9707549539

cv Zasada oswobodzenia z więzów - jeżeli ciało pozostaje w równowadze przy działaniu więzów, to jego równowaga nie zmieni się, gdy więzy usuniemy, a ich oddziaływanie zastąpimy odpowiednimi silami (reakcjami).

1.2. Więzy i ich reakcje

Najczęściej spotykane więzy to:

-    podłoże lub ściana,

-    lina,

-    pręt,

-    połączenie przegubowe.

Dla przykładu: gładka kula (lub krążek, walec) o ciężarze G oparta o płaską ścianę w punkcie A i o krawędź B (rys. 1.3a) pozostaje w równowadze w wyniku

a)    ,    t>)

działania reakcji, które są prostopadle do wspólnej powierzchni, stycznej do obu stykających się ciał, poprowadzonych w punktach podparcia A i B (rys. l,3b).

Linę traktujemy zawsze jako element lekki, wiotki, nkrozciągiiwy i cienki, chyba że w temacie zadania podano wyraźne odstępstwo od tej reguły. Taka hna (jak również nić, sznur, pas, taśma, cięgno, łańcuch, wiotki drut Hp.) może przenosić wyłącznie siły rozciągające. Pod działaniem siły P (rys, Ma,b) lina napręża się i przybiera kierunek zgodny z linią działania tej siły. Każdy dowolny przekrój Ul liny przenosi siłę rozciągającą S = P (rys. 1.4d).

Gdy lina przerzucona jest przez krążek linowy, mogący się obracać bez tarcia dokoła swej osi (rys. 1.5), naciągi liny po obu stronach krążka są jednakowe; S * C (nie zależą np. od kąta a - por. zadanie 2.8).

W odróżnieniu od liny, pręt prosty obciążony dwiema siłami przyłożonymi do jego końców może przenosić zarówno siły rozciągające (rys. 1.6a), jak i ściskające (rys. 1.6b). Może on pozostawać w równowadze jedynie wówczas, gdy sfly obciążające działają wzdłuż wspólnej prostej (przechodzącej przez punkty przyłożenia tych sił), są sobie liczbowo równe i przeciwnie skierowane. Podobnie pręt zakrzywiony pozostaje w równowadze pod działaniem s3 równych, przeciwnie sldero-

Rys. 1.6