej rzadko występują w postaci „czystej", w zależności bowiem od przeznaczenia zawierają różnego rodzaju dodatki.

W ogromnej większości przypadków polimery stosowane są w postaci wieloskładnikowych kompozycji, w skład których wchodzą plastyfikatory, stabilizatory, barwniki, środki smarne ułatwiające przetwórstwo, środki obniżające palność oraz wypełniacze i nośniki.

Plastyfikatory, zwane również zmiękczaczami, polepszają elastyczność i giętkość polimerów, a tym samym i tworzywa sztucznego, zapewniając te właściwości nawet w obniżonej temperaturze.

Ułatwiają również przetwórstwo nie zmieniając charakteru chemicznego polimeru. Są to trudno lub całkowicie nielotne ciecze lub rzadziej łatwo topliwe ciała stałe. Stosowane są przeważnie do polichlorku winylu, estrów poliwinylowych (np. polioctanu winylu) oraz kauczuków syntetycznych. Mechanizm działania zmiękczaczy tłumaczy się dyfuzją małych cząsteczek tych substancji pomiędzy łańcuchy polimeru, co powoduje osłabienie działania sił międzycząsteczkowych.