5020057991

Ellen Key żyła na przełomie XIX i XX wieku. Urodziła się w Szwecji. W jej domu rodzinnym panowała surowa atmosfera, a sprawy edukacji traktowano bardzo zasadniczo. W rodzinie dominował strach, relacje z rodzicami były sztuczne i fałszywe. Mimo takiego dzieciństwa pisarkę z domem łączyły silne więzy i dom stał się centralnym pojęciem jej koncepcji edukacyjnych. Na poglądy edukacyjne Ellen Key największy wpływ wywarł: Jan Jakub Rousseau, Nietzsche, Goethe, Spencer. Ellen Key była szwedzkim pedagogiem, publicystką, pisarką i działaczem społecznym, walczącym o prawa kobiet. W szczególności interesowała się problematyką małżeństwa, miłości i życia seksualnego oraz emancypacji kobiet. Jej główne dzieła to: „Stulecie dziecka”, „Miłość i Małżeństwo”, „Kobiety w wojnie światowej”, „Wszechzwycięzca”.

W utworze „Stulecie dziecka” Ellen Key przedstawiła spójną i dojrzałą koncepcję wychowania. Żądała uznania prawa nie tylko kobiety, ale i dziecka do osobistej wolności i niezależności, a zarazem domagała się poszanowania naturalnej odrębności dziecka i jego prawa do swobodnego rozwoju oraz pełnej indywidualizacji nauczania. Twierdziła że możliwe jest stworzenie domu idealnego w którym będzie panowało równouprawnienie rodziców i dzieci. Uważała że dzieci powinny brać udział w obowiązkach domowych, wymyślać sobie rozrywki, akceptować swoje kary i uczyć się odpowiedzialności. Rodzice natomiast powinni pozwolić ponosić dzieciom konsekwencje ich czynów. W utworze tym pisarka przedstawiła wiele swoich koncepcji. Według niej:

•    ogródki dziecięcy i szkółkę przygotowawczą powinna zastąpić nauka w domu;

•    zadaniem wychowania powinno być nauczanie dzieci tylko istotnych wartości;

•    jeśli mają istnieć ogródki dziecięce to powinny być one źródłem swobody dla dzieci nad którymi ma czuwać kobieta śledząca ich skłonności i charaktery;

•    rodzice powinni bacznie obserwować swoje dzieci i szanować ich indywidualność;

■    obserwacja dzieci powinna odbywać się w małej gromadzie;

•    rodzice powinni dać dziecku jak najwcześniej poznać wolność wyboru i związane z nią niebezpieczeństwo;

•    uczucia społeczne współgrająz uczuciami indywidualnymi;

•    w domu lepiej skupiamy uwagę na wypracowaniu punktualności, poszanowania obowiązku i pracowitości u dziecka;

•    jedyną cenną rzeczą, której dostarcza szkoła j est życie koleżeńskie;

■    celem szkoły powinno być rozwijanie życia do coraz wyższych form poprzez wzmaganie i potęgowanie szczęścia;

•    każdy człowiek posiada ogólnoludzkie zdolności takie jak: pamięć, zdolność myślenia i uczucie;

•    szkoła dzieli klasy według wieku i wiadomości a powinna według uzdolnień i temperamentu ucznia;

•    idealna szkoła to taka: w której nie będzie świadectw i nagród; egzaminy będą tylko ustne, najważniejsze będzie całe wykształcenie a nie szczegóły; nauczyciel nie będzie przekazywał swojej wiedzy w formie gotowych wykładów; nauczyciel będzie pomagał uczniom w wyborze książek, tworzeniu własnych spostrzeżeń i samodzielnym myśleniu;

■    wypożyczanie książek stanowi najważniejszą część wychowania a biblioteka szkolna to najistotniejsza klasa;

•    szkoła powinna być otoczona ogromnym ogrodem, w którym będzie boisko do gier i tańca, a sport, ogrodnictwo i inne rzemiosła będą stanowić gimnastykę naturalną;

•    w szkole nie powinno być klas tylko sale opatrzone w materiał do wykładu różnych przedmiotów, a obok nich pokoje do pracy, w których każdy będzie miał własny kącik do samodzielnych studiów; egzaminy odbywają się w małych grupkach na życzenie uczniów chcących zdawać egzamin z tego samego przedmiotu;

•    szkoła powinna na pierwszym miej scu uczyć poznawać i kochać życie;