7803160158

I.    Proces wychowania i jego struktura

a)    cele wychowania (pojęcie, źródła, rodzaje i funkcje)

Cele wychowania to normy postulujące określone stany rzeczy, czyli standardy wychowawcze, wskazujące na pożądane cechy osobowości i zachowania. Określają one pewne ogólne zmiany czy przeobrażenia w tym zakresie.

Trzy rodzaje celów wychowania:

1.    cele ogólne- widziane jako cele ostateczne i najdalsze. Podkreśla się często ich znaczenie dla wychowania i wskazuje na samego człowieka jako ostateczny cel wychowania.

2.    cele pośrednie- odnoszą się do szczegółowych aspiracji i najczęściej dotyczą oddzielnych zmiennych osobowościowych: wiedzy, poglądów, umiejętności i sprawności

3.    cele szczegółowe- obejmują konkretne zadania nauczania i wychowania w odniesieniu do określonych grup czy aspektów rzeczywistości. Ich realizacja jest koniecznym warunkiem realizacji i osiągnięcia celów.

Źródła celów wychowania:

—    Natura człowieka — zadatki wrodzone decydują o kształcie fizycznym i psychicznym jednostki. Rolą wychowani jest usuwanie barier hamujących swobodny rozwój dziecka.

—    Wartości ponadczasowe — ich źródłem i środkiem przekazu była kultura i z niej należało czerpać cele wychowania, które miały charakter ponadczasowy i obiektywny.

—    Wartości społeczne,

—    Wizja przyszłego świata    zawarta w ideologii,

—    Wartości religijne.

Funkcje celów wcrtinwinla (»a Rnllerem):

—    Cele stanowią punkt odniesienia, „do którego wszystko ma być przymierzone i według którego wszystko ma podlegać ocenie i osądowi"

—    Mają znaczenie regulacyjne, bowiem stanowią gwarancję przeciw nadmiernemu rozbudowywaniu środków

—    „Organizują” struktury szkolne, programy, metody, kształcenie nauczycieli oraz badania naukowe

—    Wzmacniają to, co wyraźne i demaskują to, co ukryte

—    Nadają ludzki sens przekazywanej wiedzy i motywują tego, kto podejmuje próbę jej zgłębiania

—    Koordynują, integrują i mobilizują działania wychowawcze

—    Pełnią funkcję prospektywną, z zatem inspirują do działania dziś, twórczo przenoszą w przyszłość taką jakiej pragniemy

b)    struktura procesu wychowania Proces wychowania za A. Gurycką

Koncentruje się na osobowym wymiarze. Trzy sposoby rozumienia procesu wychowania:

*    To „intencjonalne wywieranie wpływu na rzecz określonego celu”

*    To „dwukierunkowo przebiegający stosunek wychowawczy"

*    To „układ zorganizowanych sytuacji wychowawczych mających na celu dostarczenie wychowankowi doświadczeń koniecznych do uzyskania zamierzonej, względnie trwałej zmiany w jego osobowości”

Czynnikiem wyodrębniającym proces wychowania ze struktury całokształtu wychowania człowieka jest cel wychowania spełniający rolę koordynującą i strukturalizującącały proces wychowawczy. Jest to cel cząstkowy, aspektowy, parcjalny.